Doradca inwestycyjny vs. doradca finansowy

W Polsce pierwsza licencja doradcy inwestycyjnego została przyznana w roku 1993. Do tej pory na liście licencjonowanych doradców inwestycyjnych znalazło się jednak tylko 398 osób – pełna lista jest dostępna na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego. To niewiele w porównaniu z licencją na prowadzenie działalności maklerskiej, która została wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego 2573 razy. Międzynarodowym odpowiednikiem licencji doradcy inwestycyjnego jest CFA (Chartered Financial Analyst), a według różnych danych tytuł ten posiada w Polsce około 200 Polaków.

Z drugiej strony, liczba osób zajmujących się doradztwem finansowym powinna być liczona w dziesiątkach tysięcy. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa tytuł doradcy finansowego może być przyznany każdemu pełnoletniemu obywatelowi – w tym przypadku nie ma żadnych przepisów.

Doradca inwestycyjny tylko z licencją

Tytuł zawodowy „doradca inwestycyjny” podlega ochronie prawnej. Prawo do wykonywania zawodu doradcy inwestycyjnego mają tylko osoby posiadające licencję Komisji Nadzoru Finansowego. Uzyskanie go nie jest łatwe i wymaga zdania egzaminu trójstopniowego, obejmującego takie dziedziny wiedzy jak prawo cywilne, prawo gospodarcze, prawo podatkowe i dewizowe, prawo papierów wartościowych, instrumenty finansowe i obrót takimi instrumentami, działalność maklerska i powiernicza, system depozytowo-rozliczeniowy dla obrotu instrumentami finansowymi, rynek finansowy, tworzenie i funkcjonowanie funduszy inwestycyjnych, komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw, zasady rachunkowości, rynek giełdowy, matematyka finansowa, analiza finansowa, strategie inwestycyjne, etyka zawodowa, ekonomia, statystyka, finanse publiczne, finanse przedsiębiorstw i zarządzanie portfelem, który obejmuje jeden lub więcej instrumentów finansowych na potrzeby maklerskie.

Są to bardzo trudne egzaminy, łączące wiedzę z praktyką, co oznacza, że nie wystarczy nauczyć się różnych definicji lub wzorów na pamięć. Zdanie takiego egzaminu przez osoby bez doświadczenia na rynkach finansowych jest niemalże bezprecedensowe. To samo dotyczy certyfikatu CFA.

Posiadanie licencji odróżnia doradców inwestycyjnych od doradców finansowych, których wiedza i doświadczenie nie są w żaden sposób weryfikowane.

Co może robić doradca inwestycyjny?

Osoby posiadające licencję doradcy inwestycyjnego są uprawnione do doradztwa w zakresie inwestycji w instrumenty finansowe oraz do zarządzania portfelem takich instrumentów w imieniu klienta.

Dlatego tylko doradcy inwestycyjni mogą doradzać klientowi, w co inwestować, a nawet robić to dla klienta, gdy klient powierza mu zarządzanie swoimi środkami. Usługa ta nazywana jest zarządzaniem aktywami i może być świadczona wyłącznie przez licencjonowanych doradców inwestycyjnych.

Doradcy inwestycyjni mogą również doradzać spółkom w zakresie struktury kapitałowej, strategii spółki, a także w zakresie fuzji, podziałów i przejęć. Zgodnie z obowiązującym prawem mogą oni również zasiadać w radach nadzorczych spółek z udziałem Skarbu Państwa.

Ograniczona liczba licencjonowanych doradców inwestycyjnych na rynku oznacza, że większość z nich nie ma bezpośredniego kontaktu z klientami. Zarządzają oni funduszami powierzonymi przez klientów spółkom zarządzającym aktywami lub funduszom inwestycyjnym.

Doradca finansowy nie może doradzać w inwestycjach

Wielu klientów w bankach lub firmach doradztwa finansowego spotyka się z osobami, które przedstawiają się jako doradcy klienta lub doradcy finansowi. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nie mają oni jednak prawa do świadczenia rzeczywistych usług doradczych, tj. do doradzania klientom, w co powinni inwestować swoje pieniądze. Mogą zaprezentować jedynie szereg dostępnych rozwiązań, ale ostateczna decyzja i pełna odpowiedzialność za nią zawsze spoczywa na kliencie. Ponadto, ze względu na brak wymogów formalnych, certyfikatów lub egzaminów potwierdzających poziom wiedzy i kwalifikacji, możemy znaleźć osobę o niewystarczających umiejętnościach.

Co więcej, zazwyczaj głównym mottem doradcy finansowego lub bankowego jest: Sprzedawaj! Wynagrodzenie doradcy finansowego, a zwykle także doradcy bankowego, zależy od liczby sprzedanych produktów inwestycyjnych, a nie od wyników osiągniętych przy zarządzaniu takimi instrumentami. Po sprzedaży danego produktu taki doradca praktycznie nie musi już zajmować się klientem, ponieważ główny cel, jakim była sprzedaż, został osiągnięty.

Aktywny doradca inwestycyjny

Sytuacja jest diametralnie odmienna w przypadku doradców inwestycyjnych. Dla nich moment sprzedaży jest początkiem relacji z klientem. Celem nie jest sprzedaż sama w sobie, ale osiągnięcie jak najlepszego wyniku w zarządzaniu powierzonymi przez klientów aktywami, a efektywność procesu zarządzania najczęściej przekłada się na wysokość ich wynagrodzenia.

Dlatego też, w odróżnieniu od doradców bankowych czy finansowych, model pracy doradcy inwestycyjnego obejmuje dbałość o potrzeby klienta. Aktywnie doradzają klientom, proponując najlepsze rozwiązania dostosowane do ich indywidualnych potrzeb, oczekiwań i profilu inwestycyjnego.

Doradcy inwestycyjni w asset management

Asset Management to usługa, która pozwala klientom korzystać z umiejętności i doświadczenia licencjonowanych doradców inwestycyjnych. Na bieżąco śledzą oni wydarzenia rynkowe i podejmują optymalne decyzje dotyczące sprzedaży lub zakupu poszczególnych aktywów na rachunek klienta. Jednocześnie zawsze postępują zgodnie z wcześniej ustaloną strategią inwestycyjną, biorąc pod uwagę cele klienta, akceptowany przez klienta poziom ryzyka oraz założony horyzont czasowy.

Ponadto dobra oferta zarządzania aktywami jest niezwykle przejrzysta pod względem kosztów, które są nie tylko niższe niż np. w funduszach inwestycyjnych, ale także zależą od osiągniętych wyników – tzw. opłata za sukces (success fee).

Doradca inwestycyjny – profesjonalne zarządzanie inwestycjami

Warto pamiętać, że pomimo dość podobnej nazwy, kompetencje doradcy inwestycyjnego są zupełnie odmienne od kompetencji doradców finansowych i bankowych – wbrew temu, co sugeruje tytuł zawodowy tego ostatniego, nie mają oni prawa doradzać klientom w zakresie inwestycji. Dlatego osoby zainteresowane skorzystaniem z profesjonalnego doradztwa inwestycyjnego lub powierzenia swoich zasobów specjalistom powinny korzystać z usług doradców inwestycyjnych, np. poprzez zarządzanie aktywami.