Irving Fisher (1867–1947), jeden z największych amerykańskich ekonomistów finansowych, profesor na Uniwersytecie Yale, autor ponad 2000 artykułów. Opracował teorie przełomowe dla ekonomii monetarnej i finansów (teorie dotyczące kapitału i stopy procentowej). Jego nowatorską pracę z 1930 roku, The Theory of Interest: As Determined by Impatience to Spend Income and Opportunity to Invest It (Teoria stopy procentowej: zdeterminowana niecierpliwością do wydawania dochodu i możliwością inwestowania) można uznać za intelektualny fundament większości teorii finansowych dotyczących inwestowania w XX wieku Fisherowi należy przypisać dostrzeżenie i opisanie takich problemów jak:
- Zrozumienie różnorodnych sił (zarówno skłaniających do oszczędzania, jak i inwestowania), które determinują rzeczywistą stopę procentową;
- Związek pomiędzy nominalną stopą procentową a realną stopą procentową poprzez inflację (równanie Fishera) oraz istnienie iluzji pieniędzy;
- Stosując równanie Fishera dla rynków walutowych, można obliczyć, że rynki te przyniosą krajom tę samą realną stopę procentową (międzynarodowy efekt Fishera); zakładając parytet stopy procentowej i parytet siły nabywczej, wszelkie różnice stóp nominalnych będą wywołane różnicą stóp inflacji;
- Maksymalizacja wartości bieżącej netto powinna być celem produkcji i jedynym kryterium decyzji dotyczących nakładów kapitałowych zwiększających zdolności produkcyjne;
- Twierdzenie separacji Fishera uzasadniło oddanie decyzji produkcyjnych firmom, które maksymalizują wartość bieżącą netto, i całkowicie niezależnie od preferencji akcjonariuszy. Teoria ta uzasadniła również oddzielenie decyzji finansowych od decyzji produkcyjnych w firmie;
- Jego równanie wymiany MV = PT (w rzeczywistości tożsamość), gdzie M = ilość pieniądza w obiegu, V = szybkość obiegu pieniądza, P = poziom cen, T = wolumen transakcji, stało się fundamentem ilościowej teorii pieniądza: tożsamość staje się teorią kiedy przyjmuje się, że V jest określone niezależnie;
- Fisher prawdopodobnie był również pierwszym ekonomistą, który podkreślił rolę zjawiska, które obecnie nosi nazwę realnych opcji podnoszenia elastyczności możliwości produkcyjnych.
Irving Fisher nie był ekonomistą teoretykiem. Wypowiadał się publicznie i był znanym reformatorem społecznym. W przeciwieństwie do Josepha Schumpetera, Fisher nie był zwolennikiem bankierów, zwłaszcza po tym, jak wywoływali cykle „wzrostu i przekłuwania” bańki kredytowej. Szczególnie obawiał się, że wysoki poziom zadłużenia w połączeniu ze spadającymi cenami aktywów, spowoduje deflację. Jego zdaniem, głównym źródłem ludzkiego cierpienia w Wielkim Kryzysie z 1929 roku było nieroztropne zachowanie się bankierów w latach 20. Wpływowe poglądy Fishera na ryzyko kredytów bankowych przyczyniły się do zwiększenia kontroli banku centralnego nad emisją pieniądza oraz wzmocnienia przepisów bankowych. Przy całej swojej błyskotliwości Fisherowi nie udało się uniknąć zdarzeń ironicznych i tragicznych. Pomimo reputacji finansowego eksperta, błędnie odczytywał warunki panujące na rynku papierów wartościowych. Zaraz przed Wielkim Krachem z 1929 roku, Fisher publicznie ogłosił, że „ceny akcji osiągnęły stały wysoki poziom stabilizacji” (Galbraith The Great Crash, s. 75). Równoczesnie z utratą publicznego zaufania, Fisher z powodu kryzysu utracił swój znaczny majątek. Była to upokarzająca lekcja skutków stosowania idei akademickich w realnym świecie. Przeżywane cierpienie prawdopodobnie pogłębiło ostrość kolejnych ataków na wady systemu finansowego.
