IKZE to indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego, czyli kolejna forma dobrowolnego oszczędzania na przyszłość w ramach trzeciego filaru.
Reguluje to ustawa o indywidualnych kontach emerytalnych i indywidualnych kontach emerytalnych. Uzupełnia obowiązkowe przechowywanie środków w ramach pierwszego filaru, tj. ZUS, i drugiego filaru, którym jest OFE.
To kolejna, obok IKE (indywidualne konto emerytalne) i PPE (plany kapitałowe pracowników), korzystna forma oszczędzania na emeryturę, którą możesz rozpocząć w dowolnym momencie na własną rękę.
Kwotę wpłaconą na indywidualny rachunek zabezpieczenia emerytalnego można odliczyć podczas rozliczenia PIT. Zapoznaj się z podstawowymi pojęciami, rodzajami, ograniczeniami zasobów i systemem funkcjonowania tego złożonego produktu, a możesz zdecydować się na jego użycie.
Kto może zaoszczędzić na IKZE?
Oszczędzanie w IKZE może rozpocząć każda osoba fizyczna, która ma co najmniej 16 lat, bez względu na to, czy jest obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej, czy innego kraju.
Tylko jedna osoba może gromadzić oszczędności na indywidualnym koncie emerytalnym. Nie możesz więc ustawić tego rachunku ze współmałżonkiem lub rodzicem. Możesz także być posiadaczem konta IKE.
Przed ukończeniem 18 roku życia możesz zdeponować środki tylko w roku, w którym twoje dochody są oparte na umowie o pracę, a twoje płatności nie mogą być wyższe niż wynagrodzenie.
Osoba dorosła może założyć IKZE, pracując nie tylko na podstawie umowy o pracę, ale także wykonując pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa o pracę lub komisję), wolnego zawodu, a także samozatrudnienia lub okresowo bezrobotnego.
Rodzaje IKZE
Płatności w IKZE mogą być nieregularne i zależeć od twoich możliwości finansowych. Aby zacząć korzystać z tej metody oszczędzania, musisz najpierw wybrać konkretny produkt, na którym chcesz zgromadzić swoje środki. Każda forma utrzymywania oszczędności w IKZE różni się od siebie kosztami, ryzykiem strat lub stopami zwrotu, które możesz ewentualnie otrzymać.
Możesz wybrać jeden z pięciu rodzajów indywidualnych kont kont wycofania. Każdy z nich jest zwolniony z 19% podatku od zysków kapitałowych (podatek Belka) i daje możliwość odpisania kwoty rocznej składki z dochodów i dochodów (obniżenie opodatkowania PIT). Oto wszystkie możliwości:
- Depozyty bankowe – są bezpiecznym narzędziem oszczędnościowym, przynoszącym określony zysk. Jest to na przykład klasyczny rachunek oszczędnościowy otwarty w banku, więc nie ma ryzyka utraty pieniędzy. Po pewnym czasie otrzymasz określony zysk. Niestety od kilku lat stopy procentowe nie są imponujące i kształtują się na bardzo niskim poziomie, dlatego zysk z rachunków i depozytów jest niewielki i nie zawsze pokrywa inflację.
- Fundusze inwestycyjne – przyniosą większe zyski niż lokaty oszczędnościowe lub obligacje, ale wiążą się z większym ryzykiem inwestycyjnym, co oznacza, że zysk nie będzie pewny. Musisz także liczyć się z wyższymi opłatami za otwarcie i prowadzenie (ceny jednostkowe).
- Papiery wartościowe na giełdzie – to nic innego jak akcje, obligacje i inne dokumenty, które są używane do kupna i sprzedaży transakcji na giełdzie. Jest to ryzykowny sposób inwestowania, niezalecany osobom, które nie mają pojęcia o tego rodzaju pomnażaniu funduszy.
- Inwestycyjne ubezpieczenie na życie – jest to rodzaj polisy ubezpieczeniowej na życie, która różni się od tradycyjnego ubezpieczenia na życie tym, że możesz inwestować w fundusze kapitałowe za pomocą środków, które zapłaciłeś. Ubezpieczyciel wskazuje ci fundusze – mogą być bardzo korzystne i przynieść wysokie zyski, ale ten rodzaj inwestycji wiąże się z ryzykiem finansowym i możliwością utraty części lub całości funduszy.
- Dobrowolne fundusze emerytalne – fundusze o jednolitej strukturze, w których z góry określa się sposób i odsetek inwestycji. Są one zarządzane i zarządzane przez ogólne towarzystwa emerytalne, które inwestują środki swoich uczestników. Ta forma oszczędzania jest porównywalna z OFE i zalecana dla tych, którzy nie mają doświadczenia w inwestowaniu i boją się podjąć prawdziwe ryzyko.
Instytucje, w których możesz otworzyć IKZE
Następnym wyborem jest decyzja, gdzie otworzyć trzeci filar oszczędności. Warto jednak pamiętać, że w każdej z tych instytucji nie znajdziesz wybranego produktu. Masz do wyboru pięć jednostek:
- banki (np. ING Bank Śląski, Bank Millennium, PKO Bank Polski, Bank Pekao SA, BOŚ Bank, BZ WBK i mBank, ale banki spółdzielcze dominują w tej kategorii),
- towarzystwa funduszy inwestycyjnych (TFI) (np. Bank BPH – IKE, Pioneer Pekao, Allianz Polska, IKE BNP Paribas FIO, Skarbiec – IKE, Union Investment – IKE)
- biura maklerskie (np. Dom Maklerski mBank, Dom Maklerski BZ WBK, Dom Maklerski BDM),
- dobrowolne fundusze emerytalne (np. Allianz, Amplico, PKO Bank Polski Bankowy PTE),
- towarzystwa ubezpieczeniowe (np. Allianz, AVIVA, AXA, PZU Życie, Generali Życie, ING TUnŻ).
Nie musisz być powiązany z określonym produktem lub podmiotem, dopóki nie osiągniesz wieku emerytalnego. Jeśli po pewnym czasie zdecydujesz się na zmianę, możesz to zrobić jak najwięcej.
Czy IKZE można przenosić?
Jeśli uznasz, że obecna forma gromadzenia środków w IKZE nie jest dla Ciebie odpowiednia, możesz przenieść swoje środki na inne konto. Ze względu na różne rozwiązania podatkowe nie można przenosić środków z IKZE do IKE i odwrotnie. Możesz jednak zmienić zarówno rodzaj konta, jak i sposób inwestowania środków. Po prostu sprawdź, czy wiąże się to z jakimikolwiek kosztami i czy będzie to dla Ciebie opłacalna operacja.
Jak wygląda transfer IKZE?
W dowolnym momencie możesz zmienić zarówno formę indywidualnego konta emerytalnego, jak i konto wspierające inwestycję.
Jest to profesjonalnie nazywane przelewem z konta emerytalnego.
Wybierz nowe konto
Aby rozpocząć proces transferu IKZE, musisz przeanalizować dostępne oferty, a następnie złożyć wniosek o otwarcie nowego konta, wskazując, że już je masz i zamierzasz dokonać z niego wypłaty.
Rozwiązanie umowy
Aby rozwiązać umowę z obecnym podmiotem, musisz uzyskać potwierdzenie zawarcia nowej umowy IKZE. Po przeniesieniu konta możesz mieć drugie, nowe konto, na które zostaną przelane środki przez maksymalnie 30 dni.
Wniosek o przelew IKZE
Kolejną formalnością, którą musisz załatwić osobiście, jest złożenie wniosku o wypłatę z twojego rachunku IKZE (taki wydruk jest dostępny na stronie internetowej podmiotu). Możesz dostarczyć taki dokument do istniejącego podmiotu osobiście lub wysłać go pocztą.
Transfer funduszy
Następnie rozpoczyna się transfer konta IKZE. Instytucje finansowe przekazują nie tylko zgromadzone środki, ale także pełną historię konta IKZE i wszystkie dokonywane na nie płatności. Cały proces jest długi i trwa od około 2 tygodni do miesiąca.
Podczas transferu środków nie można dokonywać żadnych nowych depozytów.
Ile kosztuje przelew IKZE?
Jeśli prowadzisz konto przez co najmniej 12 miesięcy, proces transferu IKZE będzie bezpłatny. Możesz przenieść swoje konto wiele razy, ale z rocznym interwałem, aby uniknąć kosztów. Sytuacja wygląda inaczej w przypadku rachunków maklerskich z papierami wartościowymi, ponieważ koszt ich przekazania jest określony w tabeli opłat podmiotu.
Na przykład w mBanku Dom Maklerski zapłacisz 0,5 proc. Za przeniesienie papierów wartościowych do innej instytucji rozliczeniowej. wartość przekazanych papierów wartościowych lub opłata negocjowana, w każdym przypadku nie mniej niż 20 EUR za każdy papier oznaczony osobnym kodem.
Co zrobić, jeśli chcesz przenieść swój IKZE w ciągu 12 miesięcy od założenia? Przygotuj się na opłatę likwidacyjną w wysokości do kilkuset złotych. Wszystkie opłaty są dokładnie określone przez instytucję w tabeli opłat.
Ile kosztuje wypłata środków z IKZE?
Środki zgromadzone na IKZE zostaną wypłacone, gdy oszczędzający osiągną 65 lat, pod warunkiem dokonywania płatności przez co najmniej 5 lat kalendarzowych. Jeśli chcesz to zrobić z wyprzedzeniem, musisz wziąć pod uwagę, że podmiot finansowy jest zobowiązany do pobrania podatku od wypłaty środków z IKZE.
Będzie to kosztować 18 lub 32 procent skumulowanych oszczędności – w zależności od tego, jakiej skali podatkowej jesteś obecnie objęty. Będziesz musiał podać kwotę zapłaconą w zeznaniu podatkowym PIT.
Aby uniknąć opłat, zdecydowanie bardziej opłaca się przenosić środki ze starego konta na nowe niż zamknąć jedno konto i otworzyć inne.
Wypłaty z IKZE
Jak wspomniałem, IKZE nie jest kontem, z którego można wypłacać środki w dowolnym momencie bez żadnych konsekwencji. Wypłaty oszczędności mogą odbywać się:
- pod warunkiem że posiadacz osiągnie wiek 65 lat i dokona płatności przez co najmniej pięć lat kalendarzowych,
- w przypadku śmierci posiadacza na wniosek osoby upoważnionej.
Wypłata z IKZE może odbyć się na dwa sposoby:
- środki zostaną wypłacone jednorazowo,
- środki zostaną wypłacone w ratach – liczba rat zależy od okresu oszczędzania.
Wypłaty ratalne są dokonywane przez okres co najmniej 10 lat, jeśli okres oszczędzania był krótszy. Środki wypłacane z IKZE są opodatkowane ryczałtowo w wysokości 10%.
IKZE – czy warto?
Zalety
- możesz odliczyć płatności od podstawy opodatkowania,
- możesz odliczyć swoje oszczędności w całości lub w ratach (powyżej 65 lat),
- możesz wybrać, jak zebrać fundusze na swoją przyszłą emeryturę,
- stać Cię na bezpieczne i mało ryzykowne formy oszczędzania na przyszłość,
- możesz łatwo przenieść zgromadzone środki do innej instytucji IKZE.
Wady
- Wcześniejsze wypłaty skutkują 19% potrąceniem. Podatek Belka,
- Każdego roku ustalane są limity wpłat IKZE, których nie można przekroczyć.
- IKZE nie zwróci się, jeśli zdecydujesz się wypłacić środki przed osiągnięciem wieku emerytalnego,
- istnieje ryzyko podjęcia błędnych decyzji związanych z inwestowaniem i wyborem niewłaściwego produktu IKZE,
- IKZE nie zapłaci, jeśli nie masz dochodu, który możesz odliczyć.
