Podstawowym celem każdej nauki jest wyjaśnienie rzeczywistości. Wiedza ta nie musi mieć bezpośredniego, pragmatycznego przełożenia na życie. Często wystarczy opisać świat. Zdarza się jednak, że dane odkrycie naukowe pozwala człowiekowi kontrolować zjawisko i wykorzystywać je w sposób praktyczny. Czasami prowadzi to do prawdziwej rewolucji. Tak było w przypadku odkrycia elektryczności przez Benjamina Franklina lub penicyliny przez Alexandra Fleminga. Na tym tle ekonomia nie wydaje się być szczególnie użyteczną dyscypliną, ponieważ nie wprowadza radykalnych innowacji, ale ma również ważne zastosowania praktyczne.
Do podstawowych zagadnień mikroekonomii należy pytanie, jaki rodzaj działania jest skuteczny w pewnych sytuacjach. Wbrew pozorom, nawet tak ogólnie sformułowany problem znajduje szereg nietrywialnych i użytecznych rozwiązań jednocześnie. Na przykład twierdzenie, że opłacalność jakiejkolwiek inwestycji w danym momencie nie zależy od tego, jakie koszty zostały już poniesione w związku z tą inwestycją. Innymi słowy, jeśli okaże się, że projekt nie przynosi oczekiwanych korzyści ekonomicznych, należy go przerwać bez względu na jego zaawansowanie. Wydane na nie pieniądze nie podlegają zwrotowi i dlatego nie powinny być brane pod uwagę w przyszłych decyzjach. Jest to jedna z najważniejszych lekcji, jakie można wyciągnąć z wiedzy ekonomicznej. Niestety, wielu ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy, co tłumaczy częsty upór w kontynuowaniu nierentownych inwestycji.
Teoria ekonomii była również szeroko stosowana w finansach i przyczyniła się do rozwoju bankowości. W średniowieczu nadal uważano, że składanie depozytów i udzielanie oprocentowanych pożyczek było niemoralne, ponieważ była to próba osiągnięcia zysku bez pracy i poświęceń. Przezwyciężenie negatywnego stereotypu stało się możliwe m.in. dzięki rozwojowi idei ekonomicznej tłumaczącej, że odsetki są, po pierwsze, rekompensatą za powstrzymanie się od konsumpcji, a po drugie, w przypadku kredytów inwestycyjnych, udziałem w zyskach. Takie podejście pozwoliło zrehabilitować działalność depozytowo-kredytową, co przyczyniło się do rozwoju bankowości. Innymi słowy, dzięki teorii ekonomii możemy teraz korzystać z pełnego spektrum instrumentów finansowych, takich jak depozyty, depozyty, weksle i pożyczki, które ułatwiają zwielokrotnienie oszczędności, pozyskiwanie środków na inwestycje, wzajemne rozliczenia i zabezpieczenie przed ryzykiem inwestycyjnym.
Trzecim ważnym obszarem, w którym wykorzystuje się gospodarkę, jest polityka gospodarcza. Choć często twierdzi się, że nie była jeszcze w stanie rozwiązać ważnych problemów, takich jak trwałe zmniejszenie bezrobocia czy płynniejszy cykl koniunkturalny, nie oznacza to, że nie osiągnęła ona zera. Jednym z podstawowych wniosków teorii ekonomii jest to, że cła i inne ograniczenia w przywozie towarów obniżają poziom ogólnego dobrobytu. Wynika to z regularności, że dobrowolny handel na rynku ma miejsce tylko wtedy, gdy obie strony transakcji postrzegają go jako korzystny. Można powiedzieć, że zasadą handlu – zarówno wewnętrznego, jak i międzynarodowego – jest raczej harmonia niż konflikt interesów (czego dowodzi teoria Davida Ricardo). Dlatego też dobra polityka gospodarcza powinna mieć na celu usunięcie barier w handlu między krajami. Fakt, że obecnie cieszymy się w Unii Europejskiej znaczną swobodą w tym zakresie, wynika w dużej mierze z rozwoju ekonomii i jej umiejętnego zastosowania w polityce gospodarczej.
Podsumowując, mimo abstrakcyjnego charakteru, nauka ekonomii okazuje się przydatna w wielu sytuacjach: przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, korzystaniu z instrumentów finansowych, planowaniu polityki gospodarczej, a nawet rozwijaniu pokojowej współpracy między narodami. Niezależnie od tego należy pamiętać, że znajomość ekonomii pozwala lepiej zrozumieć zjawiska ekonomiczne i zachodzące wokół nas procesy społeczne, które w dużej mierze tworzą świat, w którym żyjemy. Tylko to tworzy wielką wartość, niezależnie od praktycznych możliwości wykorzystania posiadanej wiedzy.
