Inflacja (po łacinie inflatio oznaca ‘nadęcie’) – w ekonomii to trwały wzrost ogólnego poziomu cen towarów i usług w gospodarce przez pewien nieokreślony czas. Skutkiem tego procesu jest spadek siły nabywczej pieniądza krajowego co oznacza utratę wartości danej waluty.
Rodzaje inflacji
Według kryterium tempa:
- deflacja – oznacza ujemną inflację;
- inflacja pełzająca – nie przekracza 5% rocznie;
- Inflacja umiarkowana (krocząca) – oscyluje w granicach 5–10% rocznie;
- inflacja galopująca – roczny wzrost cen według stopy dwu lub trzycyfrowej jednak od 20% w górę;
- hiperinflacja – wzrost cen przekracza 150% w skali miesiąca.
Inflacja na kluczowych rynkach
Banki centralne są istotną częścią świata finansowego. Dzięki ich decyzjom wiele krajów uniknęło katastrofy finansowej. Czasami jednak, w wyniku swoich działań, niektóre kraje musiały zmierzyć się z różnymi wyzwaniami.
Historia banków centralnych sięga XVII wieku, kiedy to w Szwecji powstał pierwszy bank centralny (1668 r.). Sto lat później powstał Bank Anglii, którego pierwotnym celem był zakup obligacji skarbowych. Trzysta lat później utworzono Rezerwę Federalną (FED).
Obecnie większość krajów posiada banki centralne pełniące kilka różnych funkcji. Przede wszystkim chronią one obywateli przed inflacją. Ich kolejnym zadaniem jest wdrożenie polityki zapewniającej zdrowie sektora finansowego.
Pojęcie inflacji jest bardzo ważne zarówno w finansach, jak i w ekonomii. Wynika to z faktu, że jeśli inflacja jest zbyt wysoka, żywność i mieszkania są zbyt drogie. Z drugiej strony, zbyt niska inflacja (deflacja), czyli brak podwyżek cen, również nie jest zjawiskiem pożądanym, ponieważ taka sytuacja nie jest idealna dla firm produkujących towary. Banki centralne są zobowiązane do zrównoważenia inflacji i deflacji. Obecnie najważniejsze banki centralne zakładają, że idealna stopa inflacji wynosi 2%.
Inflacja jest powiązana z kilkoma czynnikami. Na przykład, gdy stopa bezrobocia spada, a płace rosną, zakłada się, że w wyniku zwiększonego popytu nastąpi wzrost cen produktów.
Jednym z najbardziej użytecznych narzędzi kontroli inflacji są stopy procentowe. Niskie stopy procentowe umożliwiają indywidualnym konsumentom i przedsiębiorstwom zaciąganie kredytów na korzystnych warunkach. Sytuacja ta przyczynia się do wzrostu inflacji. W przypadku nagłego wzrostu inflacji banki centralne zazwyczaj podnoszą stopy procentowe, aby ograniczyć wydatki. Jednym z najczęstszych narzędzi służących do pomiaru stóp inflacji jest wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI). Wskaźnik ten ilustruje zmianę cen powszechnie kupowanych produktów konsumpcyjnych. Innym ważnym z punktu widzenia banków centralnych wskaźnikiem jest Indeks cen producentów (PPI), czyli miara średniej zmiany cen produktów ustalanych przez producentów.
