Wszystkie gospodarki światowe stale doświadczają pewnego poziomu inflacji. Dzieje się tak, gdy średnia cena towarów wzrasta, a siła nabywcza waluty wybranej gospodarki (tj. Kraju, regionu) maleje.
Przeważnie rządy i instytucje finansowe współpracują ze sobą, aby zapewnić stopniowy wzrost inflacji. Jednak we współczesnej historii było wiele przypadków, w których stopa inflacji przyspieszyła w tak niesamowity sposób, że zmniejszyła rzeczywistą wartość waluty dotkniętego kraju na niewyobrażalną skalę. Sytuacja, w której gospodarka walczy z przyspieszoną inflacją, nazywa się hiperinflacją.
Ekonomista Phillip Cagan w swojej książce „The Monetary Dynamics of Hyperinflation” stwierdza, że okresy hiperinflacji rozpoczynają się, gdy cena towarów i usług wzrośnie o ponad 50% w ciągu jednego miesiąca. Na przykład, jeśli cena ryżu wzrośnie z 10 do 15 złotych w mniej niż 30 dni, a z 15 do 22,50 złotych na koniec następnego miesiąca, wówczas zajmiemy się hiperinflacją. Ponadto, jeśli tendencja ta utrzyma się, cena worka ryżu może wzrosnąć do 114 PLN w ciągu zaledwie sześciu miesięcy i ponad 1000 PLN w ciągu roku.
Rzadko wskaźnik hiperinflacji pozostaje w stagnacji i utrzymuje się na poziomie 50%. W większości przypadków wartości te przyspieszają tak szybko, że ceny różnych towarów i usług mogą drastycznie wzrosnąć w ciągu jednego dnia lub nawet kilku godzin. W wyniku wzrostu cen na rynku zmniejsza się ogólne zaufanie konsumentów, a tym samym spada wartość waluty krajowej. Ostatecznie hiperinflacja rozprzestrzenia się przez gospodarkę jak tsunami, co prowadzi do zamknięcia wielu firm, zwiększenia stopy bezrobocia i zmniejszenia wpływów podatkowych do budżetu państwa. Do tej pory hiperinflacja została zarejestrowana między innymi w Niemczech, Wenezueli i Zimbabwe. Na przełomie lat wiele innych krajów również niepokoiło się skutkami inflacji, i nie mniej niż te wymienione powyżej, na przykład Węgry, była Jugosławia, Grecja i wiele innych krajów.
Hiperinflacja w Niemczech
Jeden z najbardziej znanych przykładów hiperinflacji miał miejsce w Republice Weimarskiej w Niemczech po I wojnie światowej. W tamtych latach Niemcy pożyczyli ogromne sumy pieniędzy na sfinansowanie własnych aspiracji i wysiłków wojennych, całkowicie wierząc, że wygrają wojnę i skorzystaj z sojuszniczej rekompensaty, aby spłacić te długi. Niemcy nie tylko nie wygrały wojny, ale musiały zapłacić wiele miliardów dolarów w formie odszkodowań.
Pomimo szeroko zakrojonej debaty publicznej na temat przyczyn niemieckiej hiperinflacji, do jednych z najczęściej cytowanych przyczyn, które doprowadziły do tego stanu, należą między innymi zawieszenie systemu walutowego złotego, odszkodowania wojenne lub lekkomyślne tworzenie i dosłowne pompowanie pieniędzy do gospodarki. Decyzja o zawieszeniu systemu złotego na początku wojny oznaczała, że ilość pieniędzy w obiegu nie była już związana z wartością złota znajdującego się w posiadaniu państwa. Ten kontrowersyjny krok doprowadził do dewaluacji waluty niemieckiej, co zmusiło Aliantów do żądania odszkodowania w walucie innej niż niemiecka. Niemcy zareagowały drukowaniem ogromnych kwot własnych pieniędzy na zakup waluty obcej, co spowodowało jeszcze większą amortyzację wartości marki niemieckiej.
W niektórych momentach kryzysu stopa inflacji rosła w tempie ponad 20% dziennie. Niemiecka waluta stała się tak bezwartościowa, że niektórzy obywatele woleli palić papierowe pieniądze, aby ogrzać dom, ponieważ było taniej niż kupowanie drewna na paliwo.
Hiperinflacja w Wenezueli
Dzięki ogromnym zasobom ropy Wenezuela była w stanie utrzymać swoją gospodarkę przez długi czas przez większą część XX wieku. Jednak w latach 80. nadmiar ropy naftowej, a następnie złe zarządzanie gospodarcze i korupcja na początku XXI wieku doprowadziły do poważnego kryzysu społecznego, gospodarczego i politycznego. Kryzys rozpoczął się w 2010 roku i obecnie należy do najgorszych w historii ludzkości.
Stopa inflacji w Wenezueli gwałtownie wzrosła, zwiększając się z rocznej stopy 69% w 2014 r. Do 181% w 2015 r. Okres hiperinflacji rozpoczął się w 2016 r., Kiedy stopa inflacji wyniosła 800% do końca roku, a następnie 4000 % w 2017 r. i ponad 2600000% na początku 2019 r.
W 2018 r., Aby zwalczyć hiperinflację, prezydent Nicolás Maduro ogłosił utworzenie nowej waluty (Suwerenny Boliwar) zastępującej obecny Boliwar w proporcji 1/100 000. Tak więc dawne 100 000 boliwarów stało się 1 Suwerennym Bolivarem. Jednak skuteczność tego podejścia jest wysoce wątpliwa. Ekonomista Steve Hanke powiedział, że usuwanie zer jest jedynie „procedurą kosmetyczną”, która „nic nie znaczy, chyba że zmienisz swoją politykę gospodarczą”.
Hiperinflacja w Zimbabwe
W pierwszych latach po uzyskaniu przez Zimbabwe niepodległości w 1980 r. Gospodarka kraju była stabilna. Zmieniło się to jednak dość szybko, ponieważ w 1991 r. Rząd prezydenta Roberta Mugabe zainicjował program o nazwie ESAP (program dostosowań strukturalnych), który jest obecnie uważany za główną przyczynę pogorszenia koniunktury gospodarczej w Zimbabwe. Ponadto reformy rolne przeprowadzone przez władze równolegle z programem ESAP doprowadziły do drastycznego spadku produkcji żywności, co z kolei doprowadziło do wielkiego kryzysu finansowego i społecznego.
Pierwsze sygnały niestabilności dolara Zimbabwe (ZWN) pojawiły się już pod koniec lat 90. XX wieku, a epizody hiperinflacji rozpoczęły się na początku XXI wieku. Roczna stopa inflacji w Zimbabwe wyniosła 624% w 2004 r., 1730% w 2006 r. I aż 23150.888% w lipcu 2008 r. Ze względu na brak danych dostarczonych przez bank centralny tego kraju, lipcową stopę inflacji oparto na szacunkach teoretycznych.
Według obliczeń profesora Steve’a H. Hanke’a hiperinflacja Zimbabwe osiągnęła najwyższy poziom w listopadzie 2008 roku, osiągając roczną stopę wzrostu 89,7 procentowego sekstylionu (10 ^ 21), co odpowiada 79,6 miliarda procentom miesięcznie lub 98% dziennie.
Wykorzystanie kryptowalut
Ponieważ Bitcoin i inne kryptowaluty nie są oparte na scentralizowanych systemach, ich wartość nie może być określona przez instytucje rządowe ani finansowe. Technologia Blockchain zapewnia, że emisja nowych jednostek kryptowaluty przebiega zgodnie z ustalonym harmonogramem oraz że każda jednostka jest unikalna i odporna na kopiowanie.
To tylko niektóre z powodów, dla których kryptowaluty stają się coraz bardziej popularne – szczególnie w krajach, które mają do czynienia z hiperinflacją, takich jak Wenezuela i Zimbabwe, gdzie rośnie wskaźnik wykorzystania płatności opartych na walutach wirtualnych i sieciach peer-to-peer szybko.
Rządy i instytucje centralne niektórych krajów już zaczynają poważnie rozważać temat krajowych kryptowalut jako alternatywy dla tradycyjnej gotówki i identyfikować potencjalne szanse i zagrożenia wynikające z ich wdrożenia. Szwedzki Bank Narodowy jest jedną z pierwszych instytucji centralnych zajmujących się tym tematem. Banki centralne Singapuru, Kanady, Chin i USA również dokładnie studiują ten temat.
Wnioski
Chociaż hiperinflacja może wydawać się niewielka, jasne jest, że stosunkowo krótki okres niepokojów politycznych lub społecznych w gospodarce może szybko zdewaluować tradycyjne waluty. Niższe zapotrzebowanie na eksport produktów krajowych może być również przyczyną hiperinflacji. Kiedy dochodzi do dewaluacji waluty, ceny zaczynają bardzo szybko rosnąć, co ostatecznie tworzy błędne koło w gospodarce. Kilka rządów krajów dotkniętych takimi kryzysami próbowało przeciwdziałać temu problemowi, drukując więcej pieniędzy lub dosłownie usuwając zera ze wszystkich nominałów gotówki, ale obie taktyki okazały się bezużyteczne i służyły jedynie dalszemu obniżeniu ogólnej wartości waluty. Przy tej okazji warto zauważyć, że ogólnym trendem na świecie jest spadek wiary w idee leżące u podstaw tradycyjnych walut. Nastroje obecne w wielu społeczeństwach powoli otwierają drzwi do masowej adopcji kryptowalut. Realizacja takiego scenariusza może mieć ogromny wpływ na przyszłość oraz na to, jak pieniądze będą postrzegane i rozpatrywane na całym świecie.
