Konta w rachunkowości

5112

Konta

Łączne określenie wszystkich kont wykorzystywanych w księ- gowości przedsiębiorstwa. W przedsiębiorstwie mogą istnieć tysiące różnych kont odnoszących się do różnych dostawców i odbiorców, różnych kategorii aktywów i pasywów itp. Przy sporządzaniu sprawozdań finansowych konta te są agregowane i podsumowywane w oparciu o zasadę istotności (nadmierna szczegółowość mogłaby utrudniać użytkownikom rozumienie). W języku angielskim, księgowi czę- sto potocznie używają angielskiego terminu „accounts” na określenie „sprawozdania finansowego”.

Konta w rachunkowości

Konta w rachunkowości

Konta służące do rejestracji stanu oraz zmian stanu składników bilansu, w odróżnieniu od kont wynikowych, odzwierciedlają- cych operacje gospodarcze i zamykanych na koniec okresu obrotowego.

Konta przeciwstawne* /korygujące

Konta, których salda podlegają kompensacie. Przykładowo saldo konta „rezerwa na utratę wartości przez aktywa” koryguje na koniec okresu saldo konta aktywów – aktywa wykazywane są w bilansie w wartości netto. Innym typowym przykładem kont przeciwstawnych są aktywa trwałe i umorzenie, a także konta należności i zobowiązań dotyczących tej samej jednostki. Z punktu widzenia podstawowych zasad rachunkowości, kompensowanie kont przeciwstawnych jest jak najbardziej sensowne; istnieją jednak przypadki, w których naraża ono na szwank wymóg ujawniania informacji. W związku z tym w przypadkach, w których nie istnieje „naturalny” związek między odnośnymi kontami lub wynikające z przepisów prawo do ich kompensowania, lepiej jest wykazywać ich salda w kwotach brutto.

Konto

Wyodrębniona ewidencja zapisów księgowych, dotycząca zwiększeń i zmniejszeń salda określonej pozycji sprawozdania finansowego, np. składnika aktywów, zobowiązania, kapitału własnego, przychodu lub kosztu. Konto służy więc do rejestrowania zmian w sytuacji finansowej przedsiębiorstwa – głównie zmian wartości, choć mogą to być również zmiany ilościowe. W najprostszej formie, konto księgowe składa się z trzech części: 1) nazwy; 2) strony lewej – zwanej stroną „Debet” (Winien) oraz 3) strony prawej – zwanej stroną „Credit” (Ma). Saldo konta równe jest różnicy między obrotami jednej i drugiej strony za dany odcinek czasu. Stanowi to sumę kwot dodatnich i ujemnych, co ilustruje tabela na s. 165.

Istnieje podstawowe rozróżnienie między kontami kontrahentów (rozrachunków), a kontami księgi głównej. Patrz również konta i konto teowe.

*Termin konto przeciwstawne używany jest także dla określenia konta, na którym zgodnie z zasadą podwójnego zapisu rejestrowana jest operacja gospodarcza po stronie przeciwstawnej, tzw. konto korespondujące.

konto

Problemy z bilansowaniem

Konto kontrolne (techniczne)

Konto, którego saldo jest równe sumie oddzielnych ksiąg subkont. Na przykład, niezapłacone saldo rachunku klienta zostanie zsumowane na koncie kontrolnym należności. Dzięki temu księgowania w księ- dze głównej mogą ograniczać się do samej ewidencji transakcji, a konta kontrolne okresowo bilansuje się z poszczególnymi subkontami.

Konto memoriałowe

Konto nie będące częścią aktywów ani zobowiązań bilansowych, wykorzystywane w celu ewidencjonowania i kontrolowania stanu aktywów, zobowiązań lub przyszłych powinności – typowo pozycji pozabilansowych.

Konto podziału wyniku finansowego

Konto określające cel, na jaki zysk netto ma zostać przeznaczony. Odpisy z zysku przeznaczane są zwykle na:

  • dywidendy
  • podział zysku pomiędzy wspólników spółek osobowych
  • kapitały rezerwowe

Podział zysku nie stanowi dla przedsiębiorstwa kosztu; jest to raczej sposób rozdysponowania zysku z lat ubiegłych. Dość mylącym wyjątkiem od tej reguły są stosowane w bankach rezerwy na należności (w niektórych krajach zwane również „odpisami na stracone kredyty”).

Konto przejściowe • Konto kwot do wyjaśnienia

Konto wykorzystywane do tymczasowego ujmowania transakcji nie zakończonych lub o niepewnym wyniku – do czasu, gdy po rozstrzygnięciu wątpliwości można je będzie ostatecznie zaksięgować. Choć konta przejściowe są w praktyce bardzo użyteczne (umożliwiając rejestrację nawet przejściowych pozycji w systemie podwójnego zapisu), niosą ze sobą ryzyko ukrycia nie zatwierdzonych transakcji lub strat, i stanowią częste narzędzie oszustwa. Banki stosują w związku z tym niezbędne środki kontroli wewnętrznej, regularnie uzgadniając i rozliczając figurujące na kontach przejściowych salda.

Konto teowe

Konto księgowe w kształcie litery T, na którym pod wspólnym nagłówkiem po lewej stronie rejestruje się pozycje Winien, a po prawej Ma. Konto teowe może stanowić część ksiąg; najczęściej jednak wykorzystuje się je jako doraźne przedstawienie zapisów księgowych.