Łapówki, rozliczanie w rachunkowości
Różne sposoby, jakie bywają wykorzystywane w rachunkowości do zakamuflowania łapó- wek, defraudacji i innych oszustw, przez nadanie im pozoru legalności. Większość przypadków przekupstwa jest rezultatem braku konkurencyjnych warunków rynkowych, przejrzystości i rynkowości transakcji. Stąd najbardziej skłonni do przyjmowania łapówek są urzędnicy państwowi, posiadający monopol na udzielanie zezwoleń i upoważnień oraz kontrolujący przestrzeganie uregulowań prawnych (na konkurencyjnym rynku, jeżeli klient nie może uzyskać czegoś w jednym miejscu, uda się po prostu gdzie indziej). Najprostszą formą łapówki jest przekazanie koperty z gotówką. Jeżeli nie jest to kwota znacząca, można ją ukryć w kategorii wydatków osobistych lub „róż- nych”. Jednak w przypadku większych kwot, strona dająca łapówki staje przed dylematem, jak je oszacować, monitorować i kontrolować. Ponieważ najchętniej każdy ująłby takie wydatki jako koszty uzyskania przychodów (które obniżą podstawę opodatkowania), aby je rozliczyć należy uciec się do bardziej wyszukanych i trudnych do zakwestionowania metod. Jednym z powszechnych wybiegów jest np. zatrudnienie urzędnika państwowego jako „konsultanta” na część etatu. Inną popularną metodą są transakcje niepieniężne – przykładowo, produkty lub usługi dostarcza się za darmo, jednocześnie wystawiając na nie fakturę. Choć łapówkarstwo jest niewątpliwie zjawiskiem globalnym, jest ono szczególnie rozpowszechnione na rynkach wschodzących. Najbardziej cierpią na tym obcokrajowcy, bogaci w porównaniu ze społecznością lokalną, niezaznajomieni z miejscową kulturą i niepewni przysługujących im praw. Nie można jednak zapominać, że w łapówkarstwie zawsze biorą udział dwie strony: dający i przyjmujący łapówkę. Międzynarodowi inwestorzy i międzynarodowe korporacje ponoszą więc część odpowiedzialności i winy za praktyki łapówkarskie. Z tego względu, organizacja „Transparency International” (patrz: www.transparency.org) zamierza opublikować „Indeks płatników łapówek”. (Źródłosłów: ze starofrancuskiego „briber” i „brimber” = ‘żebrać’, ‘rabować’, ‘wymuszać’; obecne znaczenie z XVI wieku.)
