Licencja bankowa
Przywilej przyznawany przez organy rządowe instytucjom finansowym spełniającym wyznaczone kryteria, który pozwala im prowadzić działalność w sektorze bankowym. Licencja bankowa jest zazwyczaj równoznaczna z nabyciem prawa do:
- przyjmowania depozytów (lub do drukowania banknotów w czasach sprzed emitowania pieniędzy przez skarb państwa);
- członkostwa w systemie clearingowym;
- ochrony w formie ubezpieczenia depozytów;
- możliwości odwołania się do pożyczkodawcy ostatniej instancji;
- udzielania kredytów.
Angielski termin charter odnosi się do dokumentu, który zawiera ogół przyznanych uprawnień. W krajach anglosaskich słowa licence i charter używane są synonimicznie. Licencja bankowa różni się od rejestracji typowego przedsiębiorstwa. Jest ona bowiem przywilejem udzielanym według uznania rządowego (chociaż zwolennicy wolnej bankowości optują za zniesieniem tej zasady), podczas gdy prowadzenie działalności gospodarczej jest niezbywalnym prawem obywateli w większości liberalnych, wolnorynkowych gospodarek. Ograniczanie dostępu do bankowości uzasadnia się tym, że rząd ma obowiązek oraz powinien dysponować odpowiednimi uprawnieniami do regulowania bankowości w celu ochrony interesów i dobrobytu społeczeństwa. W większości państw uprawniony organ wyda licencję, jeżeli na sponsorach nowego banku nie spoczywają zarzuty prawne, a przedstawiony plan biznesowy jest praktycznie wykonalny. Konieczność uzyskania licencji jest z założenia przeszkodą ograniczającą wolność sektora. Wynikające z tego ograniczenie, zdrowej skądinąd, konkurencji bankowej to cena, jaką płaci się za bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Licencja nadaje cenne prawo franczyzowe, ponieważ jest gwarancją legalności działań banku. Pierwszą licencję bankową, w rozumieniu autoryzacji rządowej, przyznano prawdopodobnie Bankowi Amsterdamskiemu w 1609 roku. Etymologia słowa: starofrancuskie chartre – „krótki dokument” oraz łacińskie licencia – „wolność”.
