Bank centralny to instytucja publiczna zarządzająca walutą danego kraju, popytem na waluty oraz stopami procentowymi. Banki centralne przeważnie zarządzają również systemem bankowym w kraju, który reprezentują. Banki centralne posiadają monopol na zwiększenie ilości pieniędzy w gospodarce i zwykle zajmują się drukowaniem pieniędzy. Najbardziej znane banki centralne to Europejski Bank Centralny (EBC) oraz Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (FED). W Polsce funkcję banku centralnego pełni Narodowy Bank Polski (NBP).
Banki centralne istnieją w większości krajów na całym świecie. Używają różnych metod zarządzania systemami pieniężnymi swoich narodów wraz z bankami komercyjnymi. W Stanach Zjednoczonych banki komercyjne zarejestrowane w ramach Systemu Rezerwy Federalnej są również nazywane bankami członkowskimi. Niektóre popularne metody obejmują ustalanie rezerw obowiązkowych, dostosowywanie bankowych stóp procentowych i kierowanie operacjami otwartego rynku.
Rezerwy finansowe
Rezerwy finansowe są niezbędne w ramach systemu bankowości rezerw cząstkowych, z którego korzysta większość instytucji finansowych na arenie międzynarodowej. Bank centralny jest odpowiedzialny za ustalenie minimalnej rezerwy obowiązkowej dla banków komercyjnych, co oznacza, że banki te muszą przechowywać niewielki procent środków zdeponowanych przez swoich klientów na swoich rachunkach, jednocześnie będąc w stanie udzielać pożyczek z resztą pieniędzy.
Wpływ Banków Centralnych na forex
Banki centralne mają bardzo duży wpływ na całą gospodarkę kraju, a więc również na kursy walut. Banki centralne mogą regulować stopy procentowe w kraju, przez co zwiększają lub zmniejszają wartość waluty swojego kraju. Zmniejszając stopy procentowe, Banki wprowadzają większą ilość waluty na dany rynek, w związku z czym wartość tej waluty spada. Jeśli stopy procentowe są zwiększane, to automatycznie waluta zyskuje na wartości, ponieważ inwestorzy przenoszą swoje pieniądze do krajów gdzie mogą na nich więcej zarobić.
Interwencje na rynku walutowym
Interwencje banków centralnych na rynku walutowym mają miejsce, gdy bank chce podwyższyć lub obniżyć cenę waluty. Bank Centralny w takim wypadku kupuje lub sprzedaje duże ilości waluty, co powoduje zmianę kursu.
Interwencja na rynku walutowym przeważnie wymuszona jest zbyt wysokimi cenami importu, przy niskiej wartości waluty. Wysokie ceny importu dodatkowo podnoszą ceny towarów na rynku i zwiększają inflację. Wysoka inflacja negatywnie wpływa na gospodarkę i zmniejsza wartość waluty.
Kolejnym skutkiem jest zwiększenie długu zagranicznego. Im słabsza jest waluta, tym obsługa długu zagranicznego jest bardziej kosztowna.
Sposoby interwencji
Istnieje kilka sposobów które wykorzystują banki centralne oraz politycy do zmiany kursu walut.
Wypowiedzi na temat wartości waluty
Jednym z najtańszych i najczęściej stosowanych sposobów wpływu na cenę waluty jest wypowiedź ważnego polityka na temat wartości waluty. Politycy mogą mówić, że waluta jest zbyt droga i prawdopodobnie kurs w najbliższym czasie będzie spadał lub jest zbyt tania i kurs będzie rósł. Wielu inwestorów słucha uważnie wypowiedzi polityków i otwiera lub zamyka swoje pozycje zaraz po ich wypowiedziach, co ma znaczny wpływ na wartość walut.
Zapowiedź zmiany stóp procentowych
Kolejnym sposobem jest wypowiedź znanych polityków lub szefów banków centralnych o prawdopodobnej zmianie stóp procentowych lub interwencji na rynku walutowym. Mimo iż politycy bardzo często rzucają słowa na wiatr, zachodzi tu efekt psychologiczny. Inwestorzy wierzą politykom lub wierzą, że inni inwestorzy im uwierzą i kurs waluty się zmieni.
Skup lub wprowadzanie waluty na rynek
Najdroższym i jednocześnie najskuteczniejszym sposobem jest rzeczywista interwencja, w której państwo skupuje walutę lub wprowadza jej więcej do obrotu. Tego typu interwencja jest prawie zawsze skuteczna i najwięksi spekulanci tylko czekają na nią otwierając odpowiednie pozycje. Bardzo dobrym przykładem spekulowania w momencie interwencji może być bank Goldman Sachs, który zarobił ogromne ilości pieniędzy na polskiej walucie.
Operacje otwartego rynku
Banki członkowskie sprzedają i kupują papiery wartościowe od banku centralnego (np. Obligacje rządowe i papiery wartościowe zabezpieczone hipoteką). Kiedy bank centralny kupuje papiery wartościowe od swoich banków członkowskich, daje bankom komercyjnym więcej gotówki na pożyczki dla swoich konsumentów. W ostatnich kryzysach gospodarczych banki centralne stosowały tę metodę, próbując pomóc w ożywieniu gospodarczym poprzez luzowanie ilościowe (QE). Krótko mówiąc, strategie QE „stworzyły” nowe pieniądze poprzez dodanie waluty do rezerw finansowych banku poprzez kredyt.
Jak wykorzystać interwencje Banków Centralnych?
- Gdy ogłoszone zostaje obniżenie stóp procentowych otwieramy pozycję krótką (sprzedajemy walutę)
- Gdy ogłoszone zostaje podwyższenie stóp procentowych otwieramy pozycję długą (kupujemy walutę)
- Jeśli ogłoszona zostaje interwencja w celu obniżenia wartości to oczywiście otwieramy pozycję krótką i odwrotnie, gdy interwencja będzie miała na celu podwyższenie
Bank centralny może również pełnić funkcję pomocową, udzielając pożyczek bankom komercyjnym i innym podmiotom finansowym, gdy te znajdą się w sytuacji kryzysowej.
