Przez ponad 15 lat zdobywania doświadczenia na rynkach odkryłem, że jeśli chodzi o identyfikowanie trendu na wykresach, to nie ma żadnego magicznego narzędzia, wskaźnika ani żadnego zestawu zasad, które zawsze będą działać. Jako traderzy, pomimo naszych najlepszych starań, żeby przeanalizować wykresy oraz ustalić nastawienie panujące na rynku, by potem grać zgodnie z trendem, wiemy, że ostatecznie kierunek rynku może się w każdej chwili zmienić. Jeśli rzeczy nie pójdą zgodnie z planem, to powinniśmy dokonać analizy zdarzenia po fakcie, by zrozumieć wykres oraz to, co przeoczyliśmy na początku i co poszło nie tak. Pamiętaj tylko, że to nie jest precyzyjna dziedzina, a czasami rynek zmienia nieoczekiwanie kierunek pomimo wielu naszych wysiłków. Nie obwiniaj się za to.
Mówiąc jaśniej, analiza trendu jest tylko jedną częścią ogólnej strategii tradingu, którą wykorzystuję do zawierania i zamykania transakcji. Nigdy nie jest dobrym pomysłem wchodzenie na podstawie jednego czynnika konfluencji, dlatego zawsze szukam większej ilości dowodów, by potwierdzić transakcję. Wykorzystuję koncepcję znaną jako konfluencja TPS – analiza trendu, poziomu oraz sygnału.
Chcę pokazać zestaw filtrów oraz wskazówek, by móc zidentyfikować najbardziej oczywisty kierunek, w którym rynek się porusza. Rynek może wyglądać tak, jakby trend był w jednym kierunku, gdy naprawdę idzie w innym kierunku. To dlatego, że wiele rynków doświadcza krótkoterminowych zniesień, które oszukują traderów. Z tego powodu zawsze oddal wykres i spójrz na większy obraz, a potem przybliż i analizuj dalej.
Zaczniemy od najprostszych technik, by przejść do bardziej zaawansowanych.
1. Obserwacja jest kluczem.
Pierwszą rzeczą ważną do zrozumienia identyfikacji trendów jest to, że nie jest to dziedzina perfekcyjna. Spróbuję wyjaśnić to tak prosto, jak to tylko możliwe, a zacznę od obserwacji wizualnej czystego wykresu bez żadnych wskaźników.
Jeśli spytasz traderów, to usłyszysz różne wersje tego, jaki panuje obecnie trend. Niektórzy podadzą ci trend krótkoterminowy, inni długoterminowy, a jeszcze inni średnioterminowy. Jednak najważniejszym trendem jest najbardziej oczywisty obecnie dominujący trend na wykresie dziennym. Możemy go zidentyfikować używając zarówno krótkoterminowej, jak i długoterminowej analizy, która zaczyna się poprzez obserwację wykresu.
Lubię pytać samego siebie, czy trend jest taki sam jak przez ostatni rok lub dwa, 6 lub 3 miesiące? To odpowiednio wskazuje mi długo-, średnio- oraz krótkoterminową perspektywę i pokazuje ogólny kierunek rynku od lewej do prawej. Jeśli nie powiedzie się wszystko inne, to przejdź na interwał dzienny lub tygodniowy, wykonaj krok w tył i zapytaj sam siebie: „Czy cena spada czy rośnie?”. Nie komplikuj tego za bardzo!
Dzięki spojrzeniu na ogólny kierunek ceny panujący przez ostatnie 3 – 12 miesięcy, łatwo możemy zobaczyć, czy trend jest wzrostowy, spadkowy czy panuje konsolidacja.
2. Zidentyfikuj najbardziej oczywiste punkty zwrotne.
W obrębie trendu cena pozostawia na wykresie punkty zwrotne. Dzięki zwracaniu na nie uwagi szybko możemy zobaczyć, w którą stronę idzie rynek.
Na poniższym wykresie widzimy jasny trend wzrostowy na S&P500. Zwróć uwagę na zaznaczone obszary, są to coraz wyższe dołki zgodne z trendem wzrostowym, a jeśli skoncentrujesz się na nich, to zauważysz, że przybierają formę „schodków”, są coraz wyżej w miarę jak cena wzrasta…
Zauważ, że w trendzie spadkowym powinieneś zwracać uwagę na coraz niższe szczyty, które będą tworzyć coraz niższe „schodki”.
3. Coraz wyższe szczyty i dołki, coraz niższe szczyty i dołki.
Kiedy zaznaczysz punkty zwrotne na wykresie, możesz ustalić, czy rynek tworzy coraz wyższe szczyty (HH) i dołki (HL), czy raczej coraz niższe szczyty (LH) i dołki (LL).
Generalnie w trendzie wzrostowym widzimy całkiem oczywistą formację HH i HL stworzoną przez punkty zwrotu ceny, a w trendzie spadkowym widzimy LH i LL. Na wykresie niżej widzimy trend wzrostowy z powodu wystąpienia HH i HL…
4. Czy rynek odbija się od średniej?
Sprawdź zachowanie ceny po cofnięciach i czy cena zbliża się do długoterminowych średnich kroczących takich jak 21-dniowa lub do horyzontalnego oporu. Czy cena wraca w dół w trendzie spadkowym lub przebija się wyżej w trendzie wzrostowym? Ten rodzaj zachowania ceny jest dobrą wskazówką do potwierdzenia panującego na rynku nastawienia.
Na poprzednim wykresie widzimy, że wszystkie momenty, w których cena doszła do horyzontalnego poziomu i 21-dniowej śreniej EMA spotkały się z presją sprzedaży, tak że dominujący trend spadkowy pozostał nienaruszony.
Nałóż na wykres średnie 200-dniową i 50-dniową i sprawdź długoterminowe nachylenie tych średnich. Jest to szybki sposób do identyfikacji dominującego trendu na rynku. Powinieneś zobaczyć, jak cena reagowała w pobliżu średnich ruchomych, jeśli cena respektowała te poziomy i odbijała się w którąś stronę parę razy, to masz dowód, że rynek jest trendowy. Następny wykres to dobry przykład zastosowania teorii, tylko nie oczekuj, że zobaczysz coś takiego każdego dnia.
Zwróć uwagę, że 200-dniowa i 50-dniowa średnia daje nam szybki wgląd w kierunek trendu na wykresie dziennym.
5. Czy cena stworzyła sygnał?
Jeśli zobaczysz sygnały PA, ktore tworzą potencjalny ruch zgodny z trendem, to jest to kolejny czynnik potwierdzający nastawienie rynku. Pamiętaj też, że powtarzające się nieudane sygnały sugerują, że rynek pójdzie w inną stronę (i prawdopodobnie zmieni się trend).
Na powyższym wykresie zwróć uwagę, że byczy pin bar na wsparciu naprawdę rozpoczął trend wzrostowy, który został po raz kolejny potwierdzony przez porażkę niedźwiedzich pin barów.
6. Zmiana kierunku trendu.
Jeśli cena spada, musimy zwrócić uwagę na ostatnie szczyty, a w trendzie wzrostowym – na ostatnie dołki. Pokazują nam one nie tylko ogólny trend, ale mówią, czy trend został naruszony czy nie.
Przykładowo, jeśli masz serię HH oraz HL w trendzie wzrostowym, to kiedy cena wróci do poprzedniego dołka, to mocna wskazówka, że wzrosty moga się zakończyć. Odwrotnie, w trendzie spadkowym, gdy widzimy LH i LL, to jest to dobra wskazówka, że trend spadkowy może się zakończyć.
Zakończenie
Kiedy będziesz pewny, że zidentyfikowałeś trend lub ogólne nastawienie rynku, to szukaj sygnału lub obszaru na wykresie, gdzie najlepiej będzie wejść.
Szukanie trendu na rynku jest trudne, szczególnie dla początkujących, a większość traderów uważa to za kwestię sporną w swoim rozwoju na rynku. Warto zrozumieć różne okazje do wejścia i szukać setupów, ale jeśli będziesz grał przeciwko dominującemu trendowi, twoje szanse na zarobek znacząco spadną.
