Rynek Forex umożliwia jednoczesne kupno jednej waluty oraz sprzedaż drugiej. Wszystkie waluty handlowane są w tzw. parach walutowych. Każda para składa się z dwóch walut. Waluty bazowej (wymieniona jako pierwsza) i kwotowanej (wymieniona jako druga) na przykład EUR/USD.
Waluty na rynku Forex pogrupowane są w pary. Aby realizować korzystne transakcji należy ocenić czy wartość wybranej waluty (np. dolara) wzrośnie lub spadnie i w relacji do jakiej innej waluty to nastąpi. Dokonanie standaryzacji ISO spowodowało ujednolicenie symboli oraz kolejność walut.
„Ponad 80% wszystkich dziennych transakcji zawieranych jest na głównych walutach, do których należą: dolar amerykański, jen japoński, euro, funt brytyjski, frank szwajcarski, dolar kanadyjski i dolar australijski.”
Czym są pary walutowe?
Podobnie jak podczas wizyty w kantorze stacjonarnym czy kantorze internetowym, każda transakcja na rynku walutowym składa się z jednoczesnego kupna jednej waluty i sprzedaży drugiej. Te dwie waluty razem tworzą tak zwaną „parę walutową”.
Najczęściej wymieniane pary walutowe określa się jako „pary główne” lub „majors„. Jest ich obecnie 7. Odpowiadają one za około 80% całego obrotu na rynku Forex. Każda z tych par zawiera dolara amerykańskiego, który jest najpopularniejszą walutą światowego handlu i podstawową walutą rezerw banków centralnych.
Najbardziej płynną parą walutową na świecie jest EUR/USD, czyli relacja euro do amerykańskiego dolara. Dzięki ilości zawieranych transakcji na tej parze jest też ona najtańsza pod względem zawierania transakcji.
Cena kup i sprzedaj
Każda para walutowa posiada cenę kup i cenę sprzedaj, czyli tak zwany kurs ask i kurs bid. Są to ceny, po których można kupić lub sprzedawać walutę. Dostawca cen (na przykład broker) podaje kurs, na podstawie którego oferuje kupno lub sprzedaż danej waluty.
Tabela poniżej ilustruje ceny kup i sprzedaj:
| Para walutowa | Kwotowania | Cena bid | Cena ask | Cena po której kupujesz | Cena po której sprzedajesz |
|---|---|---|---|---|---|
| EUR / USD | 1,1100/01 | 1,1100 | 1,1101 | 1,1101 | 1,1100 |
| EUR / GBP | 0,6210/11 | 0,6210 | 0,6211 | 0,6211 | 0,6210 |
| AUD / USD | 0,5030/32 | 0,5030 | 0,5032 | 0,5032 | 0,5030 |
| AUD / JPY | 87,35/38 | 87,35 | 87,38 | 87,38 | 87,38 |
| USD / JPY | 120,97/119.99 | 120,97 | 120,99 | 120,99 | 120,97 |
| USD / CHF | 0,9528/0,9630 | 0,9528 | 0,9530 | 0,9530 | 0,9528 |
| GBP / USD | 1,5450/53 | 1,5450 | 1,5453 | 1,5453 | 1,5450 |
| XAU / USD | 1500/51 | 1500 | 1501 | 1501 | 1500 |
| XAG / USD | 15.000/15.030 | 15.000 | 15.030 | 15.030 | 15.000 |
Główne pary walutowe
- Euro w relacji do dolara amerykańskiego (EUR / USD)
- Funt brytyjski w relacji do dolara amerykańskiego (GBP / USD)
- Dolar amerykański w relacji do jena japońskiego (USD / JPY)
- Dolar amerykański w relacji do franka szwajcarskiego (USD / CHF)
- Dolar amerykański w relacji do dolara kanadyjskiego (USD / CAD)
- Dolar australijski w relacji do dolara amerykańskiego (AUD / USD)
- Dolar nowozelandzki w relacji do dolara amerykańskiego (NZD / USD)
| Para walutowa | Kraj | Pełna nazwa waluty |
| EUR/USD | Strefa euro/Stany Zj. | Euro/Dolar |
| USD/JPY | Stany Zj./Japonia | Dolar/Jen |
| GBP/USD | Wielka Brytania/Stany Zj. | Funt/Dolar |
| USD/CHF | Stany Zj./Szwajcaria | Dolar/Frank szwajcarski |
| USD/CAD | Stany Zj./Kanada | Dolar/Dolar kanadyjski |
| AUD/USD | Australia/Stany Zj. | Dolar australijski/Dolar |
| NZD/USD | Nowa Zelandia/Stany Zj. | Dolar nowozelandzki/Dolar |
Do skrótowego zapisu każdej z walut stosuje się są tak zwany kod ISO (Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej) i warto dodać te trzyliterowe oznaczenia stosujemy dla najważniejszych walut.
Na rynku istnieją także pary walutowe będące przedmiotem globalnego handlu, które nie zawierają dolara amerykańskiego. Nazywane są one parami krzyżowymi, ponieważ kursy ich wymiany wyznaczane są na podstawie krzyżowej relacji kursu obu walut wobec dolara.
Najczęściej wymienianymi parami krzyżowymi są:
- Euro w relacji do funta brytyjskiego (EUR GBP)
- Euro w relacji do jena japońskiego (EUR JPY)
- Euro w relacji do dolara kanadyjskiego (EUR CAD)
- Dolar australijski w relacji do jena japońskiego (AUD JPY)
| Waluta bazowa | |
| ↑ | |
| EUR/USD | 1.3577 → wartość 1 EUR wyrażona w USD |
| ↓ | |
| Waluta kwotowana |
- Kupno pary walutowej EUR/USD oznacza kupno euro i jednoczesną sprzedaż dolara.
- Sprzedaż pary walutowej EUR/USD oznacza sprzedaż euro i jednoczesne kupno dolara.
Którymi parami walutowymi powinienem obracać?
Początkującym inwestorom radzimy aby zaczęli od skupienia się na jednej spośród najczęściej wymienianych par walutowych. Dzięki temu staną się oni specjalistami w obrocie konkretną parą walutową co pozwoli im kontrolować zawierane transakcje na tym rynku. Warto dodać, że wielu doświadczonych inwestorów celowo ogranicza swoje zainteresowanie do jednej lub dwóch par: pozwala im to skoncentrować się na wydarzeniach, które mają największy wpływ na kursy tych par i stać się ekspertami w handlu nimi.
Na przykład kurs dolara kanadyjskiego (CAD) i dolara australijskiego (AUD) podążają za zmianami cen surowców, gdyż odzwierciedlają stan gospodarek, państw (Kanday i Australii), które są zależne od eksportu bogactw naturalnych. Natomioast waluta jaką jest Euro (EUR) reaguje najsilniej na zmiany polityczne wewnątrz Unii Europejskiej, doniesienia z europejskiego sektora bankowego i stan długu publicznego państw członkowskich.
Twoje preferencje w śledzeniu aktualnych wydarzeń (politycznych lub gospodarczych) mogą być ważnym czynnikiem przy podejmowaniu decyzji o wyborze EUR / USD, AUD / USD czy USD / CAD podczas handlu na globalnym rynku wymiany walut. Wybierz tę parę walutową reagującą na wydarzenia, które śledzisz na bieżąco lub, którymi się interesujesz najbardziej.
Korzystając z usług brokerów (domów maklerskich) otrzymasz dostęp do wszystkich istotnych informacji i danych rynkowych dotyczących każdej z par walutowych, a także dostęp do informacji na temat innych rynków. Warto korzystać z zasobów dostępnych na platformie inwestycyjnej, aby mieć zawsze aktualne informacje na temat par walutowych.
Podział par walutowych
Poniżej przedstawiamy logiczny podział par walutowych:
- Główne (majors): EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY, USD/CHF.
- Minors (pary krzyżowe, crossy): EUR/GBP, EUR/JPY, AUD/JPY, GBP/CHF, etc.
- Commodity (towarowe): AUD/USD, NZD/USD, USD/CAD.
- Exotic (egzotyczne): USD/PLN, USD/ZAR, USD/BRL, USD/HKD, etc.
Majors (pary krzyżowe, crossy)
| Para walutowa | Kraj | Pełna nazwa waluty |
| EUR/USD | Strefa euro/Stany Zj. | Euro/Dolar |
| USD/JPY | Stany Zj./Japonia | Dolar/Jen |
| GPB/USD | Wielka Brytania/Stany Zj. | Funt/Dolar |
| USD/CHF | Stany Zj./Szwajcaria | Dolar/Frank szwajcarski |
| USD/CAD | Stany Zj./Kanada | Dolar/Dolar kanadyjski |
| AUD/USD | Australia/Stany Zj. | Dolar australijski/Dolar |
| NZD/USD | Nowa Zelandia/Stany Zj. | Dolar nowozelandzki/Dolar |
Crosy z euro
| Para walutowa | Kraj | Pełna nazwa waluty |
| EUR/CHF | Strefa euro/Szwajcaria | Euro/Frank szwajcarski |
| EUR/GBP | Strefa euro/Wielka Brytania | Euro/Funt |
| EUR/CAD | Strefa euro/Kanada | Euro/Dolar kanadyjski |
| EUR/AUD | Strefa euro/Australia | Euro/Dolar australijski |
| EUR/NZD | Strefa euro/Nowa Zelandia | Euro/Dolar nowozelandzki |
Crosy z jenem
| Para walutowa | Kraj | Pełna nazwa waluty |
| EUR/JPY | Strefa euro/Japonia | Euro/Jen |
| GBP/JPY | Wielka Brytania/Japonia | Funt/Jen |
| CHF/JPY | Szwajcaria/Japonia | Frank szwajcarski/Jen |
| AUD/JPY | Australia/Japonia | Dolar australijski/Jen |
| NZD/JPY | Nowa Zelandia/Japonia | Dolar nowozelandzki/Jen |
Crosy z funtem
| Para walutowa | Kraj | Pełna nazwa waluty |
| GBP/CHF | Wielka Brytania/Szwajcaria | Funt/Frank szwajcarski |
| GBP/CAD | Wielka Brytania/Kanada | Funt/Dolar kanadyjski |
| GBP/AUD | Wielka Brytania/Australia | Funt/Dolar australijski |
| GBP/NZD | Wielka Brytania/Nowa Zelandia | Funt/Dolar nowozelandzki |
Pozostałe crosy walutowe
| PARA | KRAJ | FX GEEK SPEAK |
| AUD/CHF | Australia / Szwecja | “aussie swissy” Dolar australijski/Frank szwajcarski |
| AUD/CAD | Australia / Kanada | “aussie loonie” Dolar australijski/Dolar kanadyjski |
| AUD/NZD | Australia / Nowa Zelandia | “aussie kiwi” Dolar australijski/Dolar nowozelandzki |
| CAD/CHF | Canada / Szwecja | “loonie swissy” Dolar kanadyjski/Frank szwajcarski |
| NZD/CHF | New Zealand / Szwecja | “kiwi swissy” |
| NZD/CAD | New Zealand / Kanada | “kiwi loonie” |
Exotic (Egzotyczne pary walutowe)
| CURRENCY PAIR | KRAJ | FX GEEK SPEAK |
| USD/HKD | USA / Hong Kong | |
| USD/SGD | USA / Singapur | |
| USD/ZAR | USA / RPA | “dollar rand” |
| USD/THB | USA / Tajlandia | “dollar baht” |
| USD/MXN | USA / Meksyk | “dollar peso” |
| USD/DKK | USA / Dania | “dollar krone” |
| USD/SEK | USA / Szwecja | |
| USD/NOK | USA / Norwegia |
Które pary walutowe warto brać po uwagę na rynku Forex?
Cały handel, który ma miejsce na giełdzie walutowej, opiera się na tzw. parach walutowych. Transakcje, które się na nich przeprowadza, uzależnione są w głównej mierze od płynności takiej pary, którą można zakwalifikować do jednej z trzech grup: walut głównych, drugoplanowych i egzotycznych. Która z nich oferuje najdogodniejsze warunki do gry?Inwestor, który chce osiągnąć wysoką skuteczność w handlu walutami, nie może popełniać jakichkolwiek błędów. Każde jego działanie na giełdzie walutowej musi być dokładnie zaplanowane. Jednym z trudniejszych wyborów, jakich musi dokonać, jest odpowiedni rodzaj waluty, którą ma zamiar handlować. Każda z nich tworzy określoną parę walutową np. EURPLN, która posiada typową dla siebie charakterystykę. Spośród całej masy dostępnych par warto wybrać jedną, najwyżej dwie z nich, by dokładnie poznać ich uwarunkowania oraz dobrać właściwą strategię inwestycyjną.
Główne pary walutowe
Zalicza się do nich pary, którą bazą jest dolar amerykański oraz waluty najbogatszych krajów. To ten rodzaj walut zdominował cały rynek walutowy Forex. Z uwagi na duże zainteresowanie takimi parami, charakteryzują się one najwyższą płynnością, co przekłada się na znacznie niższe koszty transakcyjne, które są ponoszone przez graczy giełdy walutowej na rzecz określonego brokera walutowego.
Pary drugoplanowe
Ten rodzaj par cieszy się znacznie mniejszym zainteresowanie ze strony graczy foreksowych. Przekłada się to nieco mniejszą płynność, a co za tym idzie – wyższe opłaty w formie spreadu. Istnieje cała rzesza osób, które bardzo chętnie w nie inwestują, gdyż ruch cenowy jest w ich przypadku znacznie bardziej wyraźny niż na głównych parach walutowych.
Pary egzotyczne
Wśród par walut, które są obecne na rynku Forex, dostępne są nie tylko waluty główne, ale również drugorzędne czy nawet egzotyczne. Szczególnie te drugie mogą budzić zainteresowanie osób, które stawiają pierwsze kroki w zakresie inwestowania na rynku walutowym.
Pary egzotyczne stanowią zaledwie ułamek wszystkich transakcji na Forexie. Waluty, które wchodzą w skład takich par (bazą pozostaje dolar), potrafią nagle i w nieprzewidywalny sposób zmieniać swój kurs na giełdzie. Warto wspomnieć, że do tej grupy zalicza się również polską złotówkę USDPLN czy EURPLN, którą można znaleźć w ofercie większych brokerów forex. Niska płynność, wynikający z tego bardzo wysoki spread oraz nieprzewidywalność ich kursu sprawia, że tylko nieliczni są zainteresowani handlem takimi walutami.
Najbardziej przewidywalne są główne waluty, jednak wahania kursów potrafią być tak niewielkie, że osiągnięcie satysfakcjonującego zysku jest niezwykle trudne. Ogromne pole do popisu dla handlujących walutami na giełdzie walutowej dają pary egzotyczne. Dla rodzimych inwestorów będzie to z pewnością złotówka. Znajomość wewnętrznego rynku zwiększa szanse powodzenia na transakcjach z jej udziałem. Dodatkową pomocą są dokładne komentarze walutowe, którą ukazują zależności oraz prognozy, jak np. ten „Wczorajsza sesja na warszawskim parkiecie z pewnością przykuła uwagę inwestorów, gdyż dawno indeks WIG20 nie rósł przy tak znaczących obrotach. Jednakże porównując ten ruch do tego, co działo się w tym czasie na rynku walutowym, widzimy, że to prawdopodobnie zdecydowany napływ kapitału zagranicznego jest odpowiedzialny za mini hossę. Złoty dzięki temu umocnił się do wszystkich głównych walut – zwłaszcza do euro. Co ciekawe od początku roku obserwujemy bardzo silną korelację pomiędzy parą EURPLN i WIGiem20, gdzie przy spadkach EURPLN rośnie WIG20, a przy wzrostach EURPLN – WIG20 spada. Można założyć, że tak duży przepływ kapitału nie następuje w celach krótkoterminowej inwestycji i tendencja do umocnienia złotego może jeszcze towarzyszyć nam w kolejnych tygodniach”. Z taką pomocą można trafić na niezwykle korzystną sytuację, która zapewni ponadstandardowe zyski na rynku Forex.
Czym jest waluta egzotyczna?
Na rynku Forex można spotkać się z walutami, które są powszechne i stanowią częsty przedmiot transakcji. Są jednak i takie, które pojawiają się znacznie rzadziej, ale także istnieje możliwość handlowania nimi. I właśnie te drugie określane są mianem walut egzotycznych. Wbrew pozorom – nie muszą one pochodzić z odległych zakątków świata. Najczęściej z walutami egzotycznymi mamy do czynienia, gdy obracamy walutami pochodzącymi z niektórych części Azji, Bliskiego Wschodu czy Afryki. Co więcej – również polski złoty (PLN) uważany jest za egzotyczną walutę.
Egzotyczne pary walutowe składają się przede wszystkim z dolara amerykańskiego (stanowi on walutę bazową) oraz innej waluty, którą nie jest ani waluta główna, ani waluta drugorzędna. Ich cechą charakterystyczną jest przede wszystkim to, że są niepłynne i nie zawsze mogą być dostępne w typowym rachunku inwestycyjnym.
Do najbardziej popularnych par walut egzotycznych zalicza się między innymi:
- USD/SEK (dolar amerykański / korona szwedzka)
- USD/NOK (dolar amerykański / korona norweska)
- USD/ZAR (dolar amerykański / rand południowoafrykański)
- USD/HKD (dolar amerykański / dolar Hong Kongu)
- USD/MXN (dolar amerykański / peso meksykańskie)
Na czym polega „inność” transakcji związanych z walutami egzotycznymi?
Ze względu na specyfikę walut egzotycznych, transakcje na takich parach walut mogą różnić się transakcji z udziałem głównych, czy nawet drugorzędnych par walutowych. Jest to związane przede wszystkim poziomem zainteresowania egzotycznymi transakcjami.
Cechą charakterystyczną jest dość duża różnica między ceną sprzedaży a ceną kupna danej pary walutowej, co wiąże się z dość wysokim spreadem.
Ponadto warto zdawać sobie sprawę z tego, że egzotyczne waluty dotyczą przede wszystkim krajów rozwijających się. Taki rynek jest więc stosunkowo niebezpieczny, a to dlatego że środowisko finansowe i polityczne takich państw może ulegać bardzo szybkim zmianom (nie zawsze są to zmiany korzystne). Efektem tego mogą być poważne zawirowania na rynku walutowym.
Czy to oznacza zatem, że nie warto inwestować w egzotyczne pary walut? Tutaj nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Warto jednak pamiętać, że takie waluty, ponieważ mają wyższą cenę, niosą za sobą większe ryzyko. A im wyższe ryzyko, tym na większe zyski można liczyć.
Kursy krzyżowe walut egzotycznych
Większość walut egzotycznych jest kupowana, bądź sprzedawana wobec dolara amerykańskiego, tworząc w ten sposób parę walutową. Trzeba jednak mieć świadomość, że niektóre pary walutowe powstają bez „udziału” USD, w efekcie czego tworzy się krzyżowa para walutowa, np. GBP/PLN (funt brytyjski / polski złoty).
W przypadku kursów krzyżowych, stawka obliczana jest na podstawie wartości funta brytyjskiego do dolara amerykańskiego oraz wartości złotego do dolara amerykańskiego. W efekcie powstaje kurs krzyżowy (z ang. cross quote).
Przykład. Chcemy zakupić parę walutową GBP/PLN. Znając kurs GBP/USD, który wynosi 1,6028 oraz USD/PLN, wynoszący 3,1918, możemy wyliczyć cross quote GBP/PLN w sposób następujący: GBP/USD * USD/PLN = 1,6028*3,1918=5,1158.
W taki sposób można poznać wiele kursów krzyżowych, składających się na pary z egzotycznymi walutami.
Spread, spread i jeszcze raz spread
Pieniądze są oczywiście głównym czynnikiem przyciągającym potencjalnych inwestorów na rynki finansowe. Wszyscy uczestnicy rynku dążą do maksymalizacji zysków i nie jest to nic nowego, a tym bardziej nic nadzwyczajnego.
Jednym z kluczowych elementów, na który zwraca uwagę każdy inwestor prowadzący transakcje na rynku Forex przed zawarciem transakcji, jest spread. Jest to inna różnica między ofertą kupna a ofertą sprzedaży danego instrumentu. W praktyce na rynku walutowym jest to koszt ponoszony przez tradera, który zależy od płynności danej pary walutowej. Na przykład spread na głównych parach ze standardowym brokerem różni się w zależności od zakresu
1,8-6 pipsów, w zależności od tego, czy mamy do czynienia z EUR / USD, czy np. GBP / JPY.
Mniejszy wolumen codziennych transakcji „egzotycznych” przekłada się na fakt, że spread na tych parach jest zdecydowanie wyższy niż na głównych parach walutowych i waha się od około 30 do nawet ponad 100 pipsów, w zależności od konkretnych jednostek monetarnych. Praktycy rynku Forex, widząc te liczby w tej chwili, prawdopodobnie wyobrażają sobie określone sumy pieniędzy, na które mogliby przeliczyć w zależności od zajmowanej pozycji.
Tak więc, jak widać, wysokie spready oznaczają, że kiedy inwestor wejdzie na rynek i zajmie odpowiednią pozycję, waluta musi najpierw wykonać ruch, który „pokryje” koszty transakcji, a dopiero wtedy można pomyśleć o ewentualnych zyskach. Dziesiątki spreadów na parach walut egzotycznych również wykluczają możliwość skalpowania, dlatego są one automatycznie wykluczane z zainteresowania niektórych inwestorów, w oparciu o stosowanie niewielkich wahań kilku-pip (mają pozycje o znacznych rozmiarach).
Niższa płynność ma swoje wady i zalety
Ponoszenie wyższych kosztów transakcji, które jest ściśle skorelowane z niższą płynnością na „egzotycznym” rynku, może jednak zostać wynagrodzone inwestorowi w inny sposób. Pary walut egzotycznych charakteryzują się tym, że podczas ich obrotu występuje większa zmienność niż w przypadku „spółek głównych”. Świadczą o tym jeszcze częstsze luki cenowe na wykresach i widoczne nie tylko na jednominutowych świecach, ale także w większych odstępach – w tym na m15. Niższa płynność zwiększa poziom ryzyka, co z kolei przekłada się na większy zakres wahań cen. Ostatecznie powoduje to, że możesz uczestniczyć w większych ruchach cenowych, za które oczywiście jest odpowiednia nagroda. W tym miejscu należy również zauważyć, że na wielu egzotycznych parach walutowych występowanie różnych formacji cenowych jest bardzo powszechne. Jednak ze względu na często już niższą płynność na tych rynkach, inwestorzy kierując się przy dokonywaniu transakcji analizy technicznej powinni zachować ostrożność przy ustalaniu zleceń stop loss i bardziej elastycznie podchodzić do poziomów, na których istnieje potencjalne wsparcie i opór, ponieważ rynki często generują chwilowe fałszywe sygnały, które mogą zamknąć pozycję inwestora ze stratą.
Dodatkowe zagrożenia ale także dodatkowe możliwości
Istotnym zagrożeniem, które jest nieodłącznym elementem handlu „egzotycznymi”, jest ryzyko gospodarcze i polityczne krajów, których waluty są przedmiotem transakcji. Należy oczywiście zauważyć, że elementy te są stałymi elementami rynku forex, niezależnie od tego, które pary inwestor dokonuje transakcji. Jednak w przypadku egzotycznych par walutowych zagrożenia te stają się znacznie większe. Staje się to szczególnie widoczne w okresie przegrzania niektórych gospodarek narodowych, a także rosnącej inflacji. Czynniki te zmuszają władze do podejmowania właściwych decyzji w obszarze polityki pieniężnej, których wpływu na rynek walutowy nie trzeba wyjaśniać.
