Krótka historia rozwoju instrumentów ETF na świecie

1573

Instrumenty typu Exchange Trade Funds działają na rynku światowym od niedawna. Pierwszy instrument wspólnego inwestowania tego typu ma swój początek w 1993 roku. Dla porównani pierwszy fundusz inwestycyjny zamknięty powstał dokładnie 100 lat wcześniej. Zgodnie ze stanowiskiem Investment Company Institute jednym z głównych wydarzeń na rynku wspólnego inwestowania było otwarcie pierwszego funduszu zamkniętego w Belgii – 1893 rok. 31 lat później, a dokładnie w 1924 roku w życie wszedł pierwszy fundusz inwestycyjny otwarty. Zdarzenie miało to miejsce w Bostonie. Rok 1961 zapisze się na łamach historii jako początek pierwszego zwolnionego od podatku trustu inwestycyjnego. W 1976 roku świat finansów wprowadził w życie pierwszy tzw. detaliczny fundusz indeksowy.

Pierwszy fundusz typu ETF pojawił się na giełdach papierów wartościowych na świecie w marcu 1990 r. na giełdzie w Toronto. Pierwszy instrument finansowy tego typu – Toronto 35 Index Participation units (TIPs) – został wprowadzony do notowań giełdowych na Toronto Stock Exchange. Pozwalał on inwestorom partycypować we wzroście wartości indeksu TSE 35 Composite Index. Kolejnym podobnym instrumentem, który znalazł się na giełdzie w Toronto, był HIPs (Hundred Index Participation Fund), który naśladował zachowanie indeksu Toronto 100 Index. W 2000 roku oba instrumenty zostały połączone w iUnits S&P/TSE 60 Index Participation Fund. W 2006 roku fundusz zmienił nazwę na iShares CDN S&P/TSX 60 Index Fund, której używa do dzisiaj.

Kolejnym krajem, w którym pojawiły się ETF-y były Stany Zjednoczone – w styczniu 1993 r. wprowadzony został na giełdowy parkiet SPDR S&P 500 – obecnie największy exchange-traded fund na świecie. Następnym kontynentem, na którym do obrotu giełdowego weszły fundusze typu ETF, była Azja oraz region Pacyfiku. W 1999 r. tytuły uczestnictwa pierwszego funduszu ETF zaczęły być notowane na giełdzie w Hongkongu. Kolejne pojawiły się w 2001 r. w Japonii, Australii i w Nowej Zelandii. W Europie fundusze ETF zadebiutowały w roku 2000 – pierwszymi giełdami, na których były one notowane były Deutsche Boerse i London Stock Exchange. Na Bliskim Wschodzie i w Afryce pierwszy ETF pojawił się w 2001 roku, a w Ameryce Łacińskiej rok później (na giełdzie w Meksyku).

W minionych 20 latach znacząco zwiększył się wachlarz dostępnych rodzajów funduszy ETF. Jeszcze w poprzedniej dekadzie na rynku globalnym zadebiutowały pierwsze fundusze ETF rynków wschodzących (emerging markets ETFs) (w marcu 1996 r.), globalne fundusze ETF (global ETFs) (w sierpniu 1997 r.), sektorowe fundusze ETF (sector ETFs) (w grudniu 1998 r. w Stanach Zjednoczonych), fundusze ETF nieruchomości (real estate ETFs) (w czerwcu 2000 r. w USA) oraz fundusze wykorzystujące czynniki fundamentalne (fundamental ETFs) (w maju 2000 r.).

W listopadzie 2000 r. w Kanadzie uruchomiony został pierwszy dłużny fundusz ETF (fixed income ETF), a w marcu roku następnego – także w Kanadzie – pojawił się pierwszy towarowy ETF (commodity ETF). W listopadzie 2003 r. rozpoczął funkcjonowanie pierwszy ETF zorientowany na spółki dywidendowe (dividend ETF). W lutym 2005 r. zainaugurował działalność pierwszy lewarowany/odwrotny ETF (leveraged/inverse ETF). W październiku 2006 r. pojawił się pierwszy ETF posiadający ekspozycję na rynek private equity (private equity ETF). W styczniu 2007 r. zadebiutował natomiast pierwszy infrastrukturalny fundusz ETF (infrastructure ETF) i pierwszy fundusz ETF inwestujący zgodnie z szariatem (shari`ah ETF).