Warsztat inwestora – jak analizować rynki finansowe?
Często zadajemy sobie pytanie w jaki sposób analizować zachowanie się poszczególnych instrumentów na rynkach finansowych. W dzisiejszym świecie jesteśmy bombardowani ogromną ilością informacji, które mogą mieć większy lub mniejszy wpływ na dany instrument. Z drugiej strony analiza wykresów daje szybką i często bardzo skuteczną ocenę tego, co może na rynku wydarzyć się.
Dziś odpowiemy na pytanie jaką metodę analizy rynku wybrać. Analizę wiadomości i informacji czy też bardzo popularną analizę wykresów.
Analiza fundamentalna
Wchodząc na rynki finansowe przeciętny inwestor wybiera analizę fundamentalną. Kierujemy się przekonaniem, że kurs solidnej spółki będzie rósł, że po dobrej informacji czy raporcie kwartalnym cena akcji wzrośnie. Jest to racjonalne. Niestety po jakimś czasie dochodzimy do wniosku, że rynki najczęściej tak nie działają.
Na przykład zdarzają się sytuacje, w których po dobrej wiadomości kurs spółki spada, zaś po złej kurs potrafi wzrosną. Dzieje się tak bardzo często, gdy kurs akcji jest po silnych wzrostach i w pobliżu silnego oporu, lub po silnych spadkach i w pobliżu silnego wsparcia.
Inną niedogodnością analizy fundamentalnej jest mnogość napływających informacji, które mogą działać na wzrost jak i na spadek kursu. Często w głowie pojawia się duży zamęt i nie wiemy jak może to wpłynąć na ceny akcji.
Analiza fundamentalna wymaga dużej wiedzy oraz wyobraźni. Działy analiz w bankach i biurach maklerskich zatrudniają sztab ludzi do analizy poszczególnych instrumentów. Są analitycy od banków, sektora energetycznego, telekomunikacyjnego, budowlanego, wydobywczego i innych. Jest analityk od analizy makroekonomicznej. Są analitycy od towarów, metali, obligacji, walut.
Dla inwestora indywidualnego analiza fundamentalna jest często zbyt czasochłonna i trudna. Ponadto oferuje ona bardzo wąskie spojrzenie. Niewątpliwą zaletą analizy fundamentalnej jest odpowiedź na pytanie dlaczego ceny akcji rosną czy spadają. Jest to naturalne dążenie człowieka do rozumienia świata.
Ostatni kryzys finansowy w latach 2007-2008 pokazał słabość analizy fundamentalnej. Wielu doświadczonych analityków zostało zaskoczonych skalą tego kryzysu. Również wiele agencji ratingowych nie było w stanie w porę zareagować (może nie chciały) na rosnące ryzyko pęknięcia bańki spekulacyjnej na rynku kredytów hipotecznych w USA i związanych z nimi złożonymi instrumentami finansowymi.
Analiza techniczna
Analiza techniczna zajmuje się badaniem zachowań rynku na podstawie wykresów. Podstawowym celem jest ocena kondycji rynku oraz przewidywanie przyszłych trendów na rynku. Dla inwestora rozpoczynającego swoją przygodę z rynkami finansowymi takie podejście jest co najmniej dziwne. Z upływem czasu zaczynamy dostrzegać zalety takiego podejścia do analizy sytuacji na rynku.
Analiza techniczna opiera się na 3 podstawowych założeniach:
- Rynek dyskontuje wszystko
- Ceny podlegają trendom
- Historia ciągle się powtarza
Do skutecznego stosowania analizy technicznej potrzebne jest pełne zrozumienie i akceptacja tych trzech założeń dlatego omówimy je tutaj.
1) Rynek dyskontuje wszystko
Wszystkie czynniki – fundamentalne, polityczne, psychologiczne i inne znajdują pełne odbicie w cenach. Analiza wykresów jest podejściem całkowicie samowystarczalnym. Fundamentalne przyczyny, dla których cena rośnie lub spada, nie są niezbędne do prognozowania sytuacji na rynku.
Dlaczego tak się dzieje? Inwestorzy nie kupują akcji po to aby je mieć, tylko po to, aby na nich zarobić. W tym celu muszą przewidywać, co się może wydarzyć za kilka tygodni (kilka miesięcy).
2) Ceny podlegają trendom
Zasadniczy cel analizy wykresów to rozpoznanie trendów jak najwcześniej. Pozwala to na zajęcie pozycji zgodnie z kierunkiem trendu. Z reguły trend wykazuje silniejszą tendencję do kontynuacji swojego ruchu w dotychczasowym kierunku niż do jego zmiany. Trend wykazuje pewną bezwładność.
3) Historia ciągle się powtarza
Kluczem do zrozumienia przyszłości jest badanie przeszłości. Analiza techniczna w dużym stopniu wiąże się z badaniem ludzkiej psychiki. Ta raczej się nie zmienia. Formacje cenowe znane są od ponad 100 lat. Formacje te sprawdzały się w przeszłości. Zakłada się, że sprawdzą się również i w przyszłości. Rynki finansowe napędzane są przez chciwość i strach. W długiej perspektywie na rynkach powtarza się cykl hossa-bessa.
Wielu krytyków analizy technicznej wychodzi z założenia, że nie da się przewidywać przyszłości na podstawie przeszłych zachowań rynku. Są oni w błędzie, gdyż są inwestorzy, którzy systematycznie zarabiają pieniądze na rynku, aczkolwiek nie zarabiają pieniędzy w każdej transakcji.
Teoria przypadkowych ruchów cen na rynkach finansowych jest kompletnie sprzeczna z rynkowym doświadczeniem. W teorii tej zakłada się, że każdy kolejny ruch na rynku jest niezależny od poprzedniego. Teoria ta nie tłumaczy, dlaczego po silnej wzrostowej sesji kolejny dzień najczęściej przynosi duży wzrost.
Dużą przewagą analizy technicznej jest to, że daje ona „szybkie i szerokie spojrzenie”. Analityk techniczny może bardzo szybko przeanalizować sytuację na dowolnym płynnym instrumencie finansowym:
- na indeksie w dowolnym kraju,
- na dowolnej płynnej spółce,
- na rynku walutowym,
- na rynku towarowym,
Analityk może monitorować sytuację na wielu rynkach jednocześnie. Analityk fundamentalny ograniczony jest do „wąskiego spojrzenia” i potrzebuje znacznie więcej czasu, aby przeanalizować nową spółkę ze swojej branży. Nie jest w stanie sam analizować wielu rynków jednocześnie. Do tego potrzebny jest duży zespół ludzi.
Analiza techniczna daje możliwość skupienia się na tych rynkach, na których występują silne trendy. Zarabiać można tylko na rynkach na których panuje trend, najlepiej silny. Śledząc kilkanaście rynków, zawsze można wybrać te, na których panuje korzystny dla nas trend. Pozostałe rynki na których panuje dłuższy okres konsolidacji można umieścić na liście obserwacyjnej.
Te wszystkie zalety analizy technicznej nad fundamentalną sprawiają, że jest to wspaniałe narzędzie dla inwestorów indywidualnych. Warto poświęcić czas na poznanie analizy technicznej lub jej wybranych narzędzi. Taka wiedza pozwoli lepiej zrozumieć, co się dzieje na rynku i może uchronić nas przed stratą pieniędzy.
Analiza techniczna oferuje wiele narzędzi i metod. Poniżej przedstawiłem kilkanaście najbardziej popularnych: wsparcie i opór, analiza trendu, klasyczne formacje cenowe, Price Action, analiza wykresów świecowych, techniki Fibonacciego, wskaźniki, formacje harmoniczne, analiza wolumenu (Equivolume), wykresy przełamania trzech linii, wykresy kagi, wykresy punktowo-symboliczne, cykle, teoria fal Elliotta, spirala logarytmiczna, metoda okienek czasowych Carolana, teoria Ganna, systemy transakcyjne i inne.
Im więcej poznamy metod i ich użyjemy, tym większe osiągniemy zrozumienie rynku. Niestety jeden człowiek nie jest w stanie stosować i wykorzystać wszystkich metod. Z konieczności musi zdecydować się na wybranie kilku z nich. W dużym stopniu zależeć to będzie od czasu jaki możemy poświęcić na analizę, jak i od naszych indywidualnych cech. Najlepiej wykorzystać kilka prostych wzajemnie uzupełniających się metod. Na przykład można wybrać taki zestaw:
- analiza wsparć i oporów,
- klasyczne formacje cenowe,
- techniki Fibonacciego,
- analiza świec japońskich.
Jest on do opanowania w kilka dni. Potem pozostaje już tylko praktyczne wykorzystanie w konkretnej sytuacji rynkowej. Szybka i niedokładna analiza z reguły prowadzi do mylnych wniosków i naraża nas na ryzyko dużej pomyłki i stratę pieniędzy.
Można też w miarę możliwości czasowych łączyć analizę techniczną i fundamentalną z większym naciskiem na tą pierwszą.
Na koniec pamiętajmy, że głównym czynnikiem sukcesu jest psychologia i system zarządzania pieniędzmi, sama analiza techniczna odpowiada za 10-20% końcowego sukcesu.
