Przeciwdziałanie praniu pieniędzy (AML) ,ang. Anti Money Laundering – Obowiązkowe narzędzia kontroli, wymagające od instytucji finansowych i innych nadzorowanych podmiotów (np. prawników, audytorów) zapobiegania i zgłaszania podejrzeń prania brudnych pieniędzy odpowiednim nadzorcom rządowym. Zasady te traktowane są tak poważnie, że mają pierwszeństwo przed tradycyjnymi zasadami poszanowania prywatności. Wytyczne co do zapobiegania praniu pieniędzy zyskały swoje obecne znaczenie po atakach terrorystycznych z 11 września 2001 roku i wprowadzeniu w USA ustawy Patriot Act (przegłosowanej na fali „wojny z terroryzmem”).
Zasady Anti Money Laundering AML narzucają bankom przestrzeganie zalecenia „poznaj swojego klienta”, co służy w tym przypadku określeniu charakteru jego transakcji. Dotyczy to m.in. weryfikacji depozytów pod względem źródła funduszy (czy jest nim dochód z legalnej działalności biznesowej). Ponadto banki muszą być wyczulone na wszelkie podejrzane czynności, wskazujące na to, że może chodzić o pranie brudnych pieniędzy.
Przykładem niech będzie duża transakcja gotówkowa przeprowadzona w banknotach o małych nominałach przez firmę, od której oczekiwano by korzystania z własnego konta bankowego. Jeśli bank podejrzewa jedynie (niekoniecznie wie), że prowadzony jest taki proceder, musi zgodnie z prawem zgłosić swoje przypuszczenia organowi krajowemu odpowiedzialnemu za AML, który zainicjuje urzędowe dochodzenie w tej sprawie. Międzynarodowym ciałem koordynującym wysiłki AML w poszczególnych krajach jest Grupa Specjalna ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF). O ile sektor bankowy nie chce, rzecz jasna, uczestniczyć w działaniach kryminalnych (nawet nieświadomie), o tyle wdrożenie AML wywołało kontrowersje z powodu wysokich kosztów administracyjnych przy wątpliwych zaletach z punktu widzenia zapobiegania przestępczości. Co więcej, biorąc pod uwagę ogromne wolumeny przetwarzanych przez banki transakcji, wykrycie procederu bywa niezwykle trudne (zob. poniższy cytat).
Jak działa przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy (AML)
Przepisy ustawowe i wykonawcze dotyczące przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy są ukierunkowane na działalność przestępczą, w tym na manipulacje na rynku, handel nielegalnymi towarami, korupcję funduszy publicznych i uchylanie się od płacenia podatków, a także na metody, które są stosowane w celu ukrycia tych przestępstw i pieniędzy z nich pochodzących.
KLUCZOWE INFORMACJE
- Przestępcy używają prania pieniędzy, aby ukryć swoje przestępstwa i pieniądze z nich pochodzące.
- Przeciwdziałanie praniu pieniędzy ma na celu odstraszenie przestępców poprzez utrudnienie im ukrycia łupów.
- Instytucje finansowe są zobowiązane do monitorowania transakcji klientów i zgłaszania wszelkich podejrzanych transakcji.
Przestępcy często próbują “wyprać” nielegalnie pozyskane pieniądze poprzez takie działania jak handel narkotykami, aby nie można było ich łatwo wytropić. Jedną z najczęstszych technik jest przepuszczanie pieniędzy przez legalny biznes oparty na gotówce, będący własnością organizacji przestępczej lub jej konfederatów. Rzekomo legalny biznes może złożyć pieniądze, które przestępcy mogą następnie wypłacić.
Osoby zajmujące się praniem brudnych pieniędzy mogą również przemycić pieniądze do obcych krajów, aby je zdeponować, zdeponować je w mniejszych ilościach, które mogą wzbudzić podejrzenia lub użyć ich do zakupu innych instrumentów pieniężnych. Osoby zajmujące się praniem pieniędzy czasami inwestują je, korzystając z nieuczciwych pośredników, którzy są skłonni ignorować zasady w zamian za duże prowizje.
Do instytucji finansowych należy monitorowanie depozytów i innych transakcji swoich klientów, aby upewnić się, że nie uczestniczą oni w systemie prania pieniędzy. Instytucje muszą sprawdzać, skąd pochodzą duże sumy pieniędzy, monitorować podejrzane działania i zgłaszać transakcje gotówkowe przekraczające 10 000 EURO. Oprócz przestrzegania przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy, instytucje finansowe muszą upewnić się, że klienci są tego świadomi.
Dochodzenia w sprawie prania pieniędzy prowadzone przez policję i inne organy ścigania często wiążą się z badaniem dokumentacji finansowej pod kątem niespójności lub podejrzanych działań. W dzisiejszym środowisku regulacyjnym, obszerna dokumentacja jest przechowywana na prawie każdej znaczącej transakcji finansowej. Tak więc kiedy policja próbuje namierzyć sprawców przestępstwa, niewiele metod jest bardziej efektywnych niż lokalizowanie zapisów transakcji finansowych, w które była zaangażowana.
W przypadku rabunku, malwersacji lub kradzieży, organy ścigania mogą często zwrócić ofiarom przestępstwa środki finansowe lub mienie niepokryte podczas dochodzenia w sprawie prania pieniędzy. Na przykład, jeśli agencja odkryje pieniądze przestępcy piorącego w celu ukrycia defraudacji, może ona zazwyczaj ustalić pochodzenie tych pieniędzy od tych, od których zostały one zdefraudowane.
AML vs. KYC
Różnica pomiędzy AML i KYC (Know Your Customer). W bankowości, KYC jest procesem, który instytucje muszą podjąć w celu weryfikacji tożsamości klienta przed świadczeniem usług. AML działa na znacznie szerszym poziomie i są to środki, które instytucje podejmują w celu zapobiegania i zwalczania prania pieniędzy, finansowania terroryzmu i innych przestępstw finansowych. Banki wykorzystują zgodność z przepisami dotyczącymi przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu do utrzymywania bezpiecznych instytucji finansowych.
Okres przechowywania środków przeciwdziałania praniu pieniędzy
Jedną z metod przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy jest okres posiadania AML, który wymaga, aby wpłaty pozostawały na rachunku przez minimum pięć dni handlowych. Ten okres posiadania ma na celu pomoc w przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy i zarządzaniu ryzykiem.
Historia przeciwdziałania praniu brudnych pieniędzy (AML)
Inicjatywy przeciwdziałające praniu brudnych pieniędzy zyskały światowe znaczenie w 1989 roku, kiedy to grupa państw i organizacji z całego świata utworzyła Grupę Roboczą do spraw Finansowych (FATF). Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF). Jej misją jest opracowanie międzynarodowych standardów zapobiegania praniu brudnych pieniędzy i promowanie wdrażania tych standardów. W październiku 2001 r., krótko po atakach terrorystycznych z 11 września 2001 r. na Stany Zjednoczone, FATF rozszerzyła swój mandat o wysiłki na rzecz zwalczania finansowania terroryzmu.
Inną ważną organizacją zaangażowaną w walkę z praniem pieniędzy jest Międzynarodowy Fundusz Walutowy MFW. Podobnie jak FATF, MFW również naciskał na 189 państw członkowskich, aby spełniały one międzynarodowe standardy w celu udaremnienia finansowania terroryzmu.
Anioły
Niekiedy (na szczęście niezbyt często) widzimy w prasie artykuł o tym, jak bank uczestniczył w kontrowersji [tzn. nadużyciu] pieniędzy; artykuł poważny, oskarżycielski,
nieprzypisujący bankowi nieuczciwości. Bardzo często fakty świadczą dobitnie o tym, że aby uniknąć pułapki i przeprowadzić niezbędne badanie, personel banku musiałby się składać z aniołów, archaniołów i wszystkich świętych. Tak często przecież prokurator zadaje pytanie: „Czy zweryfikowano?”, tj. czy bank zajął się sprawdzeniem sprawy, czy też tego zaniedbał (…). Sędziowie nie przyjmują żadnych wymówek, jeśli idzie o zaniedbania. Słudzy tych potężnych instytucji są strażnikami prywatnego bogactwa narodu; żadne odstępstwo od zasad nie zasługuje na pobłażliwość.
W.S. Hill-Reid, Letters from a Bank Parlour, 1953, s. 102
Podsumowanie
Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy (AML) to szeroki termin oznaczający przepisy ustawowe i wykonawcze wprowadzone w celu uniemożliwienia przestępcom nielegalnego zarabiania pieniędzy lub przenoszenia nielegalnych środków. Podczas gdy wiele nielegalnych działań jest przedmiotem przepisów dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy, niektóre z najważniejszych z nich to uchylanie się od płacenia podatków, korupcja publiczna i manipulacje na rynku za pomocą takich metod, jak handel praniem pieniędzy.
Wiele instytucji rządowych i aktów prawnych odgrywa rolę w ustanawianiu wymogów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy. W Stanach Zjednoczonych agencje, takie jak Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) oraz Commodity Futures Trading Commission (CFTC), dostarczają ogólnych informacji i zasobów dla brokerów-dealerów oraz sprzedawców kontraktów terminowych w celu ustalenia standardów w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy.
Ze względu na złożoność odpowiednich przepisów wiele instytucji finansowych używa oprogramowania do przeciwdziałania praniu pieniędzy w celu wykrycia wątpliwej działalności. Te rozwiązania programowe realizują funkcje, które sięgają od sprawdzania nazwisk klientów z rządowymi listami zakazanych użytkowników po generowanie zapisów, które są niezbędne do zachowania zgodności.
AML jest ściśle powiązana z wymaganiami Know Your Customer (KYC), które zasadniczo obejmują weryfikację tożsamości klientów i źródeł ich dochodów. KYC wymaga również, aby instytucje finansowe na bieżąco monitorowały działalność swoich użytkowników. Podobnie jak AML, nowoczesne procedury KYC są w dużym stopniu zautomatyzowane, a wiele instytucji wykorzystuje proces rejestracji klienta jako okazję do uzyskania właściwej identyfikacji od nowych klientów.
