Jak to działa?
Fundusz inwestycyjny przyjmuje wpłaty od klientów, które inwestuje w różnego rodzaju papiery wartościowe dążąc do zwiększenia ich wartości. W zamian za to, klient otrzymuje jednostki uczestnictwa. Tak więc, klient w pewnym procencie uczestniczy w majątku funduszu. Funduszem inwestycyjnym, który posiada osobowość prawną i jest wpisany do rejestru funduszy zarządza towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Towarzystwo może zarządzać samodzielnie, lub przekazać usługę zarządzania wyspecjalizowanemu podmiotowi. Do obsługi funduszu potrzebne są jeszcze dwa podmioty: bank depozytariusz i agent transferowy. Bank depozytariusz przechowuje aktywa, dokonuje codziennej wyceny jednostki uczestnictwa, kontroluje, czy dyspozycje zarządzającego są zgodne ze statutem i przepisami prawa. Agent transferowy prowadzi rejestry klientów, przydziela jednostki uczestnictwa, pobiera opłaty, wysyła potwierdzenia transakcji.
Czy fundusz może zbankrutować?
Fundusz zbankrutować nie może. Za pieniądze wpłacane przez klientów do funduszu kupowane są różnego rodzaju papiery wartościowe (m.in. akcje, obligacje, bony skarbowe), część środków znajduje się na rachunku bankowym. Bankructwo oznaczałoby, że wszystkie papiery wartościowe i środki pieniężne na rachunku mają zerową wartość. Jednostka uczestnictwa może tracić na wartości, w związku ze spadkiem cen rynkowych zakupionych papierów wartościowych.
Zbankrutować może towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Wówczas bank depozytariusz szuka na rynku towarzystwa, które przejęłoby zarządzanie funduszem.
Zbankrutować również może bank depozytariusz. Wówczas towarzystwo funduszy inwestycyjnych wybiera inny bank depozytariusz i przenosi tam środki. Środki funduszu wyłączone są z masy upadłościowej banku. Dopiero po przeniesieniu środków funduszu do innego banku syndyk masy upadłościowej zarządza majątkiem upadłego banku.
Ile musimy zapłacić?
Nabywając jednostki uczestnictwa płacimy opłaty manipulacyjne procentowe od wartości wpłacanych środków. Opłaty te są niższe im większą kwotę wpłacamy. Niektóre towarzystwa pobierają opłaty również przy odkupieniu przez fundusz jednostek uczestnictwa. Mogą pojawiać się również opłaty stałe, np. przy otwieraniu rejestru.
Wybierając fundusz, zwróćmy uwagę jakie są całkowite koszty przy przystąpieniu do funduszu inwestycyjnego oraz jakie ewentualne koszty możemy ponieść, w momencie gdy chcemy „wyjść” z funduszu.
Inną opłatą, którą ponosimy jest opłata za zarządzanie. Jest ona podawana w skali roku i jest wliczona w cenę jednostki. Maksymalna opłata jest podawana w statucie, jako maksymalna opłata, jaką może towarzystwo pobrać. Oznacza to, że każdy uczestnik płaci proporcjonalnie za każdy dzień zarządzania jego aktywami. Opłata ta służy m.in. pokrywaniu kosztów funkcjonowania funduszu.
Co wybrać?
Towarzystwa proponują klientowi szeroki wachlarz ofert, poczynając od funduszy pieniężnych, należących do funduszy bardzo bezpiecznych po fundusze akcji.
Klient może stać się inwestorem na rynkach międzynarodowych poprzez przystąpienie do funduszy zagranicznych.
Nowe możliwości dają również fundusze hedgingowe, bazujące na: krótkiej sprzedaży, dźwigni finansowej, arbitrażu. Te metody i narzędzia mogą mieć na celu faktyczne zabezpieczenie innych lokat albo mogą być głównym źródłem osiąganych zysków. Fundusze hedgingowe często zaliczane są do funduszy typu offshore ze względu na to, że w większości przypadków rejestrowane są w tzw. rajach podatkowych.
Nowe rozwiązania, to również fundusze typu „umbrella fund”, które zabezpieczają klienta przed płaceniem podatku od zysków kapitałowych z każdorazowej transakcji zamiany swojej strategii inwestycyjnej. Podatek naliczany jest tylko jeden raz, w momencie zupełnego „wyjścia” spod parasola.
Decydując się na dany fundusz należy mieć świadomość jakich zysków mogę się spodziewać ale również ryzyka jakie w tym momencie ponoszę i czy jestem gotowy, by to ryzyko ponieść. Wybierając fundusz pieniężny możemy spodziewać się zysków trochę większych lub porównywalnych z lokatą bankową mając jednocześnie wielkie poczucie bezpieczeństwa, co do naszego kapitału.
Przystępując do funduszu papierów dłużnych, należącego również do funduszu bezpiecznego, jeżeli chodzi o ryzyko inwestycyjne, należy pamiętać że ponosimy ryzyko stóp procentowych. W momencie gdy spadają stopy procentowe, stopy zwrotu są znacznie wyższe niż na depozytach bankowych. Może nastąpić również taki moment, który miał miejsce w połowie 2003 roku, gdy doszło do znacznej przeceny wartości jednostek uczestnictwa na skutek spadku cen rynkowych obligacji.
Chcąc osiągnąć wysokie zyski mamy do wyboru fundusze, które w swoim portfelu posiadają akcje spółek. Rynek ten charakteryzuje się dużą zmiennością, w związku z czym należy mieć świadomość następujących po sobie okresów wzrostów i spadów. Powinna to być inwestycja na okres kilku lat.
Te osoby, które posiadają oszczędności w walutach obcych ostatnio coraz częściej korzystają z funduszy zagranicznych. Zaskoczeniem może dla nich okazać się sposób naliczenia 19% podatku od zysków kapitałowych, który naliczany jest po zakończeniu inwestycji. Może ku zaskoczeniu inwestora okazać się, że wypłacił mniej środków niż wpłacił, nawet jeżeli fundusz miał 0% zysku. Otóż do obliczenia podatku należnego urzędowi skarbowemu brany jest pod uwagę kurs waluty w momencie nabycia jednostek uczestnictwa oraz w momencie ich odkupienia przez fundusz. Gdy kurs waluty jest wyższy w momencie zakończenia inwestycji płacimy podatek od dodatnich różnic kursowych.
Przykład:
Wpłata 1000 USD
Kurs USD w momencie nabycia wynosi 3,00 zł
Zysk wypracowany przez fundusz: 0%
Kurs USD w momencie zakończenia inwestycji: 3,50
Należny podatek:
(1000 x 3,50 – 1000 x 3,00) x 19% = (3500 – 3000) x 19% = 95 zł
95 : 3,50 = 27,14 USD
Do wypłaty: 972, 86 USD
Fundusz nie przyniósł zysku, ale też nie stracił a kwota do wypłaty jest niższa niż wartość wpłacanych środków.
W przypadku, gdy kurs waluty spadnie, może okazać się że podatku nie zapłacimy wcale, bowiem ujemne różnice kursowe mogą okazać się większe niż zyski wypracowane w danym czasie przez fundusz.
