Jakość kredytu

Miara zaufania do portfela kredytowego. Terminem tym bankowcy posługują się w różnych znaczeniach. Najprostsze użycie służyłoby do opisania poziomu ryzyka: portfel należności z kart kredytowych, obarczony stratami na poziomie 5%, uważany byłby za „niskiej jakości” w porównaniu z portfelem kredytów hipotecznych, obarczonym stratami 0,5%. Bardziej subtelną miarą jakości kredytu jest pewność co do ryzyka kredytowego, nieodłącznie towarzyszącego portfelowi kredytowemu. Chociaż kwota kredytu jest ustalona w umowie (np. w postaci nominalnej wartości weksla), nigdy nie przyjmuje się za oczywistość, że kwota główna wraz z odsetkami zostanie spłacona w całości. Bank zwykle spodziewa się pewnej dozy strat na portfelu, których w działalności instytucji finansowej nie da się uniknąć. Z tego względu bank stara się skwantyfikować ryzyko i odpowiednio do niego wyznaczyć cenę kredytu; zostaje wynagrodzony za podjęte świadomie ryzyko. Dlatego też wysokie ryzyko nie jest samo w sobie złe, o ile w zamian za nie bank uzyskuje wyższą cenę kredytu (przez powiększenie oprocentowania o premię za ryzyko). Czasem jednak nie udaje się prawidłowo skwantyfikować ryzyka (ryzyko a niepewność to nie to samo). Jakość kredytu można zmierzyć ex post: odpowiada ona niespodziewanym stratom. Jeżeli ich poziom w stosunku do strat oczekiwanych był niewysoki, bankowiec uważa kredyt za „dobrej jakości”. Na przykład straty na poziomie 2%, dopuszczalne w przypadku portfela kredytów dla MSP, w odniesieniu do kredytu korporacyjnego uznane zostałyby za katastrofę. Jakość kredytu ex ante definiujemy więc jako stopień pewności towarzyszącej określaniu ryzyka. Tak jak w przypadku większości cech o charakterze jakościowym trudno ją z góry wycenić. Oto niektóre kryteria:

• sprawność analityczna modelu kwantyfikacji ryzyka;
• liczba wykorzystanych danych historycznych – im więcej doświadczeń i zdobytej wiedzy, tym lepiej;
• odporność na niekorzystne zmiany, ustalona za pomocą analizy wrażliwości (u osób) lub testów warunków skrajnych (w przypadku portfela);
• stopień koncentracji portfela – im większa dywersyfikacja, tym silniejsze zjawisko powrotu do średniej;
• im więcej rezerwowych źródeł spłaty, tym lepiej.