Alokacja a rozliczanie kosztów
Różnica znaczeniowa pomiędzy alokacją a rozliczaniem jest subtelna; czasem słów tych używa się jako synonimów. Koszty są „alokowane” w oparciu o dość oczywiste podstawy – na przykład rachunek za ogrzewanie według powierzchni wydziałów. „Rozliczanie” natomiast kojarzy się z podziałem na zasadach uczciwości, rozsądku i (w możliwym do ustalenia zakresie) związku przyczynowego. Rozliczanie (a w przypadku ujmowania kosztów wzajemnych – „powtórne rozliczanie”) najczęściej kojarzy się z wydziałami pomocniczymi, ponieważ ich powiązania z podstawowymi kosztami produkcji są często dość luźne.
Alokacja kosztów
Klasyfikacja ponoszonych przez przedsiębiorstwo kosztów przeprowadzana w ramach rachunkowości zarządczej. Decyzje podejmowane w tym zakresie najczęściej dotyczą kosztów wytworzenia produktów. Poniesione koszty można albo zaliczyć w poczet kosztów okresu, albo przypisać poszczególnym produktom i przenosić w czasie jako składnik zapasów. Wykorzystuje się przy tym rachunek kosztów pełnych lub rachunek kosztów krańcowych. Alokacja kosztów jest jednym z kilku rodzajów rozliczeń dokonywanych w rachunkowości. Powiązane przykłady obejmują bierne rozliczenia między okresowe kosztów i umorzenie.
Alokacja zasobów (a wyniki księgowe)
Rozplanowanie podziału zasobów przedsiębiorstwa w oparciu o poziom wyników finansowych. Konkurencja na rynkach kapitałowych zmusza przedsiębiorstwa do modyfikowania działalności, w zależności od osiągniętych wyników księ- gowych. Jednocześnie, w krótkim okresie, zarząd może podejmować próby usprawnienia działalności i poprawy wyników. Istnieje zasadniczy związek przyczynowy między wynikami finansowymi a pozycją na rynku. Przedsiębiorstwa osiągające dobre wyniki utrzymują swoją pozycję i rozwijają się dalej. Te natomiast, które wyników nie osiągają, ograniczają działalność lub zupełnie znikają z rynku.
Z ekonomicznej perspektywy alokacji zasobów, wyniki księgowe stanowią okre- ślony sygnał dla akcjonariuszy przedsiębiorstwa. Z kolei nadzór właścicielski, wykonując swoje obowiązki, oddziałuje na zarząd (który w zależności od wyników może zostać odpowiednio wynagrodzony, utrzymany lub zwolniony). Zyski są istotniejsze jako miara konkurencyjności niż jako źródło powiększania majątku przedsiębiorstwa. Patrz również ekonomia (a rachunkowość), rachunkowość (a rynki kapitałowe) i teorie behawiorystyczne w rachunkowości.
