Międzynarodowe Standardy Rachunkowości • MSR (International Accounting Standards • IAS)
Międzynarodowe standardy rachunkowo- ści opracowywane i ogłaszane przez Komitet ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, organ ustanawiający standardy rachunkowości utworzony w 1973 roku. W miarę swojego rozwoju, MSR zyskały światową akceptację nie tylko jako kompromis pomiędzy tradycjami amerykańskimi, brytyjskimi i Europy kontynentalnej, lecz również jako inicjatywa atrakcyjna sama w sobie. Nazwa MSR została w 2001 roku zastąpiona terminem Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), przy czym zmiana ta była jedynie symbolicznym zasygnalizowaniem rozpoczęcia prac przez zrekonstytuowaną Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Poszczególne MSR zostały przeniesione do MSSF zachowując swoją dotychczasową treść (o ile nie zostały zastąpione nowymi MSSF). W 2001 roku Międzynarodowa Organizacja Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) zatwierdziła MSR na rynku wtórnym papierów wartościowych, a wkrótce w ślad za nią poszła Unia Europejska zatwierdzając MSR na rynku pierwotnym. Tak więc w większości krajów, zagraniczni emitenci papierów wartościowych mogą zgodnie z prawem składać sprawozdania finansowe sporządzone zgodnie z MSR i z ich następcą MSSF. Jednak na dzień dzisiejszy (czyli rok 2007) globalna harmonizacja nie jest zakończona, ponieważ MSSF nie zostały jeszcze zaakceptowane przez niektóre z kluczowych giełd papierów wartościowych (np. w USA, Japonii i Kanadzie). Aby osiągnąć pożądany przez wszystkich cel światowej harmonizacji rachunkowości, konieczny jest wzajemny dialog, kompromis i konsensus. Usterki w ogólnie przyjętych zasadach rachunkowości (USA) obnażone w aferze z Enronem przyczyniły się do zwiększenia wiarygodności MSR/MSSF, które oparte są na wyborze najlepszych zasad i umożliwiają stosowanie oceny własnej w ramach elastycznej struktury.
Międzynarodowe standardy rachunkowości (w znaczeniu ogólnym)
Jednolite standardy rachunkowości, które byłyby powszechnie zaakceptowane przez światowych inwestorów, przedsiębiorstwa międzynarodowe, rynki kapitałowe i organy regulujące obrót papierami wartościowymi. Argumentem za takimi powszechnie przyjętymi standardami jest charakter dzisiejszej globalnej gospodarki:
Międzynarodowe standardy rachunkowości byłyby szczególnie atrakcyjne dla globalnych inwestorów z krajów rozwiniętych gospodarczo (ze względu na zapewnienie porównywalności) i dla przedsiębiorstw międzynarodowych (ze względu na ograniczenie kosztów sprawozdawczości).
Byłyby również przydatne na rynkach wschodzących, których prawodawcy z różnych względów nie stworzyli zrębów lokalnych systemów rachunkowości, a jednocześnie dążą do szybkiej integracji z międzynarodowym środowiskiem gospodarczym. Pomimo jednak tych korzyści, istnieje również wiele przeszkód. Żywotne interesy, chlubne tradycje i autentyczne różnice opinii pomiędzy krajami sprzyjają opowiadaniu się za własną wersją standardów rachunkowości. Co więcej, w kwestiach sprawozdawczości finansowej najbardziej wpływową stroną rozstrzygającą jest inwestor. Biorąc pod uwagę wielkość amerykańskiego rynku kapitałowego, z konieczności dawało to ogólnie przyjętym zasadom rachunkowości (US GAAP) status standardów globalnych. Choć różne światowe organizacje (np. ONZ, OECD, czy Międzynarodowa Federacja Księgowych) mogły spró- bować stworzyć międzynarodowe standardy rachunkowości, rola ta od 1973 roku przeszła do utworzonego w Wielkiej Brytanii Komitetu ds. Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, a od roku 2001 do jego następcy, Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Inicjatywa ta zwyciężyła głównie dlatego, że sprzyjały jej trendy globalizacyjne. Ponadto, skandale księgowe w USA nie przyczyniły się do umocnienia wiarygodności US GAAP. Choć każde standardy rachunkowości przed wprowadzeniem muszą zostać zatwierdzone przez poszczególne kraje, poparcie ponadnarodowych organizacji, takich jak IOSCO i Unia Europejska stworzyły masę krytyczną dla osiągnięcia konsensusu i nabrania rozmachu, dzięki czemu coraz więcej krajów opowiada się za tym rozwiązaniem (patrz ujednolicanie globalnych standardów rachunkowości). Jeszcze przed debiutem Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej w 2005 roku, około 15 000 spółek notowanych na giełdach w UE, Rosji, Australii, Południowej Afryce i Nowej Zelandii prowadziło sprawozdawczość zgodnie z MSSF; około tyle samo, co liczba spółek prowadzących sprawozdawczość według US GAAP (źródło: IFRS 2005, s. 1). Na świecie istnieją więc dwa powszechnie akceptowane systemy standardów, ale obecny trend zmierza w kierunku wypracowania jednego rozwiązania. Gdy tylko uda się uporać z pozostałymi jeszcze różnicami, zglobalizowany świat będzie mieć prawidziwie zglobalizowaną rachunkowość.
Zobacz także: Międzynarodowe Standardy Rewizji Finansowej
