Konflikt w stosunkach agencyjnych

1042

Niepełna zgodność interesów pomiędzy członkami zarządu (działającymi jako przedstawiciele właścicieli) a  akcjonariuszami przedsię- biorstwa. Konflikt taki prowadzić może do podejmowania decyzji i  działań sprzecznych z interesami właścicieli. Przykładowo, zarząd – zamiast maksymalizować stopę zwrotu dla inwestorów – może dążyć do rozszerzania działalności firmy w celu podniesienia własnych wynagrodzeń i prestiżu. Problemem tym zajmuje się koncepcja „niepełnych kontraktów”, która zwraca uwagę na fakt, że choć zadaniem menedżera jest maksymalizacja zysków akcjonariuszy, zadanie to trudno jest ująć w kontrakcie menedżerskim i skutecznie wyegzekwować. Oczywiście akcjonariusze muszą darzyć „swoich” menedżerów pewną dozą zaufania, istnieje jednak szereg dostępnych środków w  celu zaradzenia konfliktowi w stosunkach agencyjnych:

  • efektywny nadzór sprawowany przez osoby reprezentujące interesy akcjonariuszy,
  • stosowanie praktyki przejrzystości ksiąg rachunkowych, pozwalającej na dokładne zmierzenie wyników przedsiębiorstwa,
  • niezależni biegli rewidenci, gwarantujący rzetelne ujawnianie informacji,
  • system wynagradzania harmonizujący interesy własne menedżerów z interesami właścicieli,
  • inwestorzy instytucjonalni i strategiczni, wywierający na zarząd presję w kierunku osiągania zadowalających wyników
  • otwarty rynek i wolny handel, zwiększające presję na przedsiębiorstwa krajowe z powodu wzrastającej globalizacji gospodarki.

Problem konfliktu w stosunkach agencyjnych jest istotny, jako że ogromna część gospodarki światowej znajduje się pod kontrolą zawodowych menedżerów, któ- rzy są w dużej mierze niezależni od właścicieli zarządzanych przez nich przedsiębiorstw. Teoretycy twierdzą, że pozytywną rolę w  eliminowaniu konfliktu w stosunkach agencyjnych odgrywa zadłużenie – narzucając dyscyplinę finansową przedsiębiorstwom spłacającym kredyty, prowadzi ono do wyeliminowania nadwyżek finansowych. Patrz również tworzenie wartości dla akcjonariuszy.