Warunki umowy kredytowej
Warunki, jakie muszą zostać spełnione (niekiedy zwane potocznie kowenantami), aby uniknąć technicznego naruszenia warunków umowy kredytowej, gdy bank zagwarantował finansowanie (kredyt krótkoterminowy do spłaty na żądanie także może zawierać takie warunki). Pochodzenie angielskiego terminu „covenant” wiąże się ze słowem oznaczającym obietnicę. Zobowiązania takie przybierają trzy podstawowe postacie:
- „Negatywne, ograniczające” – odnoszą się do działań, do których niepodejmowania zobowiązuje się kredytobiorca. Przykłady zawierają restrykcje i ograniczenia dotyczące:
- udzielania zabezpieczeń innym wierzycielom;
- zaciągania pożyczek;
- wypłacania dywidend lub wykupu udziałów;
- fuzji i przejęć;
- sprzedaży aktywów lub spółek zależnych;
- wydatków kapitałowych, udzielania pożyczek i gwarancji;
- angażowania się w inne przedsięwzięcia;
- przedpłat innych kredytów.
Firma zwykle ma pewną swobodę, ale zobowiązuje się nie przekraczać określonych granic. Kredytodawca zwykle traktuje złamanie negatywnych kowenantów (mówiących o „złych rzeczach”) dosyć poważnie i przygotowany jest na ich rygorystyczne definiowanie.
- „Pozytywne, potwierdzające wyniki” – działania, które pożyczkobiorca podejmie. Te zobowiązania muszą być wystarczająco elastyczne, aby tolerować normalne odstępstwa od wyników, ale i wystarczająco sztywne, aby były wrażliwe na spadek zdolności kredytowej. Typowe przykłady to:
- korzystanie z procedur kredytowych określonych z wyprzedzeniem;
- dostarczanie bankowi informacji;
- utrzymywanie określonej wielkości aktywów;
- utrzymywanie określonej sumy kapitału obrotowego i wartości netto;
- osiągnięcie pewnego progu wskaźników finansowych;
- zezwolenie na inspekcję terenu przedsiębiorstwa przez kredytodawcę.
Ze względu na charakter pozytywnych warunków (trudniej zmusić kogoś do czynienia dobra niż powstrzymać przed czynieniem zła) ich złamanie jest częściej tolerowane.
- „Ochronne” – działania, które podejmie kredytobiorca, aby zabezpieczyć ciągłość działania. Zwykle kredytobiorca sam wykazuje inicjatywę; zobowiązanie pomaga w rozważnym prowadzeniu firmy. Typowe przykłady to:
- uiszczanie podatków w terminie;
- utrzymywanie pokrycia ubezpieczeniowego;
- utrzymywanie zapisów i ksiąg rachunkowych;
- utrzymywanie istnienia przedsiębiorstwa;
- zgodność z prawem.
Warunki ochronne przydają się szczególnie do monitoringu kredytu – ich naruszenie stanowi przeważnie sygnał ostrzegawczy. Zobowiązania wiążą kredytobiorcę poprzez umowę kredytową. Projektowanie i negocjacje zobowiązań są ważnym elementem procesu strukturyzacji kredytu.Zobacz także:Warunki wstępne umowy.
Uprawnienia
Warunki umowy kredytowej – szczególnie dotyczące wskaźników – są użytecznym narzędziem ochrony banku przed pogorszeniem sytuacji kredytowej dłużnika. Wprawdzie same w sobie nie zmieniają prawdopodobieństwa takiego pogorszenia (choć można twierdzić, że bywa i tak), ale zależnie od okoliczności uprawniają bank do podjęcia niezbędnych działań.
T.H. Donaldson, Thinking About Credit, 1988, s. 68
