Instrumenty pochodne, rozliczanie w rachunkowości – Stosowane w rachunkowości sposoby wyceny i ujawniania wpływu instrumentów pochodnych na wyniki przedsiębiorstwa. Choć z prawnego punktu widzenia umowy o instrumenty pochodne mają charakter warunkowy, międzynarodowe standardy rachunkowości nakazują wykazywanie ich w bilansie w wartości godziwej. Natomiast wszelkie zmiany wartości godziwej ujmowane są albo w kapitale rezerwowym, albo w rachunku zysków i strat, w zależności od tego, czy dane instrumenty pochodne wykorzystywane są jako zabezpieczenie, czy w celach spekulacyjnych. Rozwiązanie to jest sensowne pod tym względem, że pozwala na podkreślenie i wymierne ustalenie finansowego znaczenia instrumentów pochodnych (co jest istotne, biorąc pod uwagę problemy z instrumentami pochodnymi, jakie wystąpiły np. w przypadku Enronu).
Ze względu na charakter instrumentów pochodnych, ich wycena bywa skomplikowana i trudna. W przypadku standardowych instrumentów będących w aktywnym obrocie, istnieje łatwy dostęp do informacji o ich wartościach rynkowych. Z kolei instrumenty pochodne negocjowane prywatnie w obrocie pozagiełdowym (stanowiące znaczną część instrumentów pochodnych) przedstawiają większe trudności w kwestii pomiaru wartości. W niektórych przypadkach, gdy wielkość obrotu jest relatywnie niewielka, notowania ceny większego pakietu instrumentów pochodnych mogą być udostępnione przez stronę stwarzającą rynek na dany instrument. Jeżeli notowana cena rynkowa nie jest dostępna, dopuszcza się techniki szacunkowe – pod warunkiem, że są one dostatecznie wiarygodne.
Na rynkach finansowych, do dobrze ustalonych technik w tym zakresie należą odniesienia do bieżącej wartości rynkowej innego instrumentu o zasadniczo analogicznym charakterze, analiza zdyskontowanych przepływów pieniężnych oraz modele wyceny opcji. Stosując analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, przedsiębiorstwo powinno zastosować stopę dyskontową równą stopie zwrotu dla instrumentów finansowych o zasadniczo takich samych warunkach i charakterystyce. Warunki te mogą obejmować wiarygodność kredytową dłużnika, okres, w którym umowna stopa procentowa pozostaje stała, okres pozostający do spłaty kapitału, oraz walutę, w jakiej dokonywane są płatności. Fakt, że wartości instrumentów pochodnych w portfelu są ze sobą wzajemnie skorelowane prowadzi do wykorzystania koncepcji wartości narażonej na ryzyko.
