John Pierpont Morgan (ur. 17 kwietnia 1837, zm. 31 marca 1913) – amerykański finansista i biznesmen z przełomu XIX i XX wieku. Założyciel m.in. J.P. Morgan & Company, General Electric i U.S. Steel i jeden z najbardziej prominentnych uczestników paniki bankowej z 1907 roku. Jeden z najbogatszych swego czasu ludzi na świecie.
Ojciec założyciel prestiżowego banku korporacyjnego, który został nazwany na jego cześć JP Morgan Chase Bank, co jest rzadkim wyróżnieniem w bankowości. Morgan należał do zamożnej dynastii bankowców, której członkowie działali zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i w Wielkiej Brytanii. Zmyślne a zarazem ostrożne zarządzanie bankiem pozwoliło mu przekształcić bank swojego ojca w jedną z największych instytucji finansowych na rynku, dzięki czemu zyskał przydomek Napoleona Finansów.
W krajobrazie politycznym Stanów Zjednoczonych przełomu wieków Morgan instrumentalnie reorganizował przemysł amerykański, rozwijając bardzo wydajne, ale mało konkurencyjne przedsiębiorstwa handlowe. Tak wielkie „trusty” (w pewnym momencie Morgan kontrolował 70% rynku stali oraz 30% przemysłu kolejowego) oburzały zarówno organy państwowe, jak i społeczeństwo. W 1912 roku członkowie komisji powołanej przez Kongres USA stwierdzili, że zbyt wielka własność publiczna znalazła się w rękach Morgana i innych rekinów finansjery. Rok później hasło „New Freedom” głoszące konieczność ograniczenia monopolu takich graczy, jak Morgan, wyniosło Woodrow Wilsona do godności prezydenta. Ze swoim wyglądem „grubej ryby” (duży brzuch, cylinder, gburowaty sposób bycia) Morgan stał się kwintesencją chciwego i podstępnego bankiera. Według jednego z krytyków był „upojony bogactwem i władzą”. Potrafił też jednak wykorzystywać swoje zasoby w sposób bardzo odpowiedzialny.
W 1907 roku w pojedynkę uratował gospodarkę, występując w charakterze pożyczkodawcy ostatniej instancji podczas paniki finansowej na Wall Street. W czasie I wojny światowej jego bank samodzielnie finansował pożyczką zakup sprzętu wojskowego przez aliantów w USA. Z perspektywy historycznej Morgan stał się symbolem świetności banków: dysponował kapitałem,w większości cudzym, w takich ilościach, jak nikt przed nim i po nim. U podstaw jego potęgi leżał monopolistyczny dostęp do informacji oraz wiara, że nadejście efektywnych rynków nigdy nie nastąpi. Szerzej znany jest jako autor szyderczego powiedzenia na temat kupowania na pokaz: „Jeśli pytasz o cenę jachtu, nie stać cię na niego”.
Liczy się charakter
Rada:
Czyż otrzymanie kredytu nie zależy od posiadanych pieniędzy lub nieruchomości?
J.PMorgan:
Nie, liczy się przede wszystkim charakter. Jest ważniejszy niż pieniądze i wszystko inne. Za pieniądze go nie kupisz, a gość, któremu nie ufam, nie dostanie ode mnie złamanego pensa, nawet jeśli da w zastaw Watykan.
John Pierpont Morgan, zeznanie przed Kongresem USA w 1911 roku, cyt. za: Ron Chernow, House of Morgan, s. 154
