Big Bang (pol. Wielki Wybuch, Wielka Brytania) – deregulacja brytyjskich rynków akcji i obligacji, do której doszło za jednym zamachem w 1986 roku. Określenie Big Bang zostało stworzone w celu opisania środków, w tym zniesienia stałych opłat prowizyjnych oraz rozróżnienia między osobami pracującymi na giełdzie a maklerami na Londyńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, a także przejścia z handlu otwartego na elektroniczny, opartym na ekranie, dokonanego przez brytyjską premier Margaret Thatcher w 1986 roku.
Swoim charakterem przypominała ona deregulację „Mayday” na rynkach amerykańskich w 1975 roku, która zniosła stałe stawki prowizji od transakcji maklerskich. Ustanowiła ona precedens dla wielu innych rynków na świecie. Zamierzonym skutkiem Big Bang było zwiększenie konkurencji, a tym samym efektywności na rynku kapitałowym. Dzięki otwarciu rynków dla obcokrajowców, deregulacja ta sprzyjała również globalizacji w dziedzinie finansów.
Historia Big Bang
Wielki wybuch “Big Bang” był wynikiem porozumienia zawartego w 1983 r. przez rząd Thatcher i Londyńską Giełdę Papierów Wartościowych w celu rozstrzygnięcia szeroko zakrojonej sprawy antymonopolowej, która została zainicjowana podczas poprzedniego rządu przez Office of Fair Trading przeciwko London Stock Exchange na mocy Restrictive Trade Practices Act 1956. Te restrykcyjne praktyki obejmowały przepisy Londyńskiej Giełdy Papierów Wartościowych ustanawiające stałe minimalne prowizje, zasadę “jednej zdolności” (która wymusiła rozdział między maklerami działającymi jako agenci na rzecz swoich klientów na zlecenie a osobami zatrudnionymi, które tworzyły rynki i teoretycznie zapewniały płynność poprzez posiadanie linii akcji i udziałów w swoich księgach rachunkowych), wymóg, aby zarówno maklerzy, jak i osoby zatrudnione byli niezależni i nie należeli do żadnej szerszej grupy finansowej, a także wyłączenie przez giełdę wszystkich cudzoziemców z członkostwa w giełdzie.
W dniu zmiany regulaminu Londyńskiej Giełdy Papierów Wartościowych 27 października 1986 r. został on nazwany “Wielkim Wybuchem” (Big Bang) ze względu na wzrost aktywności rynkowej oczekiwany w wyniku połączenia środków mających na celu zmianę struktury rynku finansowego.
Skutki “Big Bang” doprowadziły do istotnych zmian w strukturze rynków finansowych w Londynie. The changes saw many of the old firms being taken over by large banks both foreign and domestic and would lead in the following years to further changes to the regulatory environment that would eventually lead to the creation of the Financial Services Authority.
Konsekwencje
Skutki Big Bang były dramatyczne, a miejsce Londynu jako stolicy finansowej zdecydowanie się umocniło, do tego stopnia, że jest on prawdopodobnie najważniejszym centrum finansowym na świecie. Boom spowodował przeniesienie instytucji do nowych inwestycji na pobliskiej Isle of Dogs, a w szczególności do Canary Wharf.
Chociaż “Big Bang” złagodził transakcje giełdowe, w Wielkiej Brytanii toczy się debata na temat tego, jak bardzo wpłynął on na światowy kryzys finansowy w latach 2007-2012. W 2010 r. Nigel Lawson, kanclerz Thatcher w czasie “Wielkiego Wybuchu”, pojawił się w programie radiowym “Analiza”, aby omówić reformę bankowości. Wyjaśnił on, że globalny kryzys finansowy w latach 2007-2012 był niezamierzoną konsekwencją “Wielkiego Wybuchu”. Powiedział, że brytyjskie banki inwestycyjne były wcześniej bardzo ostrożne, ponieważ działały z własnymi pieniędzmi, ale po połączeniu z głównymi bankami detalicznymi, oszczędności deponentów były zagrożone, a według programu doprowadziło to do tego, że banki amerykańskie poszły w ich ślady
W 2011 r. były premier Wielkiej Brytanii Gordon Brown wyraził ubolewanie, że nie wprowadził surowszych przepisów podczas swojej kadencji jako kanclerz w latach 1997-2007, odpowiadając na “nieustanną presję” ze strony miasta, aby nie wprowadzać nadmiernych regulacji.
