Rozliczanie w rachunkowości
Stosowane w rachunkowości memoriałowej reklasyfikacje transakcji pieniężnych, dotyczące w szczególności momentu zaliczenia poniesionego wydatku w poczet kosztów. Jakkolwiek sam moment wpływu lub rozchodu środków pieniężnych pozostawia niewiele miejsca na interpretacje, rachunkowość memoriałowa opiera się na celowym zaliczaniu poszczególnych transakcji do kategorii przychodów, kosztów, aktywów lub zobowiązań. Przychody oraz koszty mogą być więc uznawane zarówno przed, jak i po ich pieniężnej realizacji. Właściwe dokonanie rozliczenia jest podstawą sporządzenia rachunku zysków i strat oraz bilansu, które w sposób rzetelny odzwierciedlałyby rzeczywistość finansową. Rozliczanie przychodów (czyli ujmowanie przychodów) jest prostsze, ponieważ przychód zazwyczaj podlega uwarunkowaniom zewnętrznym, określonym w umowie. Z kolei rozliczanie kosztów zależy od czynników wewnętrznych, więc często nie ma obiektywnego punktu odniesienia, co pozwala na większą dowolność. W każdym przypadku należy jednak pamiętać, że zgodnie z zasadą współmierności przychodów i kosztów, koszty powinny być w sposób logiczny powiązane z wypracowanym przychodem. Rozliczanie dokonywane w rachunkowości dzieli się na kilka podstawowych rodzajów:
Rozliczanie z natury wymaga odwoływania się do oszacowań i subiektywnej oceny, przy czym trudniejsze decyzje w tej kwestii nazywa się „problemami rozliczeniowymi”. Brak precyzji rekompensuje użyteczność systematycznych, wygodnych i praktycznych rozwiązań rozliczeniowych. Przykładowo, amortyzację środka trwałego można by obliczać bardziej precyzyjnie porównując zmiany jego wartości rynkowej na przestrzeni poszczególnych okresów obrotowych. Jednak koszt takiej metody byłby wysoki, a jej wartość ograniczona. Rozliczanie często stanowi przedmiot zainteresowania analizy finansowej. Aby lepiej sprostać potrzebom informacyjnym konkretnych użytkowników sprawozdań finansowych, oblicza się tzw. skorygowany kapitał własny, zmieniając rozliczenia dokonane w rachunkowości. (Źródłosłów: z łacińskiego „allocatio” i „locare” = ‘umieścić’; obecne znaczenie z XVII wieku.) Patrz również aktywowanie czy zaliczanie wydatków w koszty
