W finansach współczynnik beta jest narzędziem służącym do pomiaru zmienności określonego składnika aktywów w odniesieniu do zmienności całego rynku lub określonego portfela. Innymi słowy, beta można wykorzystać do oceny ryzyka inwestycji w korelację z poziomem odniesienia, który może być reprezentowany przez szeroki indeks rynkowy lub określony portfel.
Na przykład, beta można wykorzystać do obliczenia oczekiwanego zwrotu z inwestycji, zgodnie z jego zmiennością w stosunku do rynku. W związku z tym wersja beta nie jest używana do pomiaru ryzyka inwestowania w konkretny składnik aktywów. Zamiast tego mierzy kwotę ryzyka, którą inwestycja zwiększyłaby do istniejącego portfela.
Jeśli weźmiemy pod uwagę wszystkie istniejące aktywa do zainwestowania, porównalibyśmy cały rynek z samym sobą, co oznacza, że wartość beta wynosiłaby dokładnie 1. Ale porównując określony instrument finansowy z rynkiem, najprawdopodobniej uzyskamy wyższą beta lub niższa niż 1. Beta wyższa niż 1 wskazuje, że składnik aktywów jest nie tylko zmienny, ale również silnie skorelowany z rynkiem. Natomiast niskie lub ujemne wartości beta mogą sugerować, że inwestycja ma mniejszą zmienność niż rynek lub że jej zmiany cen nie są silnie skorelowane z rynkiem.
Jednak współczynnik beta może być wdrażany inaczej w zależności od kontekstu. Na przykład fundusze wspólnego inwestowania mogą obliczyć współczynnik beta instrumentu finansowego, aby uzyskać wgląd w ryzyko związane z dodaniem go do portfela inwestycyjnego. Obliczenia beta mogą więc pomóc im wybrać aktywa, które mają zostać uwzględnione w ich zasobach, zgodnie z ich profilem ryzyka.
Jeśli zastosujemy koncepcję współczynnika beta na rynkach kryptowalut, Bitcoin może zostać użyty jako punkt odniesienia. Można więc obliczyć beta dla BNB lub innych altcoinów w zależności od ceny i zmienności Bitcoin. Alternatywnie zmienność bitcoinów można mierzyć w stosunku do rynków złota lub giełd. Powstała beta dałaby wgląd w korelację między Bitcoinem a tradycyjnymi rynkami finansowymi.
- BETA jest miarą zmienności akcji w porównaniu do całego rynku lub indeksu, np. US500 lub DE30.
- BETA można również ogólnie zdefiniować jako zmienną stosunkowo skorelowaną.
Wskaźnik beta wskazuje, w jakim stopniu zmiana stóp zwrotu jednego instrumentu finansowego, np. akcje, zależy od zmian w innym instrumencie, np. indeks giełdowy. Dlatego informuje, o ile punktów procentowych stopa zwrotu akcji może wzrosnąć, jeśli stopa zwrotu indeksu giełdowego wzrośnie o jeden punkt procentowy.
Współczynnik beta – wzór
Beta jest obliczana poprzez podzielenie kowariancji akcji spółki i indeksu giełdowego przez kwadrat standardowego odchylenia stóp zwrotu indeksu giełdowego:
βi = cov(Ri, Rm) / sm²
gdzie:
βi – Współczynnik beta akcji
cov(Ri, Rm) – Kowariancja akcji (Ri) oraz indeksu giełdowego (Rm)
sm – odchylenie standardowe stopy zwrotu indeksu giełdwego
Gdy BETA wynosi 1, oznacza to, że zmienność cen spółki jest taka sama, jak rynek. Jeśli jednak zmienna BETA jest większa niż 1, oznacza to, że akcje są bardziej zmienne niż ogólna zmienność rynkowa. Na przykład, jeśli BETA spółki wynosi 1,4, oznacza to, że cena akcji spółki jest o 40% bardziej zmienna w porównaniu do rynku.
Z drugiej strony, jeśli BETA jest mniejsza niż 1, oznacza to, że kurs akcji danej spółki jest mniej zmienny niż rynek. Jako przykład załóżmy, że akcje pewnej spółki X mają współczynnik beta 0,3. Oznacza to, że zmienność akcji spółki jest niższa o 70% w porównaniu do rynku.
Beta 0 oznacza, że stopa dochodu akcji nie zmienia się, gdy wartość indeksu akcji rośnie (maleje). Wskazuje to na brak związku między zwrotami z zapasów a zmianami stóp zwrotu z indeksów giełdowych.
Współczynnik beta dla firm
Stopień, w jakim zysk przedsiębiorstwa zmienia się na skutek wahań ogólnych warunków gospodarczych. Wyższy stopień zmienności odzwierciedla wyższy poziom tzw. ryzyka systematycznego: przedsiębiorstwo jest wrażliwe na zmiany koniunktury w gospodarce. Klasycznym tego przykładem może być sytuacja na rynku środków produkcji, której zmiany uzależnione są od popytu, czyli poziomu nakładów inwestycyjnych podmiotów gospodarczych. Współczynnik beta mierzy się w następujący sposób:
Za indeks wyników rynkowych posłużyć może dowolna statystyczna miara ogólnej aktywności gospodarczej (np. indeks giełdowy). Współczynnik beta danego przedsię- biorstwa jest ściśle związany z elastycznością popytu na jego produkty, a także z cał- kowitym efektem dźwigni. W analizie finansowej oznacza to, że przy ocenie przyszłych perspektyw różnych przedsiębiorstw, ogólne warunki ekonomiczne na rynku należy uwzględniać w różnym stopniu, w zależności od konkretnej sytuacji.
