Do najważniejszych zadań ośrodków medialnych należy informowanie opinii publicznej o aktualnej sytuacji gospodarczej kraju. Informacji tych dostarczają liczne wskaźniki makro- i mikroekonomiczne opracowane przez specjalistów i ekonomistów. Takim wskaźnikiem jest np. wskaźnik PMI dla Polski. Do czego jest on wykorzystywany? Co on pokazuje? Jaki jest jego wynik dla Polski?
WSKAŹNIK PMI DLA POLSKI – CO TO JEST?
Indeks PMI, którego nazwa pochodzi od angielskiego terminu “Purchasing Managers’ Index” w dosłownym tłumaczeniu oznaczającego mniej więcej tyle samo co “Purchasing Managers’ Index”, jest jednym z najważniejszych wskaźników ekonomicznych. Jego celem jest pokazanie aktywności menedżerów kupujących różne towary i usługi na danym rynku. Można go zatem uznać za wskaźnik aktywności finansowej poszczególnych rynków i podmiotów gospodarczych.
Uważa się, że wskaźnik PMI jest wskaźnikiem wyprzedzającym sytuację ekonomiczną poszczególnych gospodarek. Oznacza to, że wyniki pokazane podczas badania PMI dla danego obszaru (np. kraju lub strefy) w jakiś sposób zapowiadają przyszłe wyniki PKB. Ponieważ wzrasta aktywność finansowa menedżerów (wzrasta zakup towarów i usług), można oczekiwać, że wkrótce poprawi się nie tylko sektor produkcyjny, ale i cała gospodarka. W związku z tym PKB badanego obszaru będzie wzrastać.
Indeks PMI został opracowany i wdrożony przez amerykańską markę Markit Group. Odpowiednikiem stosowanym tylko w gospodarce amerykańskiej jest indeks ISM stworzony przez organizację non-profit o nazwie Institute for Supply Management. Niezależnie od tego, do jakiego indeksu się odnosimy, warto wiedzieć, że wynik indeksu wynoszący 50 punktów jest tzw. punktem neutralnym. Wyższy wynik wskazuje na dobrą sytuację gospodarczą, natomiast niższe notowania oznaczają, że zmiany w gospodarce są negatywne i zagrażają kryzysowi.
JAK JEST USTAWIANY WSKAŹNIK PMI?
Wskaźnik PMI dla poszczególnych gospodarek jest określany na podstawie danych zebranych w anonimowych badaniach. Ankiety te są wysyłane do agencji opracowujących wskaźnik przez menedżerów z różnych dziedzin, branż i sektorów gospodarki. Przy obliczaniu wskaźnika PMI brane są pod uwagę takie dane jak:
- stan produkcji przemysłowej,
- liczba i koszty działalności usługowej,
- skutki działań na całym rynku.
Oczywiście, parametry brane pod uwagę w ostatecznym wyniku wskaźnika mogą się różnić w zależności od badanego obszaru. Przykładowo, PMI może być opracowany dla poszczególnych krajów (Polska, Niemcy, USA, itp.), a także dla takich stref jak Eurozone (indeks Eurozone Manufacturing PMI) lub nawet dla całego świata (Global Manufacturing PMI).
Warto również dodać, że ostateczny wynik indeksu PMI jest obliczany jako średnia ważona poszczególnych wyników uzyskanych w odpowiedzi na badane subindeksy. Podane dane są korygowane tylko o czynniki sezonowe. Wynik końcowy przedstawia procentową liczbę wskazań osób, które w badaniu opisały sytuację w branży jako lepszą lub gorszą. Jeśli ta sama liczba respondentów odpowiedziała, że sytuacja w branży poprawiła się i pogorszyła (50 na 50), wskaźnik zostanie utrzymany na neutralnym poziomie tzw. 50.
ZNACZENIE WSKAŹNIKA PMI
Wskaźnik PMI uważany jest za jeden z najważniejszych wskaźników ekonomicznych – głównie dlatego, że jest to wskaźnik poprzedzający sytuację gospodarczą danego obszaru (kraju, strefy, świata). Mówiąc najprościej, wyniki pokazane podczas badania PMI w jakiś sposób zapowiadają przyszłe wyniki PKB danej gospodarki. Ponieważ zwiększa się aktywność finansowa menedżerów (zwiększa się zakup towarów i usług), można oczekiwać, że wkrótce poprawi się nie tylko sektor produkcyjny, ale i cała gospodarka. W konsekwencji, produkt krajowy brutto badanego obszaru będzie rósł.
Warto również docenić wysoką wiarygodność wskaźnika PMI. Wynika to z faktu, że indeks opiera się bezpośrednio na odpowiedziach menedżerów odpowiedzialnych w firmach za podejmowanie decyzji biznesowych (zamówienia, produkcja, dostawy, zatrudnienie, zapasy itp.). To właśnie menedżerowie najważniejszych działów dostarczają informacji, czy jest on lepszy, gorszy czy niezmieniony w stosunku do poprzedniego miesiąca.
Dane zebrane w anonimowych ankietach z wielu dziesiątek tysięcy firm i korporacji liczone są przez ważenie odpowiednich odpowiedzi. “Lepsze” otrzymuje wartość równą 100 punktów, “bez zmian”. – 50 punktów i “gorszy”. – 0 punktów. Podsumowanie wszystkich udzielonych odpowiedzi i podzielenie ich przez liczbę osób biorących udział w badaniu pozwala na uzyskanie ostatecznego wskaźnika PMI. Jeśli jest on wyższy niż 50 punktów, oznacza to, że większość respondentów uznała, że sytuacja gospodarcza ulega poprawie.
WSKAŹNIK PMI DLA POLSKI
Jak już wspomnieliśmy w poprzednich częściach artykułu, PMI można ustalić nie tylko dla poszczególnych sektorów gospodarki, ale także dla krajów, stref (na przykład strefy euro), a nawet całego świata. Podobny wskaźnik jest prowadzony cyklicznie, czyli raz w miesiącu, dla Polski. Niestety, jego ostatnie wyniki nie były optymistyczne, a co gorsza, znacznie przewyższyły spodziewany spadek gospodarczy Polski.
W czerwcu tego roku wskaźnik PMI opracowany dla Polski wyniósł 48,4 pkt. Przypomnijmy, że wynik indeksu na poziomie 50 punktów uznawany jest za neutralny, wynik wyższy niż 50 uznawany jest za pozytywny, a niższy niż 50 uznawany jest za negatywny. Jeśli wskaźnik spadnie poniżej 40 punktów, dany obszar (np. kraj) uznaje się za wchodzący w fazę pogłębiającego się kryzysu gospodarczego.
Polska jest jeszcze daleka od kryzysu, choć nie można teraz nie doceniać pogarszających się wyników gospodarczych, zwłaszcza spadającego PMI. Już w maju tego roku indeks PMI wyniósł 48,8 pkt. W ciągu miesiąca spadł o 0,4 pkt proc., co zdaniem ekspertów można uznać za szybką i gwałtowną zmianę – oczywiście na niekorzyść. Ostatni nieujemny wynik wskaźnika PMI dla Polski (równy lub wyższy niż 50 pkt.) odnotowano w październiku 2018 roku. Od tego czasu polska produkcja stopniowo spada, spowalniając tym samym gospodarkę.
Eksperci donoszą również, że spadek ostatniego indeksu PMI byłby jeszcze większy, gdyby nie fakt, że w czerwcu 2019 roku, po raz pierwszy od pięciu miesięcy, odnotowano znaczący wzrost zatrudnienia w przemyśle. Wzrost liczby zatrudnionych w tej gałęzi gospodarki przyczynił się do poprawy i tak już niepokojących wyników PMI. W najbliższych tygodniach zobaczymy więcej wyników dla Polski – tym razem mamy nadzieję, że zbliżą się one do 50 punktów.
PMI – kluczowe informacje
- Nazwa PMI pochodzi od angielskiego wyrażenia “Purchasing Managers’ Index” w dosłownym tłumaczeniu oznaczającego mniej więcej to samo, co “Purchasing Managers’ Index”.
- PMI jest jednym z najważniejszych wskaźników ekonomicznych. Jego celem jest pokazanie aktywności menedżerów kupujących różne towary i usługi na danym rynku.
- PMI został opracowany i wdrożony przez amerykańską markę Markit Group. Odpowiednikiem stosowanym tylko w gospodarce amerykańskiej jest indeks ISM stworzony przez organizację non-profit o nazwie Institute for Supply Management.
- Uważa się, że indeks PMI jest wskaźnikiem wyprzedzającym sytuację ekonomiczną poszczególnych gospodarek. Oznacza to, że wyniki pokazane podczas badania PMI dla danego obszaru (np. kraju lub strefy) w jakiś sposób zapowiadają przyszłe wyniki PKB.
- Wynik PMI wynoszący 50 punktów to tzw. punkt neutralny. Wyższy wynik wskazuje na dobrą sytuację gospodarczą, natomiast niższe notowania oznaczają, że zmiany w gospodarce są negatywne i zagrażają kryzysowi.
- Indeks PMI dla poszczególnych gospodarek ustalany jest na podstawie danych zebranych w anonimowych badaniach. Ankiety te wysyłane są do agencji opracowujących indeks przez menedżerów z różnych dziedzin, branż i sektorów gospodarki.
- Indeks PMI może być tworzony nie tylko dla poszczególnych sektorów gospodarki, ale także dla krajów, stref (np. strefy euro), a nawet dla całego świata.
- W czerwcu tego roku indeks PMI opracowany dla Polski wyniósł 48,4 pkt. Nie jest to dobra wiadomość dla polskich konsumentów, gdyż wskazuje na pogorszenie się wyników sektora produkcyjnego i zwiastuje nadchodzące spowolnienie w całej gospodarce.
