Rynek drobiu

1079

W branży drobiarskiej wyróżnia się kierunek mięsny i nieśny. Kierunek mięsny zapewnia żywiec rzeźny z chowu towarowego brojlerów oraz wymiany stad rodzicielskich. Kierunek nieśny zaopatruje rynek w jaja spożywcze z ferm towarowych kur niosek oraz w jaja wylęgowe pochodzące z ferm zarodowych i reprodukcyjnych. W strukturze produkcji drobiu dominuje mięso z kurcząt brojlerów, następnie mięso indycze, a pozostałe to gęsi, kaczki, perliczki, kury z selekcji oraz produkcja przyzagrodowa. W obrocie handlowym głównymi produktami tej branży jest mięso świeże i mrożone, sprzedawane w formie tuszek, ich elementów, a także jadalnych podrobów, jak również przetworów drobiowych (wędliny, konserwy itp.), będących wynikiem obróbki mięsa.

Krajowa branża drobiarska od lat charakteryzuje się wysoką dynamiką rozwojową, a Polska od 2014 r. jest największym producentem drobiu w Unii Europejskiej. W 2016 r. produkcja drobiu w Polsce wyniosła 2,4 mln ton (mpc.) i była o 19 % większa niż w roku 2015 i 2,3-razy większa niż w 2005 r. W produkcji żywca drobiowego w Polsce nastąpiły procesy koncentracji – zwiększyła się liczba ferm prowadzących chów w dużej skali, a struktura podmiotów według skali pogłowia w Polsce jest podobna do funkcjonującej u głównych producentów tego mięsa w UE. Rozwój produkcji mięsa drobiowego w Polsce wynika przede wszystkim z rosnącej sprzedaży zagranicznej oraz w mniejszym stopniu z rosnącego popytu krajowego. Zwiększa się zarówno hodowla brojlerów kurzych, indyków, jak i produkcja jaj konsumpcyjnych. Według danych GUS w 2016 r., najwięcej drobiu kurzego utrzymywano w woj. mazowieckim i wielkopolskim, a indyków w woj. warmińskomazurskim oraz wielkopolskim.

W 2016 r. skup żywca drobiowego osiągnął poziom 2,9 mln ton, był o 10 % wyższy niż w 2015 r. W 2017 r. obserwowany jest dalszy wzrost dostaw drobiu do podmiotów skupujących. W okresie 8 miesięcy 2017 r. skupiono łącznie ponad 2 mln ton żywca drobiowego, o 10 % więcej niż w tym samym okresie 2016 r.

Do rozwoju zagranicznej sprzedaży polskiego drobiu przyczynia się przede wszystkim zwiększona krajowa podaż oraz konkurencyjność cenowa i jakościowa polskich produktów drobiowych na rynku unijnym. W 2016 r. z kraju wywieziono ponad 1,2 mln ton produktów drobiowych (w ekwiwalencie tuszek), o 20 % więcej niż w 2015 r. Pojawienie się pod koniec 2016 r. ognisk grypy ptaków na terenie kraju osłabiło dynamikę wzrostu eksportu z Polski. Od stycznia do lipca 2017 r. wywieziono 751 tys. ton produktów drobiowych (w ekwiwalencie tuszek), o 8 % więcej niż w analogicznym okresie 2016 r. Mięsa wyeksportowano o 9 % więcej, przetworów – o 7 % więcej, a żywca w ekwiwalencie tuszek – o 41 % mniej. Wartość polskiego eksportu asortymentu drobiowego w 2016 r. osiągnęła poziom ponad 2 mld EUR, a w okresie 7 miesięcy 2017 r. – 1,2 mld EUR i była o 2 % większa niż przed rokiem.

Blisko 80 % wolumenu eksportu mięsa drobiowego z Polski było kierowane na rynek UE, głównie do Niemiec, Wielkiej Brytanii i Czech. Rośnie również sprzedaż zagraniczna polskiego drobiu na rynki pozaunijne. Procesowi dywersyfikacji rynków zbytu dla polskiego drobiu, sprzyjają m.in. realizowane akcje promocyjne oraz aktywność przedsiębiorstw drobiarskich w nawiązywaniu nowych kontaktów handlowych.

Mięso drobiowe należy do najtańszych źródeł białka zwierzęcego, a jego cena jest konkurencyjna wobec ceny mięsa czerwonego, jednocześnie ten gatunek mięsa odznacza się wysokimi wartościami odżywczymi i kulinarnymi. Wymienione cechy powodują, że spożycie drobiu sukcesywnie rośnie. Równocześnie krótki cykl produkcyjny drobiu pozwala na szybsze niż w przypadku innych rodzajów żywca dostosowanie poziomu produkcji do popytu. Według danych bilansowych GUS w 2015 roku konsumpcja mięsa drobiowego w Polsce wyniosła 27,1 kg na mieszkańca, a w 2016 r. wzrosła do 29,2 kg na mieszkańca. Komisja Europejska szacuje, że mieszkańcy krajów UE w 2016 r. skonsumowali łącznie ok. 13,8 mln ton mięsa drobiowego, a na jednego mieszkańca przypadało 23,8 kg.

Polska jest największym w Europie producentem gęsi. Krajowym hitem eksportowym jest gęś owsiana, będąca przykładem wysokojakościowej polskiej żywności. Chów tego gatunku uznawany jest za jedną ze specjalności krajowego rolnictwa, a tłuszcz gęsi owsianych, ze względu na znaczną zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz witamin, zaliczany jest do kategorii zdrowych tłuszczów zwierzęcych.

Rosnący popyt światowy stymulował wzrost unijnej produkcji i eksportu. W 2016 r. eksport produktów drobiowych z UE wyniósł 1,6 mln ton (w ekwiwalencie tuszek) i był o 9 % większy niż w 2015 r. Znaczącymi odbiorcami drobiu z UE były RPA (270 tys. ton, wzrost o 27 % w porównaniu z 2015 r.), Filipiny (127 tys. ton, wzrost o 26 %), Hongkong (124 tys. ton, wzrost o 23 %). Import drobiu z UE zwiększyła również Ukraina (o 27 %, do 115 tys. ton). Mniejsza niż w 2015 r. była natomiast sprzedaż zagraniczna produktów drobiowych do Arabii Saudyjskiej (122 tys. ton, spadek o 15 %) i do Beninu (117 tys. ton, spadek o 16 %). Blisko 80 % całkowitej unijnej produkcji mięsa drobiowego wytwarzane jest przez 7 krajów, z czego udział Polski wynosi 16 % .

Wystąpienie w końcu 2016 r. i na początku 2017 r. ognisk grypy ptaków u głównych unijnych producentów drobiu skutkowało wprowadzeniem przez niektóre kraje trzecie ograniczeń na import asortymentu drobiowego z określonych obszarów UE, czego konsekwencją było zmniejszenie wolumenu unijnego eksportu. W okresie styczeń – sierpień 2017 r. z UE do krajów trzecich wyeksportowano blisko 1,1 mln ton produktów drobiowych (w ekwiwalencie tuszek), o 2 % więcej niż rok wcześniej. Najwięcej unijnego drobiu kierowano do Hongkongu (94 tys. ton, wzrost o 18 % w odniesieniu do analogicznego okresu 2016 r.), na Ukrainę (92 tys. ton, wzrost o 41 %) i do Ghany (85 tys. ton, wzrost o 71 %). Mniejszy niż przed rokiem był eksport do Beninu (o 3 %, który wyniósł 81 tys. ton), na Filipiny (o 13 %, 74 tys. ton), do Arabii Saudyjskiej (o 18 %, 66 tys. ton) i RPA (o 67 %, 58 tys. ton).

Z opublikowanego raportu Komisji Europejskiej pt.: „Perspektywy dla rynków rolnych i dochodów rolniczych w UE w latach 2016–2026” wynika, że w ciągu następnych 10 lat produkcja i spożycie drobiu w Europie wzrośnie. Według szacunków KE w 2026 r. produkcja drobiu w UE może przekroczyć 15 mln ton, a spożycie na jednego mieszkańca może wynieść 24,4 kg. Polska może wykorzystać tę sprzyjającą sytuację, tym bardziej, że polskie mięso drobiowe cieszy się uznaniem u zagranicznych partnerów handlowych, którzy doceniają nie tylko jakość naszego drobiu, lecz także sposób przygotowania do sprzedaży (schładzanie i pakowanie) oraz transport towaru i przestrzeganie unijnych przepisów.

Podsumowując, krajowy drób jest konkurencyjny cenowo na rynkach zagranicznych, szczególnie w UE. Dodatnie saldo w polskim handlu zagranicznym produktami drobiowymi w 2016 r. osiągnęło poziom 1,1 mln ton, czyli o 20 % wyższy niż rok wcześniej. Wartość sprzedaży wyniosła 2,1 mld EUR i była o 8 % większa w odniesieniu do roku 2015. Saldo w ujęciu wartościowym wzrosło również o 8 % do 1,8 mld EUR. Perspektywicznymi rynkami zbytu są przede wszystkim Chiny, Hongkong, kraje Bliskiego Wschodu oraz RPA.