Zabezpieczenie majątkowe
Aktywa, które na podstawie zobowiązania umownego powiązane są ze spłatą kredytu. Etymologia angielskiego słowa collateral wiąże się z określeniami: towarzyszący „z boku” czy też „uzupełniający”. Zabezpieczenie stanowi więc sposób zewnętrznego wsparcia zdolności kredytowej dłużnika. Jest ono rozumiane rozmaicie, w zależności od kontekstu i miejsca:
- Aktywa, które przedstawiono jako zabezpieczenie albo które stanowią zastaw pozostający w posiadaniu kredytobiorcy. Słowo używane jest najczęściej właśnie w takim znaczeniu. Angielski termin collateral jest w tym sensie równoznaczny z security.
- Zabezpieczenie uzupełniające lub dodatkowe wzmacniające podstawowe zabezpieczenie. Na przykład hipoteka zabezpieczająca to nieruchomość, którą przedstawiono jako zabezpieczenie weksla.
- W Wielkiej Brytanii słowo collateral oznacza wszelkie zabezpieczenia, takie jak gwarancja strony trzeciej wobec kredytobiorcy.
Chociaż w krajach anglosaskich terminów collateral i security wielu bankowców używa zamiennie, istnieje między nimi subtelna różnica. Biorąc pod uwagę etymologię, słowo collateral sugeruje pewną drugorzędność danego elementu. Zaufanie kredytodawcy osadza się przede wszystkim na zdolności do spłaty zadłużenia, istniejącej przy założeniu kontynuacji działalności. Zabezpieczenie (collateral) zostawia bankierom wyjście awaryjne i stanowi ostateczny, acz czasem niezbędny plan awaryjny uruchamiany wobec niewypłacalnego kredytobiorcy. Udzielanie kredytów na tej podstawie wymaga od banków realizowania zasady „poznaj kredytobiorcę” oraz wiary w jego konkurencyjność (zob. analiza kredytowa). Udzielanie kredytów na bazie wyników pomaga bankom skutecznie pełnić funkcję nadzorcy/portiera. Natomiast etymologia słowa security („zabezpieczenie”) sugeruje źródło bezpieczeństwa lub brak wątpliwości, lecz w sferze niezwiązanej ze zdolnością kredytową kredytobiorcy. Zabezpieczenie (security) istnieje bowiem nawet w pesymistycznym założeniu upadłości, przyjmowanym do „analizy likwidacyjnej”. Alokacja kredytów oparta na zastawionych aktywach sprzyja ich gromadzeniu i często prowadzi do baniek spekulacyjnych. To, które podejście jest lepsze, zależy od sytuacji.
