Aktywa wyczerpujące się

rachunkowość; aktywa wyczerpujące się i aktywa warunkowe

1724

Aktywa wyczerpujące się to kategoria aktywów trwałych obejmująca zwykle udziały w kapitale własnym innych jednostek, rozliczane metodą praw własności lub metodą kosztową (z wyjątkiem udziałów przeznaczonych do obrotu lub odsprzedaży – patrz MSR 39 oraz FAS 133 i 115). Ponieważ aktywa trwałe nie są przeznaczone na sprzedaż, ich wartość godziwa nie jest szczególnie istotna. Zgodnie z zasadą kosztu historycznego, dopóki kontynuacja działalności pozostaje niezagrożona, aktywa trwałe figurują w księgach według wartości księgowej netto. W innych przypadkach, aktywa trwałe wyceniane są według wartości sprzedaży netto lub wartości likwidacyjnej, zazwyczaj ze znacznym dyskontem w przypadku aktywów o specjalistycznym przeznaczeniu. Obecnie obserwuje się ogólny trend do wyceny aktywów trwałych według wartości godziwej, szczególnie jeżeli ich wartość godziwa wzrosła w sposób istotny i trwały. Przykładowo, MSR 40 (wprowadzony w życie 1 stycznia 2001) zezwala na wykazywanie nieruchomości przeznaczonych do osiągania zysków z tytułu wzrostu wartości lub dzierżawy według wartości godziwej lub kosztu (w tym ostatnim przypadku, wartość godziwą należy ujawnić w informacji dodatkowej).

Aktywa wyczerpujące się

Nieodnawialne zasoby naturalne (np. złoża węglowodorów), których wielkość maleje wraz z upływem czasu oraz wydobyciem i wykorzystaniem w procesie produkcji. W rachunkowości malejącą wartość ekonomiczną tych aktywów odzwierciedla się przez rozliczanie wyczerpywania zasobów naturalnych.

Aktywa warunkowe

Potencjalne składniki aktywów mogące wyniknąć ze zrealizowanych transakcji gospodarczych, pod warunkiem spełnienia określonych przesłanek nie będących w pełni pod kontrolą spółki. Przykładem może być umowa sprzedaży przedsiębiorstwa przewidująca część zapłaty jako procent zysku – faktyczne wpływy z takiej umowy zależeć będą od przyszłej rentowności sprzedanego przedsiębiorstwa. Aktywa warunkowe pociągają za sobą kwestię ujmowania przychodu – nie możemy bowiem „dzielić skóry na niedźwiedziu”. Międzynarodowe standardy rachunkowości (MSR 37) oraz zasada ostrożnej wyceny nie zezwalają na uznawanie aktywów warunkowych do momentu, gdy ich realizacja stanie się praktycznie pewna. Do tego czasu ich istnienie i charakter powinno się ujawniać w informacji dodatkowej. Patrz również zobowiązania warunkowe.