Hawala (hindi: „w zaufaniu”)

Stworzony przez prywatnych brokerów międzynarodowy system przesyłania płatności ponad granicami państw z pominięciem przepływu pieniądza (a co za tym idzie, poza zasięgiem systemu bankowego). W Pakistanie i Indiach (coraz częściej także w innych krajach) jest on wykorzystywany jako nieformalna usługa finansowa dla osób, które nie mają kont bankowych. W ten sposób wielu emigrantów przesyła pieniądze swoim krewnym w ojczyźnie (do Pakistanu trafia tą drogą ponad osiem mld USD rocznie – „Fortune”, 29 kwietnia 2002 r., s. 51). Ponieważ jednak w systemie nie zostaje „papierowy ślad”, wykorzystuje się go też do unikania płacenia podatków, prania brudnych pieniędzy i finansowania przestępczości, w tym terroryzmu. W wielu krajach korzystanie z niego jest zabronione. Hawalę tworzy sieć brokerów (zwanych hundi), których łączą więzi klanowe. Dzięki bezwzględnemu wzajemnemu zaufaniu i stosowaniu surowych kar dyscyplinarnych (zob. poniższy cytat) międzynarodowa sieć funkcjonuje bez dokumentacji i bez ścieżki rewizyjnej. Zagraniczny odbiorca płatności otrzymuje ją pod warunkiem podania hasła, które niezależną drogą (często przez Internet) trafiło też do brokera. Zobowiązania (zwykle o zaszyfrowanych zapisach) potrąca się z salda prowadzonego za granicą konta lub z funduszy przesyłanych w drugą stronę. W ramach walki z międzynarodową przestępczością (a po 11 września 2001 r. – także z terroryzmem) władze wielu państw próbują jeśli nie kontrolować, to przynajmniej monitorować działania hawali.

Opryszek, ale uczciwy

Hawala działa, ponieważ jej członkowie nie zawodzą zaufania innych. Jeśli zawiodą, giną. Jeffrey Robinson, autor książki The Laundrymen,

„Mclean’s Magazine”, 22 października 2001 r.