Zasada nadrzędności treści ekonomicznej nad formą prawną

4132

Zasada nadrzędności treści ekonomicznej nad formą prawną

Podstawowa zasada rachunkowości, zgodnie z którą rzetelnie sporządzone sprawozdanie finansowe powinno odzwierciedlać istotę rzeczywistości ekonomicznej, a nie jedynie status prawny. Zasada ta wymaga od księgowych odwoływania się do rynkowego zdrowego rozsądku i oceny ewidencjonowanych zdarzeń, w przeciwieństwie do mechanicznego stosowania reguł. Za przykład może tu posłużyć księgowanie leasingu finansowego: mimo iż z prawnego punktu widzenia właścicielem przedmiotu leasingu jest leasingodawca, w księgach leasingobiorcy transakcja zostanie przedstawiona zgodnie z jej istotą ekonomiczną – czyli jako zakup składnika aktywów finansowany przez sprzedawcę. Zgodnie z tym ujęciem, przedmiot leasingu wykazany zostanie w bilansie nabywcy po stronie aktywów, a związane z nim zobowiązanie w wysokości wartości bieżącej netto przyszłych opłat leasingowych ujęte zostanie po stronie zobowiązań. Głównym problemem związanym z zasadą nadrzędności treści nad formą jest samo jej zastosowanie w praktyce. Zgodność z przepisami prawa jest częstym argumentem, na który powołują się techniki tzw. rachunkowości kreatywnej.

Zasada nadrzędności treści ekonomicznej nad formą prawną

W przypadku wniesienia sprawy do sądu, sąd może interpretować przepisy formalnie lub rzeczowo (patrz sformalizowane [oparte na szczegółowych przepisach] standardy rachunkowości.). Z kolei trudno jest dojść do porozumienia w kwestii, co stanowi „istotę” ekonomiczną danej transakcji, jeżeli każda ze stron prezentuje własną subiektywną interpretację. Z powyższych względów, stosowanie zasady nadrzędności treści nad formą wymaga odwołania się do wiarygodnego autorytetu, jakim jest niezależny biegły rewident. Patrz również standardy rachunkowości oparte na podstawowych zasadach rachunkowości.