Wszyscy posiadamy tożsamość, na którą składają się dane osobowe i unikalne cechy, które pozwalają nam się zidentyfikować. Tak więc tożsamość każdej osoby jest inna i pozwala nam odróżnić jedną osobę od drugiej. Może się zdarzyć, że ktoś chce uzyskać naszą tożsamość nieuczciwie, najczęściej w celu uzyskania korzyści finansowych. Kiedy więc i w jakich sytuacjach może dojść do kradzieży tożsamości, jakie są tego konsekwencje i jak możemy się przed nią bronić?
Jak dochodzi do kradzieży tożsamości?
W internecie złodzieje mają szeroki wachlarz sposobów uzyskiwania Twoich danych osobowych. Obejmują one zarażanie komputera wirusami, wysyłanie wiadomości e-mail w celu oszukania haseł lub innych informacji, śledzenie obecności w sieci i zapisywanie naciśnięć klawiszy klawiatury, a nawet monitorowanie aktywności w sieci w celu zbierania krytycznych danych osobowych.
Kradzież tożsamości – kiedy do niej dochodzi?
Kradzież tożsamości ma miejsce, gdy osoba nieupoważniona wejdzie w posiadanie danych osobowych bez wiedzy tej osoby i wykorzysta je wbrew jej woli, tzn. podszywa się pod nią w celu np. wymuszenia kredytu lub uprzykrzenia komuś życia.
W ostatnich latach problem kradzieży tożsamości nasilił się. Przyczynił się do tego rozwój cywilizacji, a konkretnie internetu, i korzystamy z niego coraz chętniej i odważniej, niestety bez większego zastanowienia. Chętnie logujemy się na portalach społecznościowych, wysyłamy e-maile, dokonujemy zakupów przez Internet, a także posiadamy elektroniczne konta bankowe. Umieszczamy więc wiele naszych danych w Internecie, które są potencjalnie zagrożone kradzieżą i nielegalnym wykorzystaniem.
Do kradzieży danych osobowych może dojść również w sytuacjach, gdy zostanie zeskanowany nasz dowód osobisty i np. opublikowany na portalu społecznościowym, zagubimy dowód lub zostanie on nam skradziony, a także gdy zostaną wykradzione nasze hasła do logowania się do banku czy skrzynki pocztowej.
Dane osobowe mogą również zostać skradzione, gdy zostanie zeskanowany nasz dowód osobisty i np. zostanie opublikowany na portalu społecznościowym, a także gdy zostaną wykradzione nasze hasła do logowania się do banku czy skrzynki email.
Dane szczególnie chronione, tak chętnie uzyskiwane przez przestępców, to oczywiście imię i nazwisko, adres zamieszkania i zamieszkania, data urodzenia i numer PESEL. Inne dane dotyczące Państwa sytuacji osobistej, takie jak dane dotyczące zatrudnienia i zarobków lub po prostu zdjęcia, mogą zostać również skradzione.
Jak rozpoznać, że moja tożsamość została skradziona?
Niestety, zazwyczaj otrzymujemy pierwsze informacje na temat oszustw związanych z naszymi kartami kredytowymi, gdy składamy oświadczenie lub powiadomieniem o braku środków na koncie. W przypadku bardziej złożonych ataków, oszuści używają Twojego numeru telefonu komórkowego do połączenia się z drogimi numerami premium za granicą, a w zamian otrzymują pieniądze od operatora numeru. W ekstremalnych, ale coraz częściej spotykanych przypadkach, gdy ktoś ukradł Twoją tożsamość, możesz się dowiedzieć tylko wtedy, gdy komornik zapuka do Twoich drzwi, aby odebrać płatności za zakupy, o których nic nie wiesz.
W jakim celu najczęściej są wykorzystywane skradzione dane osobowe?
Kradzież tożsamości może mieć bardzo poważne konsekwencje dla ofiary, powodując straty finansowe i duży stres. Konsekwencje takiej kradzieży ciągną się za osoboą pokrzywdzoną przez miesiące lub lata. Taka kradzież tożsamości jest najczęściej przeprowadzana w tym celu:
- zaciągnięcia na konto poszkodowanego kredytu bądź pożyczki,
- w celu zawarcia umowy z różnymi firmami oferującymi usługi, np. z operatorem telekomunikacyjnym,
- wynajmu mieszkania lub pokoju hotelowe, np. w celu jego okradzenia,
- założenia konta bankowego bez zgody osoby uprawnionej,
- założenie i prowadzenie fałszywej działalności gospodarczej,
- dokonanie różnego rodzaju kosztownych zakupów,
- założenie fałszywego konta internetowego lub profilu,
- wzięcie mandatu bądź rachunku na konto osoby okradzionej,
- prania brudnych pieniędzy,
- kradzież różnych przedmiotów na konto poszkodowanego, np. samochodu z wypożyczalni,
- umieszczania w internecie obraźliwych komentarzy.
Konsekwencje kradzieży tożsamości mogą być zatem naprawdę poważne. Ponadto, okradziona osoba zazwyczaj dowiaduje się o tym zbyt późno, np. gdy policja zapuka do jego drzwi lub otrzyma wezwanie od firmy windykacyjnej lub komornika.
Kradzież tożsamości – jak się przed nią chronić?
Aby zapobiec kradzieży naszych danych osobowych, należy przede wszystkim wiedzieć, jak się przed nią bronić. W każdym razie powinniśmy pamiętać o kilku zasadach takich jak:
- Zawsze przechowuj dokumenty (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy) w bezpiecznym miejscu.
- Nigdy nie udostępniaj dokumentów osobom trzecim, chyba że jest to konieczne. Nie zostawiaj dokumentu tożsamości jako zobowiązania, np. w wypożyczalni sprzętu sportowego, nie kopiuj go, jeśli nie ma takiej potrzeby.
- Niszcz niepotrzebne dokumenty oraz korespondencję papierową zawierającą dane osobowe.
- Nigdy nie podawaj swoich danych osobowych w trakcie rozmowy telefonicznej z osobami, których nie znasz, nawet jeśli jest to przedstawiciel banku lub innej instytucji.
- Nie publikuj swoich danych ani skopiowanych dokumentów na portalach społecznościowych.
- Jeśli zachodzi konieczność skopiowania dokumentu, wówczas na kopii dokonaj adnotacji o celu kopii i podaj datę.
- Możesz wykupić alert w Biurze Informacji Kredytowej – jest to system automatycznego powiadamiania SMS-em lub mailem, że do jakiejś instytucji finansowej wpłynął wniosek kredytowy na nasze nazwisko.
Bardzo ważne jest również, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, mądre korzystanie z Internetu. Warto poznać kilka podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z nternetu:
- Nie otwieraj maili nieznanego pochodzenia.
- Korzystaj tylko z bezpiecznych sklepów internetowych i serwisów internetowych.
- Dokonuj płatności wyłącznie za pośrednictwem certyfikowanych serwisów.
- Używaj różnych haseł dostępu i pamiętaj o regularnej ich zmianie.
- Nie zapamiętuj haseł w przeglądarce.
- Nigdy nie podawaj loginów i haseł do kont innym osobom.
- Sprawdź, czy strony, z których korzystasz są bezpieczne (adres strony powinien zaczynać się od https – co oznacza, że posiada certyfikaty i zieloną kłódkę).
- Zawsze sprawdzaj numer konta bankowego da przelewów i staraj się go nie kopiować.
- Pamiętaj o wylogowywaniu się, zwłaszcza z bankowości elektronicznej.
- Korzystaj z dwuetapowego uwierzytelnienia np. w e-bankowości – jeśli włamywacz będzie próbował włamać się na nasze konto, będzie potrzebował również kodu, który zostanie wysłany na nasz numer telefonu.
- Używaj oprogramowania antywirusowego.
- Należy korzystać wyłącznie z oprogramowania pochodzącego z autoryzowanych źródeł i regularnie je aktualizować.
- Zachowaj czujność w przypadku bardzo atrakcyjnych ofert pracy (zwłaszcza jeśli jesteśmy proszeni o skan dowodu osobistego).
- Unikaj otwartych sieci Wi-Fi, lepszym rozwiązanie jest korzystanie z usługi VPN, która umożliwia połączenie się z Internetem z każdego miejsca na świecie, gdzie jest zasięg.
- Przeczytaj uważnie przepisy dotyczące korzystania z aplikacji na smartfony.
Kradzież tożsamości może zdarzyć się każdemu z nas, a konsekwencje mogą być bardzo poważne, więc bądźcie czujni i postępujcie zgodnie z powyższymi zasadami.
