Członkowie giełdy

Członek giełdy to podmiot bezpośrednio zaangażowany w obrót instrumentami finansowymi na giełdzie. Jest uprawniony do zawierania transakcji na GPW.

Aby uzyskać status członka giełdy, należy spełnić określone wymagania zawarte w regulaminie GPW, w tym między innymi:

• prowadzić działalność maklerską
• mieć status osoby prawnej
• dawać gwarancję należytego wykonania zobowiązań wynikających z członkostwa na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie
• zapewnić bezpieczeństwo obrotu instrumentami finansowymi na giełdzie
• gwarantujować możliwość prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych na giełdzie.

Jak zostać członkiem giełdy?

O członkostwo na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie mogą ubiegać się:

1. Firma inwestycyjna w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi – niezależnie od tego, czy przeprowadza transakcje wymiany na rachunek własny, czy na rachunek klienta. Przykładem takiej firmy jest dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską.
   
2. Zagraniczna spółka inwestycyjna w rozumieniu art. 3 pkt 32 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, który nie prowadzi działalności maklerskiej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
3. Podmiot, który uczestniczy w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (KDPW) i zawiera transakcje giełdowe wyłącznie na własny rachunek.
   
4. Podmiot, który nie jest uczestnikiem KDPW i zawiera transakcje wymiany wyłącznie na własny rachunek, pod warunkiem, że wskazuje inny podmiot, który jest uczestnikiem KDPW, który zgodził się wypełniać swoje obowiązki związane z rozliczaniem transakcji zawartych w jego imieniu.

Do GPW może zostać dopuszczony następujący podmiot:

• jest uprawniony do prowadzenia działalności maklerskiej, jeżeli obowiązek posiadania zezwolenia wynika z zakresu działalności podjętej przez ten podmiot na giełdzie
• gwarantujący prawidłowe wykonywanie obowiązków wynikających z członkostwa na giełdzie, zgodnie z praktykami rynkowymi, obowiązującym na rynku zgodnie z porządkiem prawnym oraz zasadami bezstronności, lojalności i staranności wobec uczestników obrotu giełdowego,
• posiadający odpowiednie środki organizacyjne i techniczne, które gwarantują właściwe, a przede wszystkim bezpieczne prowadzenie obrotu instrumentami finansowymi
• posiadający status osoby prawnej – osoba fizyczna nie może uzyskać statusu członka giełdy.

Każdy członek giełdy ma swoich przedstawicieli, którzy są maklerami giełdowymi i nadzorcami. To oni składają zlecenia na giełdę, modyfikują je i anulują, a także nadzorują wszystkie transakcje na niej zachodzące. Jakie są konsekwencje dla inwestorów? Cóż, takie, że mogą zawierać transakcje bez wychodzenia z domu za pośrednictwem brokerów, korzystając z Internetu.

Wszystkie wyżej wymienione kategorie podmiotów spełniających warunki Regulaminu GPW są uprawnione do działania w zakresie obrotu wszystkimi instrumentami finansowymi. Szczegółowy zakres działania członka giełdy określa Zarząd Giełdy. To on podejmuje decyzję o dopuszczeniu podmiotu do działania na GPW.

Uzyskanie statusu członka giełdy odbywa się zgodnie z następującą procedurą:

1. Złożenie przez kandydata na członka giełdy pisemnego wniosku o dopuszczenie do działania na giełdzie wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami.
   
2. Rozpatrzenie wyżej wymienionego wniosku przez Zarząd Giełdy w terminie 14 dni sesyjnych od momentu złożenia wniosku przez wnioskodawcę oraz zestawu dokumentów i informacji.
   
3. Podjęcie uchwały w sprawie dopuszczenia lub odmowy dopuszczenia do obrotu giełdowego, natomiast w przypadku odmowy konieczne jest uzasadnienie, od której można się odwołać.
   
4. Po dopuszczeniu do działania na giełdzie Zarząd Giełdy, na pisemny wniosek członka, określa datę rozpoczęcia działalności na giełdzie i musi wykazać, że w dniu złożenia wniosku posiada wszelkie środki organizacyjne i techniczne, które: zapewnić właściwą obsługę obrotu instrumentami finansowymi.

Lista członków giełdy

Każdego roku publikowana jest lista członków giełdy. Istnieją dwie kategorie podmiotów:

• zdalni członkowie – są to podmioty, które nie mają biura maklerskiego w Polsce lub korzystają z lokalnych brokerów, a ich jedynym kontaktem z GPW jest system informatyczny;
• członkowie lokalni – są to podmioty, które zarejestrowały swoją działalność w Polsce. W 2012 r. Dom Inwestycyjny XELION Sp. Z oo została dopuszczona do działania jako członek giełdy. ogród zoologiczny. (jako członek krajowy).

Warto wiedzieć, że pod koniec 2017 r. Liczba członków zdalnych była równa liczbie członków lokalnych i wynosi 27 podmiotów w obu kategoriach. Ponadto zdalni członkowie giełdy mają coraz większy udział w obrotach na GPW, co ilustruje poniższa tabela.

Udział w obrotach członków giełdy

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie regularnie publikuje dane dotyczące udziału członków giełdy w obrotach, usystematyzując je za pomocą instrumentów finansowych.

Udział członków w obrotach giełdy
Kategorie produktów	Rok 2010 .Członkowie lokalni	Rok 2010 .Członkowie zdalni	Rok 2017 .Członkowie lokalni	Rok 2017 .Członkowie zdalni
Akcje giełdowe i PDA	84,12%	15,88%	65,35%	34,65%
Produkty strukturyzowane	59,37%	40,63%	51,47%	48,53%
Kontrakty terminowe	93,18%	6,18%	95,08%	4,92%
Opcje	96,38%	6,32%	86,14%	13,86%

Wymogi dla członków giełdy

Członek giełdy musi spełniać określone wymogi informacyjne dotyczące:

• członek giełdy – w tym między innymi określenie kategorii wnioskodawcy, podanie wszystkich niezbędnych danych podmiotu (takich jak adres siedziby, numer VAT lub skład organu zarządzającego) oraz inne informacje, w tym sprawozdania finansowe dotyczące ostatni rok obrachunkowy lub umowa spółki;
• zapobieganie zakłóceniom w handlu – członek giełdy jest zobowiązany do dostarczenia danych dotyczących między innymi tego, czy jest zarejestrowany jako spółka inwestycyjna, czy też ma powiadomienie o działalności transgranicznej, czy prowadzi przedtransakcyjną kontrolę wielkości, ceny i wartości, lub czy spełnia on wymagania dotyczące kwalifikacji pracowników na kluczowych stanowiskach.