Izba walutowa

841

Izba walutowa walutowa (lub zarząd walutą) – forma sztywnego systemu kursów walut danego kraju, stosowana najczęściej do walki z hiperinflacją. Władze kraju decydujące się na wprowadzenie systemu zarządu walutą zobowiązują się ustawowo (najczęściej poprzez zapis w konstytucji lub innych aktach prawnych powyżej banku centralnego) do wprowadzenia przeliczalności waluty krajowej na określoną walutę obcą po stałym, niezmienionym kursie (system nie dopuszcza istnienia przedziału wahań).

W kraju stosującym system zarządzania walutą nie jest możliwe prowadzenie niezależnej polityki pieniężnej, ponieważ bank centralny nie może wykonywać swoich tradycyjnych funkcji (np. traci funkcję pożyczkodawcy ostatniej instancji, co oznacza, że udzielanie kredytów refinansowych bankom komercyjnym jest całkowicie niemożliwe nawet w sytuacji zagrożenia kryzysem płynności; nowa emisja pieniądza jest możliwa tylko w przypadku wzrostu poziomu rezerw walutowych – np. w związku z napływem kapitału). Ważnym elementem wiarygodności prowadzonej polityki państwa jest również odpowiednia dyscyplina fiskalna i sytuacja budżetu państwa.

Zaletą systemu izb walutowych jest zwiększenie dyscypliny polityki makroekonomicznej i jej wiarygodności, a także eliminacja ryzyka kursowego w wymianie handlowej. Wadą tego systemu jest utrata suwerenności polityki pieniężnej przez władze państwa, czyli przede wszystkim utrata prawa do emisji pieniądza przez krajowy bank centralny, rezygnacja z własnej polityki kształtowania stóp procentowych oraz polityki kształtowania podaży pieniądza, która czyni gospodarkę realną bardziej podatną na szoki zewnętrzne (przykład głębokiej recesji gospodarek państw bałtyckich spowodowanej kryzysem finansowym z 2008 r.

Nowoczesne systemy izb walutowych, stosowane w krajach o wysokiej inflacji takich jak Argentyna, Bułgaria lub małych i niedoświadczonych krajach w prowadzeniu polityki pieniężnej (Litwa, Łotwa, Estonia), służą obecnie jako alternatywny sposób prowadzenia polityki pieniężnej lub alternatywny reżim kursowy. Obecne systemy izb walutowych są nieco bardziej elastyczne niż klasyczne systemy izb walutowych w XIX wieku.