Historia
- Podwaliny rynku wymiany walut powstały jeszcze w czasach średniowiecza kiedy to pojawiły się pierwsze kwity wymiany ułatwiające handel międzynarodowy.
- Rynek wymiany walut stopniowo ewoluował. Zanim podstawową formą organizacyjną rynku kapitałowego stała się giełda, handel dokonywał się przeważnie pomiędzy zainteresowanymi stronami.
Obrót skoncentrowany był w bankowych kantorach, gdzie akcje i udziały sprzedawano bezpośrednio klientom “przez ladę” – stąd też geneza nazwy rynku pozagiełdowego
“Over the Counter”. - Do niedawna rynek walutowy był dostępny tylko dla dużych graczy: banków, funduszy inwestycyjnych, dużych firmy i bardzo zamożnych inwestorów indywidualnych.
- Obecnie, dzięki licencjonowanym brokerom forex, każdy inwestor indywidualny może być częścią światowego rynku walutowego.
Czym jest forex?
- Rynek walutowy (Foreign Exchange, popularnie nazywany Forex FX) jest największym rynkiem na świecie – dzienny obrót przekracza 5 bilionów USD.
- Forex jest rynkiem Over The Counter (OTC), który nie ma określonego miejsca – na żadnej giełdzie. Rynek tworzą banki, domy maklerskie i ich systemy transakcyjne połączone komputerowo w sieci łączności.
- Wszystkie rozwinięte kraje na świecie przyczyniają się do jego istnienia. Głównymi ośrodkami handlu na rynku walutowym są Sydney, Tokio, Londyn i Nowy Jork.
- Na rynku Forex można inwestować 24 godziny na dobę, 5 dni w tygodniu.
- Duża liczba uczestników sprawia, że jest to najbardziej płynny rynek finansowy na świecie, praktycznie niemożliwy do zmanipulowania, którego dzienne obroty przekraczają trzykrotnie łączne obroty amerykańskiego rynku akcji i obligacji.
- Na transakcje na rynku walutowym składają się obroty z transakcji natychmiastowych (spot, rozliczanych w ciągu 2 dni od transakcji) i rynku terminowego – giełdowego (futures) i pozagiełdowego (forward, swap, opcje i CFD). Transakcje zawierane są zarówno na rynku międzybankowym – pomiędzy największymi instytucjami finansowymi, jak i na rynku klientowskim – tu obrót jest prowadzony pomiędzy bankiem a rządami, przedsiębiorstwami oraz klientami indywidualnymi.
Zasady działania
- Podstawą zarabiania jest zmienność kursów walut. Zasada tak sama jak wszędzie: „kupić tanio, sprzedać drogo”.
- Handel walutami odbywa się na podobnych zasadach jak w kantorze.Forex nawet co kilka sekund daje nam możliwość dokonywania transakcji dowolną ilość razy.
Dlaczego forex?
- Zarabiamy na wzrostach i spadkach.
- Dźwignia finansowa – możliwość zawierania dużych transakcji przy małym kapitale.
Podstawowe pojęcia związane z rynkiem FOREX, rynkiem surowców, indeksów i kontarktów equity CFD
Rynki
1) Rynek towarowy
- ropa naftowa;
- złoto;
- srebro;
- miedź;
- pszenica;
2) Rynek walutowy (Forex)
- największy rynek finansowy świata;
- dzienne obroty: 5 bilionów USD;
- funkcjonowanie: 24 h/dobę, 5 dni w tygodniu;
- możliwość zawierania transakcji na 51 parach walutowych;
3) Rynek giełdowy
Kontrakty CFD – dostęp do rynku akcji z całego świata
- akcje największych światowych spółek (Microsoft, Yahoo, Nokia);
- 10-letnie obligacje rządu amerykańskiego (T-Note);
- główne światowe indeksy giełdowe (Dow Jones, S&P 500, DAX, CAC40, Nikkei 225);
- instrument oparty o kontrakt terminowy na WIG20 (W.20);
Godziny handlu
- Waluty 24h, od niedzieli godzina 23.00 do piątku godzina 23.00 czasu polskiego.
Budowa instrumentu (pary walutowej)
Umocnienie a osłabienie waluty
Co to jest LOT?
- LOT to jednostka określająca wielkość zlecenia
- Wolumen transakcji wyrażony jest w lotach
- Na różnych instrumentach 1 LOT ma inną nominalną wielkość:
–Forex: 100 000 jednostek pieniężnych waluty bazowej
–Towary: cena * mnożnik
–Indeksy: cena * mnożnik
–Kontrakty CFD: 1 akcja
Co to jest dźwignia finansowa (lewar)?
- Na rynkach OTC nie musimy posiadać całej sumy na jaką opiewa transakcja.
- Inwestujemy tylko niewielką część środków.
- Dzięki dźwigni nawet niewielkie ruchy kursu pozwalają nam zarabiać.
Co to jest depozyt zabezpieczający?
- Minimalna ilość środków jakie musimy posiadać na rachunku, aby otworzyć daną transakcje.
- Wielkość depozytu zależy od instrumentu jakim handlujemy i od środków jakimi dysponujemy na rachunku.
Depozyt zabezpieczający (depozyt wstępny)
- zabezpieczenie rozliczeniowe pobierane przy otwieraniu transakcji;
- umożliwia wykorzystanie dźwigni finansowej 1:200;
- umożliwia otwieranie znacznej liczby pozycji przy małym zaangażowaniu kapitału, dźwigni
- wielkość depozytu (standardowo):
- 0,5% dla walut;
- 1% dla indeksów (wyjątek – WIG 20 – 1,5%;
- 1,5% dla surowców i towarów (wyjątek – GOLDs – 0,5%);
- od 10% do 25% dla Equity CFD
Co to jest pips?
- Pips, pip, punkt… Jest to najmniejsza możliwa zmiana ceny na danym instrumencie finansowym.
- Wielkość pipsa jest inna w zależności od instrumentu finansowego.
- Na walutach prawie wszystkie mają wielkość 0,0001 – wyjątkiem jest jen japoński, gdzie 0,01
Jak obliczyć wartość pipsa?
Schemat obliczania wartości PIPSA dla poszczególnych instrumentów:
- Waluty: Wielkość 1 pipsa * wartość nominalna LOTA
- Towary: Wielkość 1 pipsa * mnożnik * kurs USD/PLN
- Indeksy: Wielkość 1 pipsa * mnożnik
- Kontrakty CFD: Wielkość 1 pipsa * wartość nominalna LOTA
Przykład wyliczenia depozytu i pipsa dla EURUSD (dźwignia 1:100)
EUR/USD euro do dolara amerykańskiego 1 lot= 100.000 Euro
Kurs EURUSD: 1,30160
Kurs EURPLN: 4,0000; USDPLN: 3,5000
Wielkość depozytu potrzeba do otwarcia 1 lota = 100 000 EUR * 1% = 1000 EUR
1000 EUR * 4,00 PLN = 4 000 PLN
Wartość jednego pipsa
1 pips = 100 000 USD * 0,0001 = 10 USD
10 USD * 3,5 PLN = 35,0 PLN
Co to jest spread?
- To różnica między ceną kupna (ASK) a ceną sprzedaży (BID).
- Występuje na wszystkich instrumentach finansowych dostępnych u brokerów forex
Platformy transakcyjne Forex
Brokerzy forex udostępniają klientom platformy dostępne zarówno dla komputerów stacjonarnych jak i urządzeń mobilnych. Inwestorzy platformę mogą pobrać po rejestracji konta u danego brokera, którego wybiorą. Obecnie najpopularniejszą platformą jest MetaTrader 4. Oferuje ją większość firm działających na tym rynku.
Inwestowanie za pomocą platformy transakcyjnej
- Składanie zleceń: a) zlecenia natychmiastowe b) zlecenia oczekujące
- możliwość ustawienia poziomu zysku TP jak i poziomu straty SL
- zamykanie transakcji jednym kliknięciem
Wyróżniamy 4 rodzaje zleceń oczekujących na rynku Forex i kontraktów CFD
Sell Limit: Sprzedaż instrumentu po kursie wyższym od bieżącej ceny rynkowej. Gdy spodziewamy się spadku ceny, jednak zanim to nastąpi oczekujemy wzrostu ceny, który pozwoli nam sprzedać po cenie wyższej niż obecna.
Sell Limit
Buy limit: Kupno instrumentu po cenie niższej niż obecna. Lustrzane odbicie zlecenia „Sell Limit”.
Buy limit
Sell Stop: Sprzedaż instrumentu po kursie niższym niż bieżący. Gdy inwestor spodziewa się spadku ceny. Przebicie pewnego niższego poziomu będzie potwierdzeniem decyzji.
Sell Stop
Buy Stop: Kupno instrumentu po cenie wyższej od bieżącej ceny. Gdy inwestor zakłada wzrost instrumentu. Przebicie pewnego kluczowego poziomu potwierdzi prognozy inwestora.
Buy Stop
Stop Loss
Jest to zlecenie oczekujące, którego głównym celem jest ograniczanie strat, jeżeli rynek wykona ruch w niepożądaną dla inwestora stronę. Zlecenie to realizuje się automatycznie.
- Zlecenie zamknięcia pozycji ograniczające potencjalną stratę.
- Stop Loss dba o to, aby nie stracić więcej niż to co jesteśmy w stanie zaakceptować.
- Stosujemy je, aby zabezpieczyć się przed realizacją negatywnego dla nas scenariusza.
Take Profit
Rodzaj zlecenia oczekującego, które automatycznie zamknie daną transakcję w przypadku osiągnięcia określonego zysku. Po zajęciu pozycji długiej zlecenie Take Profit automatycznie zrealizuje się i zamknie inwestycje jeśli kurs danego instrumentu finansowego odpowiednio wzrośnie. W przypadku zajęcia pozycji krótkiej, pozycja zamknie się przy odpowiednim spadku kursu. Jest to zlecenie odwrotne do zlecenia Stop Loss.
Pasek stanu rachunku
Saldo rachunku (Balance)- wartość rachunku przed otwarciem pozycji
Saldo rejestru operacyjnego (Equity) – wielkość uwzględniająca zysk/stratę na otwartych pozycjach
Wymagany depozyt zabezpieczający (Margin) – środki zabezpieczone na rachunku pod daną pozycję (Depozyt)
Wolne środki pieniężne (Free margin) – wartość kapitału, który może stanowić zabezpieczenie kolejnych transakcji, lub zostać wypłacony z rachunku
Poziom marży/zabezpieczenia (Margin level) – poziom podawany w procentach
Analiza Techniczna Rynków Finansowych
Jak podejmować decyzje inwestycyjne?
- Analiza Fundamentalna
- Analiza Techniczna
- Analiza Psychologiczna
Analiza Techniczna – definicja
Analiza techniczna jest metodą studiowania wykresów instrumentów finansowych, których cena i wolumen zmieniają się w czasie. Jej celem jest prognozowanie przyszłych trendów cenowych na podstawie analizy danych historycznych.
Analiza Techniczna – podstawowe założenia
Rynek dyskontuje wszystko
Wszystkie czynniki mające wpływ na cenę rynkową mają w niej odbicie. Nie ma zatem sensu badać czynników, ale samą cenę.
Ceny podlegają trendom
Trend wskazuje silniejszą tendencję do kontynuacji swego biegu w dotychczasowym kierunku aniżeli do jego zmiany.
Historia się powtarza
Badanie przeszłości jest metodą na poznanie przyszłości.
Uniwersalność analizy technicznej
Zasady analizy wykresów znajdują zastosowanie zarówno w przypadku rynków kapitałowych (akcje), terminowych (kontrakty futures), jak i instrumentów z wykorzystaniem dźwigni finansowej (np. Forex).
Pierwotnym podejściem było wykorzystywanie AT do analizy rynku akcji, jednak z biegiem czasu inwestorzy zaczęli z powodzeniem stosować je na pozostałych rynkach.
Podstawowe Rodzaje Analizy technicznej:
- Analiza trendu
- Analiza świec japońskich
- Analiza formacji cenowych
- Analiza wskaźnikowa
Wykres liniowy
Wykres słupkowy
Wykres świecowy
Budowa słupka
Budowa świecy
Podstawowe pojęcie analizy trendu
Rodzaje trendów:
- Trend główny
- Trend wtórny
- Trendy dzienne lub kilkudniowe
- Trend wzrostowy: coraz wyżej położone szczyty i dołki
- Trend spadkowy: coraz niżej położone szczyty i dołki
- Trend boczny: szczyty i dołki układają się horyzontalnie
Złota zasada brzmi: Graj zgodnie z trenem. Trend is your friend
Trend wzrostowy na rynku forex
Na rysunku widać wyraźny trend wzrostowy i kierowanie się ceny w kierunku północnym.
Trend spadkowy na rynku forex
Na rysunku widać wyraźny trend spadkowy i kierowanie się ceny w kierunku południowym.
Trend boczny na rynku forex
Konsolidacja czyli trend boczny oznacza walkę między bykami (kupującymi) i niedźwiedziami (sprzedającymi). Na rysunku zaznaczone dwie zielone linie pokazujące kluczowe momenty przy osiągnięciu, których cena wraca do kanału trendu bocznego wyznaczonego tymi liniami.
Wyznaczanie linii trendu
Do wyznaczenia wstępnej linii trendu potrzebne są minimum dwa punkty styczne powstałe w wyniku korekt.
Potwierdzeniem wiarygodności linii jest trzeci punkt.
- Dołki – dla wyznaczenia trendu wzrostowego
- Szczyty – dla wyznaczenia trendu spadkowego
Linia trendu wzrostowego
Linia trendu spadkowego
Kanał trendu – wykreślanie, interpretacja
1) Wykreślić linię trendu (wierzchołki 1 i 3);
2) Wykreślić linię równoległą do linii trendu począwszy od pierwszego dołka (dołek nr 2).
Sygnały:
- Przełamanie linii kanału trendu – sygnał znaczącej zmiany danego trendu.
Dla trendu spadkowego:
Wybicie w górę – sygnał zmiany trendu; Wybicie W dół – zapowiedź przyspieszenia trendu.
CHF/PLN interwał H4
Poziomy wsparcia i oporu
Zamiana ról
Nierzadko zdarza się, że przełamany poziom oporu staje się wsparciem i odwrotnie.
Formacje Cenowe
kształty, które mogą się pojawiać na wykresach i które wspomagają prognozowanie przyszłych ruchów cenowych.
Formacje odwrócenia trendu:
- Formacja głowy i ramion (koniec hossy)
- Odwrócona formacja głowy i ramion (koniec bessy)
- Podwójne dno (koniec bessy)
- Podwójny szczyt (koniec hossy)
Formacje kontynuacji trendu:
- Trójkąt (symetryczny, zwyżkujący, zniżkujący)
- Flaga
- Prostokąt
Formacja głowy i ramion
Formacja RGR (przykład dla pary GBP/USD)
Odwrócona formacja RGR (ramię,głowa,ramię)
Formacja podwójnego szczytu i podwójnego dna
Są to najłatwiej rozpoznawalne i najczęściej spotykane formacje odwrócenia trendu.
Podwójne dno „W”
Formacje kontynuacji trendu
Wybicie punktu A jako miejsce do zajęcia pozycji zgodnie z głównym trendem
Najczęściej spotykane trójkąty odbiegają od książkowych wzorców i są to trójkąt zwyżkujący w trendzie spadkowym, oraz trójkąt zniżkujący w trendzie wzrostowym.
Formacja trójkąta symetrycznego
Prostokąt
Prostokąt na przykładzie złota
Flaga
Należy do najbardziej wiarygodnych formacji zapowiadających kontynuację trendu. Budową przypomina równoległobok wyznaczony przez dwie równoległe linie, które nachylają się w kierunku przeciwnym do istniejącego trendu. W trendzie spadkowym flaga będzie „powiewać” do góry.
Formacja flagi – funt brytyjski do dolara amerykańskiego (GBP/USD)
Formacje świecowe – świece japońskie
Zarówno świece wzrostowe jak i spadkowe przybierają różne kształty, ich postać świadczy o sile, słabości, bądź niezdecydowaniu rynku.
Właściwe odczytywanie sygnałów płynących ze świec jest niezwykle pomocne w podejmowaniu właściwych decyzji inwestycyjnych.
Formacje świecowe dzielą się na dwie grupy:
1.Pojawiające się na szczytach
2.Pojawiające się na dołkach
Formacje zapowiadające odwrócenie trendu pojawiające się na szczytach
Formacje zapowiadające odwrócenie trendu pojawiające się na dołkach
Budowa spadającej gwiazdy
Spadająca gwiazda – najsilniejsza formacja prospadkowa występująca w pojedynkę. Charakteryzuje się długim górnym cieniem oraz niewielkim korpusem. Korpus powinien być koloru czarnego. Wymowa świecy świadczy o nieudanym ataku kupujących na nowy szczyt, sprzedający dochodzą w trakcie sesji do głosu i sprowadzają ceny poniżej otwarcia świecy.
Budowa objęcia bessy
Objęcie bessy – najsilniejsza dwu-składniowa formacja o „niedźwiedziej” wymowie. Objęcie bessy składa się z dwóch świec, pierwsza posiada biały wzrostowy korpus, świadczy o optymizmie inwestorów.
Kolejna świeca otwiera się powyżej zamknięcia białej (luka cenowa). Silne spadki sprowadzają ceny poniżej otwarcia poprzedniej świecy. Spadkowa świeca obejmuje całym swym korpusem poprzednią wzrostową.
Wskaźniki i oscylatory
Celem wskaźników/oscylatorów jest pomoc w identyfikowaniu pewnych stanów rynku (wykupienia lub wyprzedania) i w ten sposób generowaniu odpowiednich sygnałów.
Dobrze identyfikują wyraźny trend, są w stanie przed jego zakończeniem wygenerować sygnały ostrzegawcze. Ze względu na swoją budowę najlepiej sprawdzają się na rynkach o wyraźnych trendach.
W większości przypadków jakość sygnałów zależna jest od dobranych parametrów.
Przykłady wskaźników i oscylatorów:
- Średnie kroczące
- Wstęgi Bollingera
- MACD
- RSI
- ATR
Nie zaleca się opierania swych decyzji inwestycyjnych wyłącznie o jeden wskaźnik, można go połączyć z innym oscylatorem i średnimi kroczącymi (Moving Average).