John Law (ur. przed 21 kwietnia 1671, zm. 21 marca 1729) – niekonwencjonalny, ale błyskotliwy finansista szkocki, który według słów Adama Smitha doprowadził do „prawdopodobnie najbardziej ekstrawaganckiej spekulacji finansowej, jaką kiedykolwiek widział świat”. Law wplątał Francję w wielką bańkę spekulacyjną związaną z rozwojem jej amerykańskich posiadłości w dolinie rzeki Missisipi. Niedługo po sukcesie swojego banku w Paryżu stworzył swego rodzaju bank rozwoju, który na cześć patrona przedsięwzięcia, regenta Francji, nazwany został Banque Royale.
Ambitny projekt szybko splajtował z powodu niepłynnych lub nieistniejących aktywów, „powierniczej lewitacji” (Galbraith) oraz nadmiernej emisji banknotów papierowych. Law stał się milionerem (co było wówczas prawdziwym neologizmem) i urósł do rangi Wielkiego Rewidenta Francji. Niestety, kiedy bańka w końcu pękła, doprowadziła do ruiny tysiące inwestorów. Law ledwie uszedł z życiem. Oszustwa, jakich się dopuścił, sprawiły, że Francja otrzymała zastrzyk w postaci „trwałej szczepionki” (Davies, s. 582) przeciwko bankowości. „Finansowa innowacyjność” Lawa polegała na zrozumieniu potencjału produkcji pieniądza przez banki. Nadmierna emisja banknotów doprowadziła co prawda do katastrofy, niemniej rozważne używanie tego instrumentu, co szybko pojęli Anglicy, przynosi korzystne rezultaty.
Eliksir bankowości
Handel i pieniądze są ze sobą nierozerwalnie powiązane; kiedy handel obumiera, spada wartość pieniądza, a gdy spada wartość pieniądza, obumiera handel. Mój projekt bankowy ni Królowi, ni jego ludowi nie przyniesie najmniejszego uszczerbku; jest to najszybsza, najbezpieczniejsza i najmniej szkodliwa metoda przywrócenia wiary i zaufania do handlu, który stanowi prawdziwy fundament władzy państwowej oraz najlepszy sposób ustanowienia porządku publicznego.
John Law, cyt. za: Janet Gleeson, The Moneymaker
