Wzrost wartości aktywów
Wzrost wartości rynkowej aktywów spowodowany inflacją lub wzrostem popytu rynkowego. Rachunkowość oparta na koszcie historycznym najczęściej w ogóle nie uwzględnia tego rodzaju wzrostu, z następują- cych powodów:
- zadaniem bilansu nie jest przede wszystkim wycena aktywów;
- wartość rynkową trudno jest zmierzyć w sposób dokładny, obiektywny i jednocześnie niekłopotliwy;
- wartość rynkowa aktywów trwałych w przedsiębiorstwie o zapewnionej kontynuacji działalności nie jest szczególnie istotna;
- zasada ostrożnej wyceny nakazuje ostrożność w stosunku do nie zrealizowanych zysków.
Istnieją jednak trzy wyjątki, w których aktualizacja wyceny aktywów jest przez standardy rachunkowości dozwolona. Wyjątki te dotyczą:
- przeznaczonych do obrotu aktywów finansowych, których wartość może być aktualizowana do wartości rynkowej, zarówno w górę, jak i w dół;
- nieruchomości, których wzrost wartości potwierdzony został przeprowadzoną wyceną;
- uwzględniania w rachunkowości wpływu inflacji.
Nie zrealizowany przyrost wartości składnika aktywów zwykle nie jest ujmowany w rachunku zysków i strat. Rozlicza się go przez bezpośrednie zwiększenie kapitału własnego (kapitału rezerwowego nie podlegającego podziałowi). Należy zauważyć, że gdy wzrost wartości rynkowej danego składnika majątku zostanie zrealizowany w momencie jego sprzedaży, jest on ujmowany jako zysk nadzwyczajny.
