William Paterson

(ur. w kwietniu 1658 w Tinwald, Dumfries and Galloway, Szkocja, zm. 22 stycznia 1719 w Londynie),  szkocki innowator w dziedzinie finansów, który powołał do życia Bank Anglii (Bank of England) w 1694 r. Przekonał on Wilhelma III Orańskiego – króla potrzebującego środków na wojnę z Francją – do udzielenia wyłącznej licencji prywatnemu bankowi. W zamian bank lokował środki w wierzytelnościach korony i zdołał wypracować rozsądny zwrot z  zainwestowanego kapitału. Jeszcze bardziej lukratywna okazała się jego działalność finansowana przez emisję pieniądza papierowego. Paterson odniósł sukces w Anglii, realizując koncepcję, której jego współziomek John Law (zob. Law, John) nie zdołał wprowadzić w  życie we Francji. Sukces Patersona miał istotne znaczenie dla Wielkiej Brytanii, ponieważ mogła przez lata pokonywać Francję dzięki swojej silnej pozycji finansowej. Bank Anglii stał się jednym z najbardziej prestiżowych na świecie i przekształcił się w pierwszy bank centralny. Paterson wspierał także nieszczęsną spółkę Company of Scotland, powołaną do podjęcia tyleż awanturniczej, co katastrofalnej próby kolonizacji Panamy, zakończonej „łzami, gniewem i dezorientacją” (Davies, The Isles: A History, s. 571). Autor niniejszego kompendium, z pochodzenia Irlandczyk (którego nazwisko pisane jest przez dwa „t”), z żalem informuje, że nie jest spokrewniony z bohaterem niniejszego hasła.

Pasek sławy

William Paterson, znany też jako Wielki Wizjoner, był synem skromnego rolnika z Dumfriesshire, co nie przeszkodziło mu w zrobieniu oszałamiającej kariery w Londynie (…). Odegrał niesłychanie ważną rolę w powstaniu Banku Anglii (…). Kilkaset lat później bank ten uważano za „najpotężniejszą instytucję na świecie, mającą niebywałe koneksje”, a osiągnięcie Wizjonera nie poszło w zapomnienie. „Niewiele spośród osobistości przewijających się na pasku sławy oddało państwu przysługę równie ważną i wartościową jak ten zwykły amator przygód” – pisał jeden z wielu historyków zgłębiających dzieje banku.

Norman Davies, The Isles: A History, 2000, s. 558–559