Rachunek kosztów istotnych
Metoda wyceny zapasów poszukująca sensownego kompromisu pomiędzy rachunkiem kosztów pełnych, który alokuje koszty pośrednie produkcji na zapasy, a rachunkiem kosztów zmiennych, który zalicza je do kosztów obciążających bezpośrednio rachunek zysków i strat. Obie metody mają swoje zalety i wady. Rachunku kosztów pełnych broni „koncepcja generowania przychodów”, zgodnie z którą wszelkie koszty poniesione w celu generowania przyszłych przychodów (w tym koszty utrzymania stałej produktywności) należy przenosić naprzód w czasie. Zgodnie z tym rozumowaniem, koszty pośrednie produkcji zasługują na uję- cie w koszcie zapasów. Dla porównania, „koncepcja eliminacji kosztów” sugeruje, że aktywa posiadają wartość jedynie w stopniu, w jakim przyczyniają się do oszczędności przyszłych kosztów. Ponieważ zaś stałe koszty pośrednie są niezależne od poziomu produkcji, jest mniej powodów by uznać je za odzwierciedlające przyszłą wartość. Rachunek kosztów istotnych sugeruje, że zastosowanie rachunku kosztów pełnych jest uzasadnione, jeżeli przyszły poziom sprzedaży wykraczałby poza zdolności produkcyjne (tj. gdyby potencjalne możliwości sprzedaży zostały utracone, jeśli produkt nie zostałby w poprzednim okresie wytworzony przy wykorzystaniu zdolności produkcyjnych). Podsumowując, rachunek kosztów istotnych zakłada, że wybór pomiędzy rachunkiem kosztów pełnych a rachunkiem kosztów zmiennych uzależniony jest od sytuacji i że żadna z tych metod nie jest jednoznacznie lepsza od drugiej.
