Jeśli nie przeżyłeś ostatniego roku bez żadnego kontaktu ze światem zewnętrznym, musiałeś zauważyć, że coś dziwnego zaczęło się dziać z niektórymi z najważniejszych walut. W wiadomościach finansowych dominowały informacje o kursach wymiany walut, które były wyższe lub niższe niż kiedykolwiek wcześniej. Weźmy na przykład funt brytyjski: spadł o 28,4% w stosunku do rzeczywistego kursu brazylijskiego reala i o 14,39% w stosunku do euro, ale wzrósł o 105,8% w stosunku do funta egipskiego.
Wszyscy wiemy, że kursy walut mogą się zmieniać w mgnieniu oka – przecież nie są niczym więcej jak tylko porównaniem wartości dwóch walut – ale trudniej jest zrozumieć przyczyny tych wahań. Zagłębiliśmy się w świat handlu walutami, aby znaleźć odpowiedzi na wszystkie nurtujące nas wszystkich pytania.
Wahania fortun
Wahania te opierają się na standardowej zasadzie podaży i popytu. Waluta jest jak mango lub iPhone 7: jeśli istnieje na nią popyt (który często idzie w parze z niewystarczającą podażą), będzie kosztować więcej. Do tej pory wszystko wydaje się proste. Ale co właściwie powoduje wzrost lub spadek popytu na daną walutę? W grę wchodzi wiele czynników: od działań rządu, poprzez zaufanie klientów, aż po stabilność polityczną.
Ustalanie kursu waluty
Podaż pieniądza i stopy procentowe to dwa główne czynniki wpływające na popyt na daną walutę. Oba te czynniki mogą być regulowane przez rządy i ich banki centralne, które w ten sposób chcą wpływać na gospodarkę kraju. W Wielkiej Brytanii Bank of England ustala oficjalne stopy procentowe, znane jako stopy procentowe banków centralnych, które z kolei wpływają na stopy procentowe pożyczek udzielanych przez banki swoim klientom. Obecnie wynosi ona 0,25%, ale nie zawsze stopa procentowa była tak niska – w listopadzie 1979 roku osiągnęła 17%.
Podaż pieniądza to nic innego jak ilość pieniądza w obiegu w danym kraju. Jeśli jest ich więcej, wartość pieniądza zmniejszy się w stosunku do innych walut, a kursy wymiany również spadną. Wysoka podaż wiąże się również z niskimi stopami procentowymi (również w tym przypadku jest to spowodowane faktem, że wysoka podaż oznacza niższy popyt).
Niższe stopy procentowe wpływają również na wartość waluty, ponieważ sprawiają, że inwestowanie w nią jest nieopłacalne. Może się więc wydawać, że niskie stopy procentowe to zawsze zła wiadomość. Istnieją jednak pewne długofalowe konsekwencje, które mogą tłumaczyć, dlaczego rządy wolą niższe stopy procentowe: ludzie pożyczają i wydają więcej pieniędzy, co z kolei pomaga w rozwoju gospodarki.
Wzrost…
Jest jeszcze jedna rzecz, na którą warto zwrócić uwagę: inflacja. Jeśli inflacja (lub tempo wzrostu cen) zbytnio wzrośnie, ponieważ popyt na produkty przewyższa podaż, może to spowodować niestabilność gospodarczą i deprecjację waluty. Innymi słowy, ludzi nie stać już na zakup rzeczy, do których są przyzwyczajeni, więc firmom trudniej jest sprzedawać swoje produkty i usługi. Bank centralny może próbować walczyć z inflacją, podnosząc stopy procentowe, aby przekonać ludzi do oszczędzania pieniędzy, a nie ich wydawania. W rezultacie popyt spada, a inflacja spowalnia.
Widzieliśmy, jak niskie stopy procentowe znajdują zazwyczaj odzwierciedlenie w niskich kursach walutowych. Podobnie, wyższe stopy procentowe są zazwyczaj związane z wyższymi kursami walutowymi, ponieważ inwestowanie w te waluty opłaca się inwestorom.
Stabilność rynku
Istnieje jeden główny czynnik, od którego zależą wszystkie wyżej wymienione czynniki: stabilność. Rynek to uwielbia i stale monitoruje wskaźniki ekonomiczne i wydarzenia, aby sprawdzić, czy sytuacja w kraju jest stabilna. Silna, stabilna gospodarka – taka, w której poczucie bezpieczeństwa klientów znajduje odzwierciedlenie w ich dużych wydatkach, niskim poziomie bezrobocia, dynamicznym rynku nieruchomości i rosnącym produkcie krajowym brutto (PKB) – sprzyja inwestycjom i zwiększa popyt na walutę kraju.
Ale kiedy kraj przechodzi przez okres zmian politycznych, czynniki ekonomiczne nie mają już znaczenia. Niepokoje polityczne są często zwiastunem nieszczęść gospodarczych. Zniechęca to inwestorów zagranicznych i często prowadzi do spadku popytu na walutę danego kraju na całym świecie. Przykładem tego jest gwałtowny spadek wartości funta brytyjskiego spowodowany niepewnością co do konsekwencji kryzysu finansowego w Brexit. Jeśli wartość waluty ma zostać utrzymana w dłuższej perspektywie czasowej, poczucie bezpieczeństwa i stabilności jest najważniejsze. Jeśli chodzi o wartość krótkoterminową, to, jak już powiedzieliśmy, jest ona skomplikowana!
Cenę waluty determinuje wiele ekonomicznych czynników
Obecnie większość krajów rozwiniętych i rozwijających się posiada system płynnego kursu walutowego. Ten wariant polityki kursowej zakłada jedynie sporadyczną ingerencję państwa w rynek walutowy. W warunkach zmiennego kursu walutowego notowania walut podlegają naturalnej grze sił rynkowych (podaży i popytu). Obecne kursy poszczególnych walut mogą zależeć od wielu zdarzeń i wydarzeń gospodarczych. Poniżej przedstawiono niektóre z najważniejszych czynników ekonomicznych, które mają wpływ na wycenę walut w długim lub krótkim okresie czasu:
- Poziom stóp procentowych – wzrost stóp procentowych (lub jego ogłoszenie) zwiększa popyt na walutę krajową, ponieważ inwestorzy chcą inwestować pieniądze w danym kraju (np. poprzez zakup obligacji). Jeżeli podaż pieniądza jest stabilna, wzrost zainteresowania ze strony inwestorów powoduje wzrost kursu walutowego. Spadek stóp procentowych (lub jego ogłoszenie) ma odwrotny wpływ na notowania waluty krajowej. Przykład z 23 lutego 2011 roku. Kurs EUR/USD wzrósł z 1,3428 do 1,3745, gdy pojawiły się sugestie, że stopy procentowe w strefie euro będą rosły szybciej niż w USA. Zmiana postaw inwestorów spowodowana była interpretacją komunikatów Europejskiego Banku Centralnego.
- Poziom inflacji – w dłuższej perspektywie wzrost cen krajowych powoduje, że towary eksportowe stają się mniej konkurencyjne. Główni partnerzy handlowi kraju doświadczającego wyższej inflacji potrzebują mniej pieniędzy na import towarów. W stabilnym otoczeniu podażowym osłabia go spadek popytu na walutę krajową. Zjawisko to jest widoczne w odniesieniu do walut głównych partnerów handlowych. Spadek inflacji, jako czynnika zwiększającego konkurencyjność eksportu, ma odwrotny wpływ na długoterminową wycenę waluty krajowej. W krótkim okresie niska inflacja zmniejsza prawdopodobieństwo wzrostu stóp procentowych. Dlatego inwestorzy są mniej zainteresowani walutą krajową. Spadek popytu spekulacyjnego oznacza spadek jego notowań. Informacja o szybkim tempie wzrostu cen zapowiada wzrost stóp procentowych. W rezultacie inwestorzy są bardziej skłonni kupować walutę krajową, a popyt spekulacyjny zwiększa jej kurs walutowy. Przykład z 16 lipca 2014 r. Kurs funta brytyjskiego wobec euro osiągnął najwyższy poziom od dwóch lat (1,2630). Inwestorzy walutowi zareagowali na dane cenowe. W czerwcu brytyjska inflacja była o 0,30 punktu procentowego wyższa od oczekiwań analityków.
- Tempo wzrostu gospodarczego – w dłuższej perspektywie szybki wzrost gospodarczy stymuluje import towarów i usług przez producentów krajowych. Większa aktywność importerów oznacza wzrost ilości waluty krajowej na rynku międzynarodowym i spadek jej kursu walutowego. Niższe tempo wzrostu gospodarczego zmniejsza popyt importerów krajowych na towary zagraniczne i skutkuje wzrostem notowań walutowych. W krótkim okresie, szybszy wzrost gospodarczy zachęca inwestorów zagranicznych i wzmacnia walutę poprzez zwiększanie popytu spekulacyjnego. Niskie wskaźniki wzrostu gospodarczego zniechęcają właścicieli kapitału do kupowania krajowych aktywów (np. obligacji). Mniejsze zainteresowanie inwestorów zagranicznych powoduje osłabienie pieniądza krajowego. Przykład z 30 sierpnia 2012 r. Złoty osłabił się wobec euro o 0,02 zł (z 4,17 do 4,19 zł), kiedy to Główny Urząd Statystyczny przedstawiał kwartalne dane o wzroście produktu krajowego brutto (PKB). Informacje zebrane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) okazały się gorsze od oczekiwań inwestorów.
- Stopa bezrobocia – w dłuższej perspektywie wzrost bezrobocia krajowego oznacza spadek popytu na towary importowane. Osłabienie aktywności importerów skutkuje wzrostem kursu walutowego, ponieważ mniejsza ilość pieniądza krajowego trafia na rynek międzynarodowy. Spadek bezrobocia zwiększa liczbę transakcji zawieranych przez importerów i przyczynia się do osłabienia waluty krajowej. W krótkim okresie wzrost bezrobocia zniechęca inwestorów zagranicznych i powoduje spadek notowań krajowej waluty. Spadek bezrobocia zwiększa popyt na lokalną walutę, gdyż posiadacze kapitału widzą większe szanse na osiągnięcie zysków w danym kraju. Przykład z dnia 6 czerwca 2014 r. Kurs dolara kanadyjskiego w stosunku do jego amerykańskiego odpowiednika spadł o 0,12%. Zmiana ta spowodowana była niepokojącymi sygnałami z Kanady. Lokalna stopa bezrobocia niespodziewanie wzrosła do 7,00% w maju. Inwestorzy nie spodziewali się takiej zmiany.
